Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 marca 2014 r. powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. (zwany dalej: (...)) wniósł o zasądzenie od pozwanego M. T. na swoją rzecz kwoty 3.596,44 zł wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazał on, że w dniu 6 grudnia 2006 r. udzielił pozwanemu pożyczki gotówkowej w kwocie 9.413,24 zł, którą pozwany zobowiązał się spłacić
w miesięcznych ratach w wysokości wskazanej w umowie. Pozwany nie wywiązał się z obowiązku spłaty pożyczki i w związku z tym całość zadłużenia stała się wymagalna z dniem 19 czerwca 2009 r. Powód wskazał, że dochodzi należności objętych pozwem na podstawie wyciągu z dnia 10 lutego 2014 r. Na dochodzoną pozwem należność złożyły się odsetki za okres od dnia 6 grudnia 2006 r. do dnia 10 lutego 2014 r. w kwocie 3.581,44 zł oraz opłaty i prowizje w kwocie 15 zł (pozew k.1-2v.).

W dniu 13 lutego 2015 r. tutejszy Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (nakaz zapłaty k. 17).

Zarzuty od powyższego nakazu zapłaty wniósł pozwany, który zaskarżył go w całości. W uzasadnieniu wskazał, że powód w niniejszej sprawie żąda odsetek za okres od dnia
6 grudnia 2012 r. do dnia 10 lutego 2014 r. podczas, gdy spłata należności w postępowaniu egzekucyjnym zakończyła się 12 grudnia 2012 r. Ponadto zakwestionował on przedstawiony przez powoda wyciąg z ksiąg rachunkowych banku.

W piśmie z dnia 15 czerwca 2015 r. powód wskazał, że w przedmiotowym postępowaniu dochodzi roszczenia odsetkowego dotyczącego naliczenia - zgodnie z umową, odsetek od dnia wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 24 lipca 2009 r. liczonych według zmiennej stopy procentowej równej czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku. Wyjaśnił on, że odsetki dochodzone w niniejszym postępowaniu zostały oddalone w sprawie II Co 1484/09. Podniósł on też, że należą się mu odsetki od 25 lipca 2009 r. zgodnie z załączonym zestawieniem (pismo z dnia 15 czerwca 2015 r. k. 52 a).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 listopada 2006 r. (...) Bank S.A. z siedzibą we W. (obecnie (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W.) zawarł z pozwanym M. T. umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Umowa pożyczki została zawarta na czas określony tj. od dnia 27 listopada 2006 r. do dnia 22 listopada 2009 r. Na podstawie tej umowy Bank udzielił pozwanemu pożyczki gotówkowej w kwocie 9.413,24 zł. Powyższa kwota została pomniejszona o opłatę przygotowawczą w kwocie 400 zł oraz opłatę za ochronę ubezpieczeniową w kwocie 1.013,24 zł. Pozwany otrzymał do dyspozycji kwotę 8.000 zł. Oprocentowanie pożyczki wyniosło 18 % w stosunku rocznym i było stałe w okresie obowiązywania umowy. Kwota naliczonych odsetek wyniosła 2.807,68 zł. Pozwany zobowiązał się spłacić pożyczkę wraz z odsetkami w 36 ratach miesięcznych płatnych do 22 dnia każdego kolejnego miesiąca, począwszy od 22 grudnia 2006 r. Kwota miesięcznej raty pożyczki powiększona o opłatę z tytułu prowadzenia rachunku przez Bank wynosiła 369,47 zł, a łączna kwota wszystkich opłat, prowizji i kosztów, które zobowiązał się spłacić pozwany wynosiła 5.300,92 zł. W umowie ustalono, że przypadku, gdy wysokość oprocentowania pożyczki będzie wyższa niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP, Bank obniży nominalną stopę oprocentowania pożyczki do czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, a w przypadku wzrostu stopy kredytu lombardowego podwyższy ją, ale nie więcej niż do wysokości 18 %. W umowie zastrzeżono, że za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części Bank nalicza odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne) według stopy równej czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Opłaty i prowizje związane z udzieleniem i obsługą pożyczki oraz informacje o innych kosztach ponoszonych przez pożyczkobiorcę w związku z niewykonaniem przez niego zobowiązań wynikających z umowy miały być wskazane w „Tabeli opłat i prowizji dla czynności związanych z obsługą kredytów na zakup towarów i usług oraz pożyczek gotówkowych udzielanych przez (...) Bank S.A. stanowiącej integralną część umowy, z której treścią pozwany zapoznał się. Zgodnie z tą tabelą opłata za kierowanie korespondencji do kredytobiorcy związana z nieterminową spłatą kredytu wynosiła 15 zł.

