VI P 132/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z 2024-07-26
Sygn. akt VI P 132/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 lipca 2024 roku
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: sędzia Bartosz Szałas
Ławnicy: Władysława Kulisz, Bożena Wojdyga
Protokolant: protokolant sądowy Paulina Świętochowska
po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2024 roku w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa K. K.
przeciwko Ośrodkowi Pomocy Społecznej Dzielnicy P. m. st. W. w W.
o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
1. zasądza na rzecz powoda K. K. od pozwanego Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy P. m. st. W. w W. kwotę 25.000,00 zł (słownie: dwadzieścia pięć tysięcy złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 23 czerwca 2023 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia;
2. zasądza na rzecz powoda K. K. od pozwanego Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy P. m. st. W. w W. kwotę 2.700,00 zł (słownie: dwa tysiące siedemset złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
3. nakazuje pobrać od pozwanego Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy P. m. st. W. w W. na rzecz Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w W. – kwotę 1.250,00 zł (słownie jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt złotych 00/100) tytułem opłaty od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić;
4. nadaje wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 8.268,67 zł (słownie: osiem tysięcy dwieście sześćdziesiąt osiem złotych 67/100).
Sygn. akt VI P 132/23
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 15 czerwca 2023 roku K. K. wniósł o zasądzenie od Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy P. m.st. W. w W. kwoty 25.000,00 zł tytułem odszkodowania, o którym mowa w art. 56 § 1 k.p. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że przyczyny wskazane w rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia nie mogą stanowić podstawy do rozwiązania z powodem stosunku pracy, ponieważ nie charakteryzowały się dostateczną ciężkością i nie były rzeczywiste. Dodatkowo czyny, które zostały opisane w oświadczeniu mogły być podstawą do otrzymania przez niego pochwały. Powód podkreślił również, że nie przyjął żadnej darowizny w imieniu Ośrodka Pomocy Społecznej od przekazującego sprzęty L. W. (1).
(pozew – k. 1-4v)
W odpowiedzi na pozew, pozwany OPS wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że przyczyny opisane w rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia są prawdziwe, ponieważ powód nie umieścił ani pralki ani odkurzacza w odpowiednim rejestrze, a przekazanie pralki i odkurzacza w istocie stanowiło akt darowizny, o czym świadczy rozpytanie L. W. (1) w dniu 23 maja 2023 roku. Pozwany dodał, że przedmioty, które zostały uzyskane od L. W. (1) nie zostały przekazane do Magazynu Rzeczy (...), nie zostały tam zgromadzone i wpisane do książki ewidencyjnej.
(odpowiedź na pozew – k. 37-45)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód był zatrudniony w pozwanym OPS na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 1 lipca 2005 roku na pełen etat. Od 1 czerwca 2008 roku był zatrudniony na stanowisku specjalisty pracy socjalnej, aż do zakończenia zatrudnienia w pozwanym.
Do obowiązków zawodowych powoda w ramach umowy o pracę jako specjalisty pracy socjalnej należało w szczególności rozpoznawanie i ustalenie potrzeb w zakresie pomocy społecznej w ramach kompetencji Zespołu ds. Usług ze szczególnym uwzględnieniem pomocy rzeczowej, udzielenie pomocy w zakresie pracy socjalnej, a także organizowanie i rozwijanie form pomocy społecznej dla osób objętych usługami opiekuńczymi oraz współdziałanie w tym zakresie z różnego typu instytucjami, organizacjami społecznymi i grupami samopomocowymi.
Wynagrodzenie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 8.268,67 zł brutto.
(dowód: umowa o pracę z aneksami do tej umowy i porozumieniami zmieniającymi – k. 5-11v; zakres obowiązków powoda – k. 12-13; zaświadczenie – k. 47)
W pozwanym OPS było praktykowane, że czasem różne osoby, nie tylko będące klientami OPS, którym jakaś rzecz była niepotrzebna, np. wózek inwalidzki, zwracały się do pracownika, czy nie chciałby wziąć tej rzeczy na potrzeby innych osób. Wtedy bez spisywania umowy darowizny pracownik OPS odbierał dany przedmiot od osoby, która go oddawała i składał go w Filii OPS, np. w piwnicy.
Powód jako pracownik socjalny miał podopiecznego L. W. (1), dla którego w imieniu pozwanego świadczył usługi opiekuńcze. L. W. (2) był klientem pozwanego OPS.
