Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2023 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Bartosz Szałas

Protokolant: protokolant sądowy Paulina Świętochowska

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2023 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. L.

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

o wydanie świadectwa pracy

nakazuje, aby pozwana (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wydała powódce M. L. świadectwo pracy o następującej treści:

w pkt 1 – Stwierdza się, że M. L. urodzona dnia (...) była zatrudniona w (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. w okresie od 7 września 2015 roku do 31 maja 2022 roku na cały etat;

w pkt 2 – nie dotyczy;

w pkt 3 – W okresie zatrudnienia pracownik wykonywał pracę na stanowisku magazyniera;

w pkt 4 – Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracownika na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy;

w pkt 5 – nie dotyczy;

w pkt 6:

ppkt 1 – nie dotyczy;

ppkt 2 – wykorzystał urlop wypoczynkowy w wymiarze 0 dni;

ppkt 3 – nie dotyczy,

ppkt 4 – nie dotyczy,

ppkt 5 – nie dotyczy

ppkt 6 – wykorzystał urlop rodzicielski w wymiarze 32 tygodni,

ppkt 7 – wykorzystał urlop wychowawczy udzielony na podsawie art. 186 § 1 Kodeksu pracy w wymiarze 91 tygodni i 3 dni w okresie od 26.04.2017r. do 18.03.2018r. oraz w okresie od 18.03.2019r. do 26.01.2020r. w 2 częściach,

ppkt 8 – nie dotyczy,

ppkt 9 – nie dotyczy,

ppkt 10 – nie dotyczy,

ppkt 11 – nie dotyczy,

ppkt 12 – nie dotyczy,

ppkt 13 – nie dotyczy,

ppkt 14 – nie dotyczy,

ppkt 15 – nie dotyczy,

ppkt 16 – 26.10.2015r. – 26.04.2016r.;

w pkt 7 – nie dotyczy,

w pkt 8 – nie dotyczy;

przyznaje adwokatowi P. S. kwotę 360,00 zł (słownie: trzysta sześćdziesiąt złotych 00/100) powiększoną o stawkę 23% podatku VAT tytułem wynagrodzenia kuratora (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., przy czym środki te wypłacić ze Skarbu Państwa – rachunku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w W..

Sygn. akt VI P 114/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 marca 2023 roku (data prezentaty) powódka M. L. wniosła o wydanie jej świadectwa pracy przez spółkę (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. W uzasadnieniu pozwu podała, że nie ma kontaktu z pracodawcą, w trakcie zatrudnienia zaś przebywała na urlopie macierzyńskim, wychowawczym i zwolnieniu lekarskim.

(pozew – k. 1)

Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2023 roku Sąd wyznaczył kuratora dla pozwanej spółki.

(postanowienie z dnia 21.06.2023r. – k. 35)

W odpowiedzi na pozew kurator pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał on, że powódka nie zdołała wykazać, że doszło do skutecznego prawnie zakończenia stosunku pracy łączącego ją z pozwaną spółką.

(odpowiedź na pozew – k. 40 – 41)

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka była zatrudniona w pozwanej spółce (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w okresie od 7 września 2015 roku, na pełen etat, na stanowisku magazyniera.

W 2022 powódka roku nie wykorzystała urlopu wypoczynkowego. W okresie zatrudnienia w pozwanej spółce wykorzystała urlop rodzicielski w wymiarze 32 tygodni, a także przebywała na urlopie wychowawczym w wymiarze 91 tygodni i 3 dni w okresie od 26.04.2017r. do 18.03.2018r. oraz w okresie od 18.03.2019r. do 26.01.2020r. w 2 częściach. Ponadto była niezdolna do pracy w okresie od 26.10.2015r. do 26.04.2016r.

(dowód: umowa o pracę – k. 9, zaświadczenie – k. 50, wniosek – k. 51, oświadczenie – k. 52, zaświadczenie – k. 53, informacje z PUE ZUS – k. 54 – 67)

Powódka dnia 2 lutego 2022 roku przesłała na adres pozwanej spółki wynikający z KRS oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem, przysługiwał jej wówczas 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Przesyłka była awizowana dnia 4 lutego 2022 roku, pomimo tego pracodawca nie podjął jej, przesyłka została zwrócona do powódki, jako nadawcy.