(umowa pożyczki gotówkowej k. 9-10, harmonogram spłat k. 14, tabela opłat i prowizji związanych z obsługą kredytów na zakup towarów i usług oraz pożyczek gotówkowych udzielonych przez (...) Bank S.A. k. 14)

Przeciwko pozwanemu na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 24 lipca 2009 r., któremu tutejszy Sąd postanowieniem z dnia 25 września 2010 r. nadał klauzulę wykonalności (sygn. akt II Co 1484/09), Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Wołominie M. M. prowadził postępowanie egzekucyjne z wniosku (...) Banku S.A. (poprzednika prawnego powoda). Na dochodzone należności składały się odsetki w kwocie 11.271,05 zł wyliczone na dzień 30 marca 2011 r. Prowadzone postępowanie postanowieniem Komornika z dnia 13 grudnia 2012 r. zostało zakończone wobec zapłaty w całości zadłużenia (zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, k. 30, postanowienie z dnia 13 grudnia 2012 r. k. 34).

W okresie od 25 lutego 2008 r. do 12 grudnia 2012 r. na rachunek techniczny pożyczki pozwanego wpłacono łącznie kwotę 15.332,79 zł (zestawienie wpłat k. 13).

Pismem z dnia 3 stycznia 2013 r. (...)wezwał powoda do uregulowania w terminie 14 dni od otrzymania wezwania należności z tytułu umowy kredytu nr (...) w kwocie 3.581,44 zł. W piśmie tym podał, że skierował do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji do kwoty 11.271,05 zł tj. kwoty wynikającej z Bankowego Tytułu Egzekucyjnego na dzień jego sporządzenia oraz kosztów postępowania klauzulowego i egzekucyjnego (pismo z dnia 3 stycznia 2013 r. k. 12-12 v. z potwierdzeniem odbioru).

W dniu 10 lutego 2014 r. (...)wystawił wyciąg z ksiąg bankowych, z którego wynika, że na dzień 10 lutego 2014 r. zadłużenie pozwanego z tytułu umowy pożyczki nr (...) wynosiło 3.596,44 zł i obejmowało odsetki za okres od dnia 6 grudnia 2006 r. do dnia 10 lutego 2014 r. w kwocie 3.581,44 zł oraz koszty, opłaty i prowizje w kwocie 15 zł (wyciąg z ksiąg banku k. 11).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów znajdujących się w aktach sprawy (lub odpisów i kopii dokumentów), których autentyczność nie była kwestionowana przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im wiarygodności z urzędu. Sąd uwzględnił również niezakwestionowane przez powoda twierdzenia pozwanego.

Powód w niniejszej sprawie dochodził od pozwanego odsetek z tytułu opóźnienia w spłacie pożyczki za okres od dnia 6 grudnia 2006 r. do 10 lutego 2014 w kwocie 3.581,44 zł i kwoty 15,00 zł tytułem opłat i prowizji.