L. W. (2) miał przyznane mieszkanie, w którym mieszkał. Było ono mieszkaniem wydzielonym z ZGN (...). L. W. (2) w mieszkaniu, w którym mieszkał udostępnionym przez ZGN, a nie będącym jego własnością posiadał pralkę, która była niemalże nowa i sprawna oraz odkurzacz.
W dniu 27 kwietnia 2022 roku L. W. (2) wobec tego, że przenosił się do Domu Pomocy Społecznej zdał klucze do mieszkania przy ul. (...) w W.. Tego dnia w zdaniu mieszkania uczestniczył powód jako pracownik socjalny opiekujący się nim z ramienia OPS.
L. W. (2) powiedział powodowi, że on nie będzie już korzystał z pralki i odkurzacza, które były w mieszkaniu, a szkoda mu je wystawiać na śmietnik, a na zakup tych przedmiotów otrzymał pomoc finansową z OPS. Powód zasugerował, że może zabrać te sprzęty, tak aby mogły zostać udostępnione innej osobie. L. W. (2) zgodził się na to. Powód nie zmuszał go do oddania sprzętów. L. W. (2) chciał je przekazać, aby OPS przekazał je innym potrzebującym, bo jemu już nie będą potrzebne. Ani powód, ani L. W. (2) w trakcie przekazywania przedmiotów nie mówili o darowiźnie.
Powód pojawił się w mieszkaniu, które zajmował L. W. (2) razem z innym pracownikiem OPS P. J., który mu pomagał. Powód i P. J. zapakowali do prywatnego samochodu powoda pralkę oraz odkurzacz, a następnie przewieźli je do Filii nr 2 przy ul. (...). Pralka została postawiona w piwnicy, nie była podłączona do prądu, ani do wody.
Przed wyjazdem po pralkę i odkurzacz do mieszkania, w którym mieszkał L. W. (2), powód zapytał swoją przełożoną B. S. czy może przywieźć i zostawić na jakiś krótki czas w Filii nr 2 OPS pralkę i odkurzacz od klienta, który opuszcza mieszkanie socjalne. Przełożona powoda, będąca kierownikiem Filii nr 2, której podlegał powód wyraziła na to zgodę. Kierownik Filii nr 2 wcześniej skonsultowała to z ówczesnym dyrektorem OPS – A. L., która również wyraziła zgodę na przyjęcie przedmiotów. Uzgodniono, że pralka miała być chwilowo tylko postawiona w piwnicy Filii nr 2, ponieważ potem miała trafić do klienta OPS na ul. (...). Z kierownikiem B. S. skonsultowano również przewiezienie i złożenie w budynku Filii nr (...) odkurzacza, który odebrano od klienta.
Powód za zgodą E. S. był skłonny zabrać pralkę, ponieważ miała być ona za kilka dni dostarczona do innego podopiecznego. Ostatecznie pralka nie trafiła do podopiecznego powoda – klienta OPS – ponieważ ten zachorował i trafił na Oddział Intensywnej (...). W czasie kiedy klient był na OIOM powód był na zwolnieniu lekarskim i pralka pozostała w piwnicy przy ul. (...) w Filii nr 2 OPS. Nikt nie interesował się pralką ani tym, dlaczego tam stoi.
Pralka nie została formalnie przyjęta do Magazynu Rzeczy Używanych, nie została spisana w rejestrze, ani nie została tam fizycznie umieszczona.
Przy transporcie pralki powód nie zwracał się do przełożonych o skorzystanie z usług firmy transportowej lub pojazdów pozwanego OPS z kierowcą, nie wypisał też zapotrzebowania na transport, ponieważ korzystał z prywatnego samochodu. Powód nie dostał wypłaty ekwiwalentu za przewiezienie pralki prywatnym samochodem. W przypadku kiedy skorzystano by z usługi firmy transportowej z jaką pozwany miał zawartą umowę, trzeba by zapłacić za wykonanie usługi.