(dowód: koperta wraz z wypowiedzeniem – k. 12 – 13, wydruk z KRS – k. 14 – 20), zeznania powódki M. L. – protokół rozprawy z dnia 08.11.2023r. od 00:02:14 do 00:11:54)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których autentyczność nie została zakwestionowana w żaden sposób przez strony procesu, a także opierając się na twierdzeniach powódki, które nie zostały zakwestionowane przez kuratora pozwanej spółki. Sąd oparł się także na zeznaniach powódki złożonych na rozprawie, które zostały uznane za wiarygodne w całości, brak bowiem było w ocenie Sądu przesłanek podważających ich wiarygodność w świetle całego materiału zgromadzonego w aktach sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest roszczenie powódki o wydanie jej świadectwa pracy przez pozwaną spółkę. Zgodnie z art. 97 § 1 KP w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy.

Osią sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy doszło do ustania stosunku pracy pomiędzy stronami, co aktualizowałoby obowiązek pracodawcy dotyczący wydania powódce świadectwa pracy. W ocenie Sądu należy uznać, że doszło do skutecznego prawnie ustania stosunku pracy. Sąd miał bowiem na uwadze, że z ustalonego stanu faktycznego wynika, że w lutym 2022 roku powódka wysłała do pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Oświadczenie to zostało przesłane przesyłką poleconą i zostało awizowane dnia 4 lutego 2022 roku. Jednocześnie kluczowym dla Sądu jest, że przesyłka została wysłana na adres widniejący w KRS pozwanej spółki. Pozwana nie zmieniła tego adresu, nie wykreśliła go z KRS, wobec czego należy domniemywać, że adres ten jest aktualny. Pod tym adresem, pomimo awizowania przesyłki powódki, oświadczenie o wypowiedzeniu nie zostało odebrane, a sama przesyłka została zwrócona powódce. W ocenie Sądu jednak należy zastosować art. 61 § 1 KC w zw. z art. 300 KP, zgodnie z którym oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. W niniejszej sprawie taką chwilą może być już dzień 4 lutego 2022 roku, ewentualnie dzień przypadający maksymalnie 14 dni później (a więc z końcem okresu awizowania). Bez względu na to, którą z tych dat wybierzemy w niniejszej sprawie należy uznać, że oświadczenie woli zawierające rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem zostało złożone pozwanej spółce w lutym 2022 roku. Wobec zaś faktu, że okres wypowiedzenia powódki, ze względu na jej staż pracy w pozwanej spółce od 7 września 2015 roku, wynosił 3 miesiące, stosunek pracy ustał z dniem 31 maja 2022 roku. Z tym też dniem zaktualizował się obowiązek pracodawcy wydania powódce świadectwa pracy.

W tym miejscu Sąd pragnie zauważyć, że zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 roku o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2023r., poz. 201) nieodebranych pism podlegających doręczeniu za potwierdzeniem odbioru przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, których termin odbioru określony w zawiadomieniu o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nie można uznać za doręczone w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz przed upływem 14 dni od dnia zniesienia tych stanów. Sąd miał jednak na uwadze, że przepis ten literalnie odnosi się do niemożności uznania przesyłek za doręczone, nie deroguje on jednak normy wynikającej z art. 61 § 1 KC. Warto zauważyć, że art. 61 § 1 KC mówi nie o skutku doręczenia przesyłki, ale o możliwości zapoznania się z oświadczeniem woli. Niewątpliwie oświadczenie powódki doszło do pozwanej w taki sposób, że ta mogła zapoznać się z jego treścią, zostało bowiem wysłane na prawidłowy adres wynikający z KRS, awizo zostało pozostawione w skrzynce. Zgodnie z art. 98 ust. 1 cytowanej ustawy nie można przyjąć tutaj fikcji doręczenia tej przesyłki, ale w żaden sposób przepis ten nie zakazuje uznania możliwości zapoznania się z oświadczeniem woli pracownika.

Nawet jednak, gdyby uznać, że przepis art. 98 ust. 1 ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa (...)2 deroguje w jakiś sposób skutki z art. 61 § 1 KC, to należałoby uznać ten przepis w tym zakresie za sprzeczny z Konstytucją RP.

