Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 marca 2015 roku (data prezentaty) powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. S. kwoty 25.001,83 zł wraz z dalszymi odsetkami od dnia 10 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty, liczonymi od kwoty 22.460,84 zł według zmiennej stopy procentowej wyznaczonej jako 4 -krotność stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym. Ponadto powód wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania wskazano, iż na podstawie umowy pożyczki nr (...) z dnia 2 listopada 2011 r. pozwany był zobowiązany do spłaty pożyczki w miesięcznych ratach, z którego to zobowiązania się nie wywiązał, w wyniku czego umowa została mu wypowiedziana, a całość należności stała się wymagalna. Należności objęte pozwem zostały uwidocznione w wyciągu bankowym z 9 sierpnia 2013 r.

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 lipca 2015 roku (k. 31-32) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Powód zakwestionował powództwo zarówno co do zasady jak i wysokości oraz podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

Wyrokiem z dnia 8 września 2015 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie w sprawie o sygn. akt II C1496/15 oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu.

W dniu 13 kwietnia 2017 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie,
w sprawie o sygn. akt IV Ca 760/16 wydał wyrok, w którym uchylił powyższy wyrok Sądu Rejonowego i przekazał sprawę tutejszemu Sądowi do ponownego rozpoznania, również w zakresie kosztów w instancji odwoławczej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 listopada 2011 roku strony zawarły umowę pożyczki o numerze (...), na mocy której powód udzielił pozwanemu pożyczki gotówkowej
w kwocie 24.034,76 zł na okres od dnia 2 listopada 2011 roku do 22 listopada 2017 r. Zgodnie z § 2 pkt 12 umowy, pozwany zobowiązał się do terminowej spłaty rat pożyczki wraz z odsetkami. Zgodnie z umową, wpłaty tytułem spłaty pożyczki miały być uiszczane według harmonogramu przedstawionego pozwanemu przez powoda oraz zgodnie z tabelą opłat i prowizji dla czynności związanych z obsługą rachunku. W umowie postanowiono, że za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części bank naliczy odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne), według zmiennej stopy procentowej równej 4 –krotności stopy kredytu lombardowego NBP. Umowa wskazywała również, że w przypadku braku wpłaty raty w terminie, bank podejmie działania upominawczo-windykacyjne, a w razie gdyby pożyczkobiorca opóźnił się z zapłatą dwóch pełnych rat, bank ma prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem zwykłym do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Pożyczkobiorca zobowiązał się nadto do niezwłocznego zawiadamiania banku o wszelkich zmianach nazwiska, adresu, źródeł dochodu. (umowa - k. 52-53, harmonogram – k. 13, tabela – k.54v-55)

Pismem z dnia 10 kwietnia 2013 roku powód wypowiedział pozwanemu wskazaną umowę z uwagi na zagrożenie terminowej spłaty pożyczki, z uwzględnieniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia. (wypowiedzenie – k. 16, pełnomocnictwo A. D. – k.2).

Do dnia zamknięcia rozprawy pozwany nie uregulował należności dochodzonych pozwem. (okoliczność bezsporna)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów złożonych
w niniejszej sprawie, wymienionych powyżej, które w całości zostały uznane za wiarygodne, gdyż ich rzetelność i prawdziwość nie były przez strony kwestionowane oraz na okolicznościach uznanych przez Sąd za bezsporne, bowiem albo zostały przez strony wprost przyznane, bądź też nie zostały zaprzeczone (art. 230 k.p.c.).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Podstawę prawną dochodzonego roszczenia stanowi art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Stosownie z kolei do linii orzeczniczej do essentialia negotii umowy pożyczki należy oznaczenie stron i określenie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz zobowiązanie się do ich przeniesienia, a nadto obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki.

W pierwszej kolejności istnieje potrzeba oceny podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia, jako że uwzględnienie tego rodzaju zarzutu powoduje oddalenie powództwa a limine, bez konieczności badania jego zasadności. W ocenie Sądu przedmiotowy zarzut nie zasługiwał jednak na uwzględnienie, gdyż roszczenia dochodzone pozwem (zarówno w zakresie należności głównej jak i odsetek) nie uległy przedawnieniu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 117 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (§2).