Zgodnie z treścią art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za ten czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jednocześnie § 2 przytoczonego przepisu stanowi, że jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.
W świetle powyższego roszczenie o odsetki powstaje od chwili opóźnienia i dotyczy okresu aż do momentu, gdy dłużnik spełni świadczenie pieniężne. Termin spełnienia świadczenia głównego określany jest zgodnie z art. 455 k.c., według którego dłużnik opóźnia się z wykonaniem zobowiązania, gdy nie spełnia świadczenia w terminie oznaczonym lub wynikającym z właściwości zobowiązania, a w przypadku gdy termin nie zostanie w taki sposób oznaczony, jeśli nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Podkreślić przy tym należy, że fakt „zgłoszenia” lub „niezgłoszenia” roszczenia o odsetki za opóźnienie nie ma wpływu na samo jego powstanie, albowiem o tym, że wierzycielowi należą się odsetki, przesądza wyłącznie fakt opóźnienia się dłużnika ze spełnieniem świadczenia głównego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2005 r., sygn. akt I CK 110/05 – LEX nr 359467). Odsetki należą się za cały okres opóźnienia, a zatem roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie powstaje już z pierwszym dniem takiego opóźnienia, zaś wierzyciel nabywa prawo do odsetek oddzielnie za każdy kolejny dzień, przez cały ten okres. Ta wymagalność obejmuje w każdym dniu opóźnienia tylko tę kwotę odsetek, która przypada właśnie za dany dzień i reguła ta odnosi się do wszystkich kolejnych dni opóźnienia w wykonaniu głównego świadczenia pieniężnego. Zatem oczywistym jest, że proces pojawiania się wymagalności odsetek za opóźnienie postępuje z każdym dniem trwania tego stanu. Nie budzi również wątpliwości, że odsetki za opóźnienie są świadczeniem ubocznym (akcesoryjnym), bowiem warunkiem powstania uprawnienia do odsetek jest istnienie i wymagalność długu pieniężnego, choć odsetki z chwilą ich powstania uzyskują byt samoistny, niezależny od długu głównego i nie ma przeszkód aby były dochodzone odrębnie od roszczenia głównego w oddzielnym procesie.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c., w procesie cywilnym obowiązek wskazania dowodów obciąża przede wszystkim strony, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu spoczywa na stronie, która z faktów wywodzi skutki prawne. Każdy fakt sporny powinien być udowodniony, jeżeli ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgodnie zaś z dyspozycją art. 232 k.p.c., to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ponadto, zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1998 r. (sygn. akt I CKN 944/97) kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby strony wskazywały dowody dla wykazania swych twierdzeń. Bierność strony w tym zakresie nie obciąża Sądu – poza wyjątkowymi przypadkami, gdy istnieją przesłanki do przeprowadzenia dowodu z urzędu. Nie jest zatem zadaniem Sądu zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron lub wykrywania środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania dowodów z urzędu zmierzających do wyjaśnienia okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej sprawy. Reasumując, to przede wszystkim strony powinny wskazać Sądowi środki dowodowe zmierzające do wykazania prawdziwości ich twierdzeń a ocena przydatności wskazanego przez strony dowodu należy do Sądu. Również ewentualne ujemne skutki nie przedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku.

W świetle powyższych rozważań, w niniejszej sprawie to na stronie powodowej spoczywał obowiązek wykazania, że kwota żądana pozwem jest uzasadniona. Jako że powód dochodził w niniejszej sprawie roszczenia odsetkowego, spoczywał na nim ciężar udowodnienia wysokości i terminu wymagalności świadczenia, a tych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności nie wykazał.

Zgodnie § 3 ust. 4 łączącej strony umowy pożyczki za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części Bank mógł naliczyć odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne) według stopy równej czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.

Powód co prawda załączył harmonogram spłat rat pożyczki, ale nie wskazał, które z nich były opóźnione. Twierdzenia powoda o wymagalności roszczenia datowanej na dzień 6 grudnia 2006 r. pozostały gołosłowne.

