Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem, wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 19 listopada 2014 r., powódka (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. zażądała zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego G. T.:

1) kwoty 1.969,83 zł, wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, liczonymi od kwoty 1.334,06 zł, za okres od dnia 27 września 2014 r. do dnia zapłaty,

2) kosztów sądowych w kwocie 30 zł.

Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2014 r. (k. 7), referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie, wobec stwierdzonego braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, przekazał sprawę do rozpoznania tut. Sądowi Rejonowemu.

Powód ostatecznie zmodyfikował swoje stanowisko o tyle (k. 12-13) , że zażądał zasądzenia zwrotu kosztów procesu w postaci: „wpisu” w kwocie 31 zł, opłaty skarbowej w kwocie 17 zł oraz opłat notarialnych w łącznej kwocie 34,44 zł.

Pozwany nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu17 lipca 2009 r., powódka (...) Bank (...) S.A. (ówcześnie działająca pod firmą (...) Bank S.A.) z siedzibą we W. zawarła z pozwanym G. T., występującym jako „posiadacz rachunku kredytowego” lub „posiadacz”, umowę o przyznanie limitu kredytowego nr (...) i umowę o wydanie i korzystanie z karty kredytowej F. nr (...). W umowie tej, strony umowy oświadczyły, w szczególności, że:

- na wniosek posiadacza rachunku kredytowego bank przyznaje limit kredytowy do kwoty 1.400 zł, dla korzystania z którego otwiera i prowadzi rachunek kredytowy (rozdział I § 1 umowy),

- integralną część umowy limitu stanowi „Tabela Opłat i Prowizji dla limitu kredytowegoF.” (rozdział I § 3 ust. 1 lit. b) umowy),

- oprocentowanie nominalne od wykorzystanego limitu kredytowego jest zmienne w okresie obowiązywania umowy limitu i na dzień zawarcia umowy limitu wynosi 20% w stosunku rocznym, zarówno dla transakcji gotówkowych, jak i dla transakcji bezgotówkowych (rozdział I § 4 ust. 1 umowy),

- bank nalicza odsetki od kwot wszystkich transakcji w trybie dziennym, począwszy od dnia zaksięgowania transakcji do dnia spłaty zadłużenia (rozdział I § 4 ust. 2 zd. 1 umowy),

- bank zastrzega sobie prawo do zmiany oprocentowania od wykorzystanego limitu kredytowego, w bliżej w umowie wskazanych przypadkach (rozdział I § 4 ust. 3 lit. a)-d) umowy),

- spłata limitu kredytowego następować będzie w okresach miesięcznych, poprzez dokonywanie przez posiadacza rachunku kredytowego spłat na bliżej wskazany rachunek banków, których wysokość oraz termin będą określone w wyciągu z rachunku generowanym każdego 17. dnia miesiąca; za dzień spłaty uznaje się 24. dzień od wygenerowania wyciągu (rozdział I § 5 ust. 1 umowy),

- stopa odsetek od zadłużenia przeterminowanego ma charakter zmienny i jest równa czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego obowiązującej na dzień powstania zadłużenia przeterminowanego; zmiana tej stopy następuje w przypadku zmiany stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (rozdział I § 5 ust. 4 zd. 2 i 3 umowy; kopia umowy – k. 23-24).

Załącznikiem do umowy była „Tabela opłat i prowizji dla limitu kredytowego F.”, przewidująca bliżej wyszczególnione opłaty i prowizje, w tym opłaty w zryczałtowanej wysokości za prywatne czynności windykacyjne, podejmowane przez powoda, takie jak upomnienia telefoniczne (13 zł), korespondencja kierowana w związku z nieterminową spłatą długu (15 zł), czy „wyjazd interwencyjny” (50 zł) (kopia załącznika – k.24rew.).

Według stanu na dzień 26 września 2014 r., zadłużenie pozwanego obejmowało: niespłaconą należność główną w kwocie 1.334,06 zł i odsetki za okres od dnia 17 lipca 2009 r. do dnia 26 września 2014 r. w kwocie 220,77 zł (twierdzenia powoda – k. 13, w tym zakresie przyjęte za prawdziwe w trybie art. 339 § 2 k.p.c.).

Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o twierdzenia powoda przyjęte za prawdziwe w trybie art. 339 § 2 k.p.c., a także na podstawie: kopii umowy z załącznikiem (k. 23-24, 24rew.).

Sąd poczynił następującą ocenę materiału dowodowego:

Na powodzie, dochodzącym określonych należności, spoczywa ciężar wskazania i wykazania okoliczności, stanowiących faktyczną podstawę powództwa. Ciężarowi temu powód nie sprostał jednak w całości.

Mieć trzeba na uwadze, że powód jest profesjonalnym uczestnikiem obrotu, który w ramach swej działalności angażuje się w szereg postępowań sądowych. Powodowi są zatem z pewnością dobrze znane reguły rozkładu ciężaru dowodu w procesie cywilnym (art. 6 k.c., art. 3 in fine i art. 232 zd. 1 k.p.c.). Tym bardziej więc, powód powinien dobrze rozumieć, jakie twierdzenia przytoczyć i jakie dowody przedłożyć w istniejącej sytuacji procesowej.

Wprawdzie w warunkach, gdy zaistniały pozytywne (art. 339 k.p.c.), a nie zaistniały negatywne (art. 340 k.p.c.) przesłanki wydania wyroku zaocznego, to – co do zasady – przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą. Przytoczona reguła nie znajduje jednak zastosowania, w szczególności, w wypadku, gdy twierdzenia powoda budzą uzasadnione wątpliwości (art. 339 § 2 k.p.c.).