Terminy przedawnienia roszczeń majątkowych reguluje przepis art. 118 k.c. (stanowiący lex generalis), który wskazuje, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, a jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 § 1 k.c.).
W kontekście art. 455 k.c. wymagalność roszczenia to stan, w którym wierzyciel ma prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Roszczenia mogą uzyskać przymiot wymagalności w dniu oznaczonym przez ustawę lub przez czynność prawną (umowę), albo w dniu wynikającym z właściwości zobowiązania. Stan uaktywnienia się wierzytelności stanowi początek biegu przedawnienia. Roszczenie o zapłatę z tytułu umowy pożyczki przedawnia się z upływem dziesięcioletniego terminu przedawnienia przewidzianego dla świadczeń jednorazowych w art. 118 in principio k.c. Rozłożenie spłaty pożyczki na raty nie zmienia pożyczki w szereg świadczeń o charakterze okresowym, jednak każda z rat staje się wymagalna w innym terminie i w innym terminie też przedawnia się roszczenie o jej zapłatę. W świetle art. 723 k.c. dopuszczalne jest - podobnie jak w przypadku wszystkich świadczeń jednorazowych podzielnych - oznaczenie przez strony umowy zwrotu przedmiotu pożyczki zarówno przez wykonanie zobowiązania w całości, jak i sukcesywnie w częściach (ratach). O chwili, w której przedmiot pożyczki powinien być zwrócony, przesądza zatem w pierwszej kolejności treść umowy. W wypadku, gdy zwrot przedmiotu pożyczki oznaczony został przez strony umowy w częściach (ratach), to staje się on wymagalny z upływem terminów ustalonych dla poszczególnych rat, chyba że w umowie postanowiono inaczej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2016 r., sygn. akt I PK 297/15).

Sytuacja odnośnie terminów przedawnienia roszczeń o zapłatę poszczególnych rat zmienia się, gdy na skutek wypowiedzenia umowy pożyczki raty dotychczas niewymagalne stają się natychmiast wymagalne. Wówczas 10-letni termin przedawnienia należy liczyć dla rat wymagalnych od dnia wypowiedzenia od tegoż dnia, zaś raty wymagalne już przed wypowiedzeniem umowy przedawniają się według ogólnych zasad.

Sytuacja odnośnie terminów przedawnienia może być też odmienna, gdy roszczenie związane jest z prowadzoną działalnością gospodarczą powoda – jak w niniejszej sprawie. Wówczas termin przedawnienia wynosi 3 lata (art. 118 k.c.).

Odnosząc powyższe rozważania do niniejszej sytuacji faktycznej, należy stwierdzić, że skoro umowa pożyczki została wypowiedziana z dniem 6 czerwca 2013 r. (licząc skuteczność doręczenia wypowiedzenia według najbardziej korzystnych dla pozwanego zasad, to jest z uwzględnieniem dwukrotnej awizacji przesyłki) roszczenie o zapłatę żadnej z rat – mając na względzie 3-letni termin przedawnienia wymagalnych od dnia wypowiedzenia, nie uległo przedawnieniu do dnia wniesienia pozwu 10 marca 2015 r. Do dnia wniesienia pozwu nie przedawniło się też roszczenie o odsetki, czy to umowne czy też karne.

W dalszej kolejności należy stwierdzić, iż powód udowodnił swoje roszczenie co do zasady. Pozwany wykazał zarówno zawarcie umowy jak i warunki spłaty pożyczki. Przedstawiona przez powoda stosowna dokumentacja (w tym umowa pożyczki, terminarz spłat rat, zestawienia wpłat) w jasny sposób określa zobowiązania stron i terminy dokonania poszczególnych czynności w ramach tych zobowiązań. Powód wykazał też fakt skutecznego wypowiedzenia umowy – w tym zarówno zaistnienie przesłanek do tegoż wypowiedzenia jak i podpisanie wypowiedzenia przez skutecznie umocowanego pracownika powoda – wbrew twierdzeniom pozwanego, pracownik A. D. zgodnie z pełnomocnictwem złożonym do akt sprawy była osobą upoważnioną m.in. do wypowiadania umów, zatem dokonane przez nią wypowiedzenie umowy pozwanemu również wywoływało skutki prawne. Istotne jest również, iż powód wysłał wypowiedzenie umowy na podany przez pozwanego w umowie adres korespondencyjny (zob. k. 52 i 17).

Roszczenie powoda zostało również wykazane w zakresie jego wysokości – z treści umowy oraz jej załączników wprost wynikają poszczególne kwoty należne ze strony pozwanego. W sprawie przedstawiono wykaz wpłat dokonanych przez pozwanego z tytułu przedmiotowej umowy, jednak nie wyczerpały one kwoty należności powoda. Powód określając wysokość wymagalnego roszczenia uwzględnił dokonane przez pozwanego wpłaty i pomniejszył żądaną kwotę o wysokość dokonanych spłat.

Co do odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 359 § 1 k.c., zgodnie z którym odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo
z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu – w niniejszej sprawie obowiązek zapłaty odsetek wraz z ich wysokością został wskazany wprost w umowie wiążącej strony, zatem należało je w niniejszej sprawie uwzględnić.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął w punkcie II wyroku, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Stosownie do treści art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Pozwany przegrał postępowanie w całości, wobec czego winien zwrócić powodowi wszystkie poniesione przez nią koszty procesu, w tym także koszty postępowania apelacyjnego w Sądzie Okręgowym. Na zasądzoną kwotę kosztów postępowania składa się opłata od pozwu w wysokości 1251,00 zł, opłata od apelacji – 1251,00 zł oraz opłata skarbowa za pełnomocnictwo w wysokości 17,00 zł.

SSR Danuta Stempińska

ZARZĄDZENIE

1)  (...)

2)  (...)

3)  (...)

Dnia 20/08/2018 r. SSR Danuta Stempińska