Co więcej, w wyciągu ksiąg bankowych powód jako początkową datę naliczenia odsetek podał 6 grudnia 2006 r., zaś w swoim piśmie z dnia 15 czerwca 2015 r. jako datę początkową oznaczył 25 lipca 2009 r. Z załączonego z kolei wezwania do zapłaty z dnia 3 stycznia 2013 r. wynika, że za okres od dnia 6 grudnia 2006 r. do dnia 3 stycznia 2013 r. wysokość naliczonych odsetek z tytułu opóźnienia wyniosła 3.581,44 zł. Taka sama kwota odsetek z tytułu opóźnienia została wskazana w wyciągu z ksiąg bankowych obejmującym jednak okres od dnia 6 grudnia 2006 r. do dnia wystawienia wyciągu tj. do dnia 10 lutego 2014 r. Z kolei w piśmie z dnia 15 czerwca 2015 r. wskazano jeszcze inną datę początkową
i końcową naliczania odsetek, tj. od 25 lipca 2009 r. do 30 maja 2012 r.

Nie wiadomo zatem za jaki okres powód naliczył kwotę 3.581,44 zł z tytułu odsetek karnych. Nie wskazał on sposobu wyliczenia kwoty 3.581,44 zł, tytułem „odsetek karnych”, nie wyjaśnił od jakiej kwoty zostały naliczone, w jakim okresie (tj. od kiedy do kiedy) oraz w jakiej wysokości, co uniemożliwiło Sądowi weryfikację faktycznie zastosowanego sposobu kapitalizacji odsetek w oparciu o zaoferowane dowody. Przedstawione przez powoda tabele, dołączone do pisma z dnia 15 czerwca 2015 r. są nieczytelne i nie odpowiadają zobowiązaniu do precyzyjnego wskazania sposobu wyliczenia kwoty 3.581,44 zł poprzez wskazanie w jakim okresie zostały naliczone odsetki umowne. Nie wiadomo ponadto, co kryje się pod widocznym w tabeli sformułowaniem data, tj. czy chodzi tu o datę wymagalności czy też datę zapłaty.

Na marginesie należy wskazać, że dowód w postaci wyciągu z ksiąg z banku nie jest wystarczającym dowodem na fakt „zawarcia umowy oraz nieuregulowanego zobowiązania pozwanego”. Dokument ten, jako prywatny, stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). Trybunał Konstytucyjny, wyrokiem z dnia 15 marca 2011 r. (P 7/09, OTK-A 2011/2/12), uznał, że art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 1075), w związku z art. 244 § 1 i art. 252 k.p.c., w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Dokument ten nie korzysta z domniemania prawdziwości zawartych w nim twierdzeń.

W konsekwencji, z samego faktu, że powód stwierdził istnienie zadłużenia pozwanego w Banku, nie wynika fakt istotny, a mianowicie, że wierzytelność przeciwko pozwanej istniała w takiej wysokości.

W tej sytuacji ewentualna wierzytelność powoda z tytułu odsetek oraz jej wysokość nie zostały wykazane. Obowiązkiem powoda było zaś wykazanie faktów i okoliczności, z których wywodził skutki prawne (art. 6 k.c. w zw. z art. 471 k.c. i art. 481§1 k.c. i art. 359§1 k.c.).

Wbrew twierdzeniom powoda, postanowienie tutejszego Sądu z dnia 25 września 2009 r., sygn. akt I Co 1484/09, o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, wystawionemu przez poprzednika prawnego powoda przeciwko pozwanemu, nie jest dowodem na wysokość zobowiązań pozwanego wobec powoda. Okoliczność, że poprzednik prawny powoda uzyskał tytuł wykonawczy, obejmujący należności pozwanego, powstałe na podstawie przedmiotowej umowy pożyczki, nie zwalnia powoda z obowiązku wykazania wysokości i terminu wymagalności świadczenia objętego pozwem, co dopiero skutkuje możliwością naliczenia odsetek.

Wobec powyższego powództwo jako niewskazane podlegało oddaleniu.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

Dnia 19.05.2015 r.