W okolicznościach niniejszej wątpliwości wiążą się z dochodzoną przez powoda kwotą 415 zł tytułem prowizji i opłat. Wprawdzie powód przedstawił tabelę opłat i prowizji, stanowiącą załącznik do umowy, lecz w ramach wiążącej Sąd faktycznej podstawy powództwa nie skonkretyzował, jak dokładnie wyliczył wskazaną kwotę, czy też z jakich konkretnych zdarzeń lub działań wynika obowiązek zapłaty opłat lub prowizji, składających się na kwotę 415 zł.

Powód przedstawił wprawdzie dowód z zestawień operacji na rachunku pozwanego – ale tylko na okoliczność zawarcia umowy (k. 13rew.)

Samodzielne poszukiwanie i identyfikowanie przez Sąd konkretnych zdarzeń lub działań, stanowiących przesłankę powstania roszczenia (roszczeń) o zapłatę opłat i prowizji w dochodzonej z tego tytułu kwocie stanowiłoby natomiast niedopuszczalne wyjście poza granice faktycznej podstawy powództwa, ale też rodziłoby uzasadnione wątpliwości co do bezstronności Sądu, a wręcz wprost naruszałoby konstytucyjnego prawo pozwanego do bezstronnego sądu i odpowiadający temu prawu obowiązek Sądu do przestrzegania zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie tylko w części.

Pozwany, jako strona umowy kredytu, zobowiązany jest, w szczególności, do zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty (art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, t. jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 128).

Nie budzi wątpliwości istnienie po stronie powódki wierzytelności z tytułu należności głównej w kwocie 1.334,06 zł oraz odsetek nominalnych (rozdział I § 4 ust. 1 umowy) i odsetek od zadłużenia przeterminowanego (rozdział I § 5 ust. 4 umowy) – tych ostatnich powód może żądać także na przyszłość, do momentu spłaty zadłużenia (art. 481 § 1 oraz § 2 a contrario k.c.). Zaznaczyć warto, że wyodrębnione w żądaniu pozwu, poprzez kwotowe ujęcie, odsetki za okres od dnia 17 lipca 2009 r. do dnia 26 września 2014 r. w kwocie 220,77 zł, nie zostały przez powoda skapitalizowane.

Za bezzasadne uznać jednak należy roszczenie o zapłatę opłat i prowizji w kwocie 415 zł.

Przede wszystkim, jak już wskazano, wiążąca Sąd podstawa faktyczna powództwa nie obejmuje skonkretyzowanych zdarzeń lub zachowań, z których zaistnieniem wiązałby się obowiązek uiszczenia prowizji lub opłaty, na podstawie załącznika do umowy stron. Już z tej przyczyny powództwo o zapłatę opłat i prowizji należałoby oddalić.

Niezależnie od powyższego, część postanowień „Tabeli opłat i prowizji dla limitu kredytowego F.” nakłada na pozwanego obowiązek pokrywania kosztów prywatnej windykacji, prowadzonej przez powódkę.

Regulacje tego typu zmierzają wyraźnie do obejścia przepisów o postępowaniu egzekucyjnym (pośrednio także rozpoznawczym) i jego kosztach.

To bowiem postępowanie egzekucyjne służy odzyskaniu przez wierzyciela jego należności, naturalnie po uprzednim uzyskaniu stosownego tytułu wykonawczego. Prywatna windykacja prowadzona jest tymczasem przez wierzyciela jedynie w oparciu o jego wolę i subiektywne przekonanie o istnieniu, wymagalności i wysokości długu. Postanowienie umowne w przedmiocie obciążenia dłużnika kosztami prywatnej windykacji uznać zatem trzeba za ukierunkowane na zwolnienie wierzyciela, w ciężar dłużnika, z ograniczeń (w tym w zakresie zwrotu kosztów), przewidzianych przepisami o postępowaniu egzekucyjnym. Takie postanowienie umowne jest nieważne (art. 58 § 3 w zw. z § 1 k.c.).

Co więcej, zobowiązanie dłużnika do pokrywania zryczałtowanych opłat za nieokreśloną z góry liczbę czynności windykacyjnych, daje wierzycielowi możliwość praktycznie jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej (długu) dłużnika, skoro tylko od wierzyciela zależy, jakie działania windykacyjne podejmie. Już zresztą samo oderwanie opłat windykacyjnych od rzeczywistych kosztów czynności (np. rozmowa telefoniczna z pewnością kosztuje powoda znacznie mniej niż 13 zł) jest dla wierzyciela źródłem dodatkowego zarobku. Regulacje co do obciążenia pozwanego kosztami windykacji uznać więc trzeba za nieważne również w świetle reguł słuszności (art. 58 § 2 k.c.).

Nie sposób zaś wykluczyć, że dochodzona przez powoda kwota z tytułu opłat i prowizji obejmuje w całości lub w części koszty windykacji, które ze względu na powołaną nieważność postanowień umownych w rzeczywistości nie przysługują powodowi.

W każdym zaś razie, powództwo w zakresie zapłaty kwoty 415 zł podlegało oddaleniu.

Powództwo zostało uwzględnione w tylko ok. 80% – i stosownie do tego wyniku rozliczyć należało koszty procesu między stronami (art. 100 zd. 1 k.p.c.).

Jako że powódka korzystała z usług pełnomocnika-pracownika, to może domagać się wyłącznie zwrotu kosztów, o których mowa w art. 98 § 2 k.p.c. Wskazany przepis obejmuje opłatę od pozwu, w kwocie 30 zł, lecz nie opłatę skarbową od pełnomocnictwa, czy też opłaty notarialne.

Na rzecz powódki należało zatem zasądzić, tytułem zwrotu kosztów procesu, jedynie 80% uiszczonej opłaty od pozwu, tj. kwotę 24 zł.

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

(...).