Sąd co prawda nie jest Trybunałem Konstytucyjnym i nie ma kompetencji do uchylenia mocy obowiązującej danych aktów prawnych niezgodnych z Konstytucją RP w modelu kontroli abstrakcyjnej. Sąd ma jednak prawo do tzw. rozproszonej kontroli konstytucyjności przepisów, a więc może w konkretnym stanie prawnym uznać, że dane unormowanie jest niezgodne z Konstytucją RP, co ma przełożenie jedynie na tę konkretną sprawę. Sąd skorzystał w niniejszej sprawie z tej kompetencji i po zbadaniu stanu prawnego doszedł do wniosku o niezgodności z Konstytucją, w realiach niniejszej, konkretnej sprawy, przepisu art. 98 ust. 1 ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa (...)2 w zakresie, w jakim uniemożliwia on skuteczne złożenie oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracownika spółce – pracodawcy, która nie odbiera kierowanej do niej na adres z KRS korespondencji, a jednocześnie zamknęła zakład pracy, w którym pracownik świadczył pracę.

Sąd miał na uwadze, że zgodnie z art. 2 Konstytucji RP Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Jak wskazuje się w piśmiennictwie i orzecznictwie sprawiedliwość społeczna jest definiowana jako dążenie do zachowania równowagi w stosunkach społecznych i powstrzymywanie się od kreowania nieusprawiedliwionych, niepopartych obiektywnymi wymogami i kryteriami przywilejów dla wybranych grup obywateli, a także podkreśla się, że sprawiedliwość społeczna jest celem, który ma urzeczywistniać demokratyczne państwo prawne. Nie jest demokratycznym państwem prawnym państwo, które nie realizuje idei sprawiedliwości. Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że zasada sprawiedliwości społecznej nie ma jednorodnego charakteru. Niewątpliwie wiążą się z nią m.in. równość praw, solidarność społeczna, minimum bezpieczeństwa socjalnego oraz zabezpieczenie podstawowych warunków egzystencji dla osób pozostających bez pracy nie z własnej woli (M. Florczak-Wątor [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, LEX/el. 2021, art. 2, a także wyroki TK: z dnia 12 kwietnia 2000 roku, sygn. K 8/98, z dnia 25 lutego 1997 roku, sygn. K 21/95 i z dnia 22 czerwca 1999 roku, sygn. K 5/99).

Jednocześnie należy zauważyć, że zasada sprawiedliwości społecznej jest swego rodzaju bazą, z której wynikają, i z którą łączą się, inne zasady, prawa i wolności wyrażone w Konstytucji RP. Ilekroć więc dochodzi do naruszenia konkretnej zasady konstytucyjnej, to właśnie na jej naruszenie należy się powołać, a nie na naruszenie ogólnie pojętej zasady sprawiedliwości społecznej. W niniejszej sprawie w ocenie Sądu przepis art. 98 ust. 1 omawianej ustawy, kreując skutek taki jak w niniejszej sprawie, czyli uniemożliwiając de facto powódce rozwiązanie stosunku pracy, który w istocie od dłuższego czasu był „martwy”, jest sprzeczny z wyrażoną w art. 65 ust. 1 Konstytucji RP wolnością wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. W takiej sytuacji wolność wyboru pracy i zakończenia dotychczasowego stosunku pracy przez powódkę jest iluzoryczna. Jak zaś wskazuje się w doktrynie aspekt podmiotowy wolności pracy rozumiany jako swoboda wyboru pracodawcy oznacza nie tylko możliwość wyboru podmiotu zatrudniającego, ale także zmiany czy rezygnacji z zatrudnienia, jak również pozostawania więcej niż w jednym stosunku pracy, a więc podejmowania dodatkowego zatrudnienia (wyrok K 30/98, pkt III.5) (L. Garlicki, S. Jarosz-Żukowska [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II, wyd. II, red. M. Zubik, Warszawa 2016, art. 65).

Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. W ocenie Sądu nie zostały spełnione przesłanki z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, które pozwalałyby na ograniczenie wolności zakończenia stosunku pracy przez powódkę w drodze art. 98 ust. 1 omawianej ustawy. Wprowadzona bowiem regulacja miała zabezpieczyć interesy stron, które w związku z epidemicznymi ograniczeniami nie mogły faktycznie podejmować kierowanej do nich korespondencji. Jednak w niniejszej sprawie Sąd ma do czynienia z sytuacją, w której pracodawca likwiduje zakład pracy i nie odbiera korespondencji kierowanej na jego adres wynikający z KRS, jednocześnie nie podejmując żadnych kroków w kierunku likwidacji samego podmiotu. Prowadzi to do klinczu prawnego, jakiego skutki odczuła na swojej skórze powódka, która nie była w stanie skutecznie rozwiązać stosunku pracy z pracodawcą, a co za tym idzie, otrzymać od niego świadectwa pracy, które jest dokumentem niezwykle istotnym i potrzebnym dla wykazania chociażby uprawnień emerytalnych.

Reasumując, wobec powyższej argumentacji, Sąd uznał, że art. 98 ust. 1 omawianej ustawy, w zakresie, w jakim uniemożliwia on skuteczne złożenie oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracownika spółce – pracodawcy, która nie odbiera kierowanej do niej na adres z KRS korespondencji, a jednocześnie zamknęła zakład pracy, w którym pracownik świadczył pracę jest sprzeczny z art. 65 ust. 1 Konstytucji RP i jako taki nie może odnieść skutku w niniejszej sprawie.

Wobec powyższego, Sąd uznał, że stosunek pracy został zakończony z dniem 31 maja 2022 roku, po upływie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Tym samym zasadne jest roszczenie powódki o wydanie jej świadectwa pracy, taki obowiązek bowiem spoczywał na pracodawcy, który danego świadectwa do dnia wydania wyroku nie wydał.

Odnośnie pozostałych wskazań ze świadectwa pracy Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy, z których wynikają chociażby okresy niezdolności do pracy, czy okresy urlopów macierzyńskiego i wychowawczych. Odnośnie okresów nieskładkowych Sąd miał na uwadze, że okresy urlopu wychowawczego w aktualnym stanie prawnym nie są okresami nieskładkowymi, stąd też nie zostały wskazane jako takie okresy w wyroku, pomimo takiego wniosku powódki.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

W kwestii kosztów postępowania Sąd orzekł o kosztach należnych kuratorowi pozwanej spółki przyznając je w kwocie 360,00 zł powiększonej o stawkę 23% podatku VAT. Sąd miał na uwadze, że zgodnie z § 1 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018r., poz. 536) wysokość wynagrodzenia w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w kwocie wyższej niż określona w ust. 1, a nieprzekraczającej wskazanych stawek minimalnych, jeżeli uzasadnia to:

1) nakład pracy kuratora, w szczególności czas poświęcony na przygotowanie się do działania w postępowaniu, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie;

2) wartość przedmiotu sporu;

3) stopień zawiłości sprawy.

W niniejszej sprawie doszło do wyznaczenia rozprawy, co przemawiało za zastosowaniem do wynagrodzenia kuratora stawek minimalnych z rozporządzenia o stawkach za czynności adwokackie. Stawka minimalna wynosi w sprawie o wydanie świadectwa pracy 120,00 zł, w ocenie Sądu zaś w niniejszej sprawie zasadnym było przyznanie potrójnej wysokości owej stawki minimalnej. Sąd miał tu na uwadze nie tylko stawiennictwo pełnomocnika kuratora na dwóch wyznaczonych terminach rozprawy, ale również sporządzenie obszernego, jak na realia tej sprawy, pisma procesowego (odpowiedź na pozew), a także bardzo niską kwotę stawki minimalnej (120,00 zł), która nie przystaje nijak do realiów rynkowych, co z kolei prowadzi do wniosku, że przyznanie jednokrotności tej stawki stanowiłoby jedynie iluzoryczny zwrot poniesionych przez kuratora wydatków, nie mówiąc już o jakimkolwiek dodatkowym jego wynagrodzeniu za pełnienie tej funkcji. Stąd też Sąd przyznał kwotę odpowiadającą trzykrotności stawki minimalnej.