(dowód: zeznania świadka L. W. (2) – k. 124 verte; zeznania świadka M. G. – k. 127 – 127 verte; zeznania świadka P. J. – k. 128 verte – 129; zeznania świadka B. S. – k. 129 – 130 verte; zeznania świadka J. B. – k. 134 – 135; zeznania świadka P. G. – k. 135 verte – 136 verte; zeznania świadka A. L. – k. 136 verte – 139; zeznania świadka M. M. – k. 139 – 140 verte; zeznania powoda K. K. – k. 237 – 238; zeznania świadka A. B. – k. 235 – 236 verte; zeznania na piśmie świadka T. Ż. – k. 212 – 220)
W lutym 2023 roku pracownik pozwanego P. J. odbywał wizytę w mieszkaniu treningowym przy ul. (...), w którym mieszali pogorzelcy. Uczestniczył w ustaleniach z konserwatorem czy naprawiać pralkę, która ówcześnie znajdowała się w mieszkaniu, ale uległa awarii. W trakcie oględzin na miejscu konserwator stwierdził, że naprawa pralki będzie przewyższała jej rzeczywistą wartość. P. J. przypomniał sobie, że w Filii OPS przy ul. (...) stoi nieużywana pralka, którą razem z powodem przywieźli od L. W. (1) i nie została jeszcze nikomu przekazana. W dniu 28 lutego 2023 roku pralka została przetransportowana z Filii nr 2 OPS do mieszkania treningowego i tam udostępniona do korzystania pogorzelcom, którzy tymczasowo korzystali z niej w związku z awarią swojej dotychczasowej pralki. Na powyższe zgodę wyraził przełożony P. G., który wtedy dopiero dowiedział się, że w Fili pozwanego jest pralka przywieziona od L. W. (1).
Po dowiedzeniu się o tym, że pralka została przetransportowana do OPS pierwotnie bez jego wiedzy z pomocą P. J., P. G. rozmawiał z nim i powiedział mu, że ten ma go informować o tym co jest przywożone do Filii OPS i z jakiego powodu.
(dowód: notatka służbowa – k. 54, k. 55; zeznania świadka P. J. – k. 128 verte – 129; zeznania świadka P. G. – k. 135 verte – 136 verte; zeznania powoda K. K. – k. 237 – 238)
W pozwanym OPS funkcjonował Dział Pomocy Specjalistycznej, w którym prowadzono Magazyn Rzeczy (...) oraz rejestr tych rzeczy ze wskazaniem darczyńców. W 2022 roku do rejestru wpisano tylko dwie pozycje darowane – meble.
Pełnomocnictwo do przyjmowania darowizn w imieniu m.st. W. otrzymała dyrektor A. B. po marcu 2022 roku.
Wcześniej, gdy dyrektorem była Pani G., nie miała ona takiego pełnomocnictwa. Rzeczy przyjmowano po prostu do ośrodka, składowano w nim i wydawano bez spisywania umów o darowizny z osobami, które przekazywały różne przedmioty.
(dowód: rejestr – k. 48; zeznania świadka A. L. – k. 136 verte – 139; zeznania powoda K. K. – k. 237 – 238; zeznania świadka A. B. – k. 235 – 236 verte)
Pismem z dnia 12 maja 2023 roku powód został wezwany przez głównego księgowego pozwanego OPS do złożenia wyjaśnień w trybie pilnym na okoliczność przewiezienia do pomieszczeń OPS przy ul. (...) i przechowywania tam pralki bez zgody i wiedzy przełożonego.
W dniu 12 maja 2023 roku powód sporządził wyjaśnienia, w których wskazał, że nieodpłatnie przyjął od L. W. (1) używaną pralkę automatyczną, która miała trafić docelowo do jednego z klientów OPS, do którego ostatecznie nie trafiła, ponieważ on sam trafił na Oddział Intensywnej Opieki Medycznej. Odbiór pralki był uzgodniony z darczyńcą oraz pracownikami (...), którzy przywieźli go do mieszkania, aby zabrał rzeczy osobiste i pamiątki rodzinne. W odbiorze pralki pomagał powodowi P. (pracownik administracyjny OPS) za zgodą jego przełożonych. Pralka została przewieziona prywatnym samochodem powoda do budynku OPS przy ul. (...), gdzie miała pozostać do czasu wyjścia ze szpitala zainteresowanego podopiecznego. Po powrocie powoda ze zwolnienia lekarskiego okazało się, że pralka jest potrzebna innej rodzinie, która zgodnie z intencją darczyńcy trafiła nieodpłatnie do tej rodziny i działa do tej pory. O sprawie i okolicznościach pozyskania pralki z intencją przekazania jej była poinformowana bezpośrednia przełożona powoda – kierownik Filii nr 2 – B. S.. Po przekazaniu pralki został upomniany ustanie przez obecną przełożoną M. M., aby w przypadku pozyskania rzeczy dla podopiecznych i przechowywania ich na terenie OPS informował dyrektor OPS.
W tym samym dniu 12 maja 2023 roku P. J. jako pracownik Działu Administracyjno – (...) złożył głównemu księgowemu pozwanego notatkę, w której przedstawił wyjaśnienia, a w nich potwierdził okoliczności opisane przez powoda w opisanych przez niego wyjaśnieniach.
(dowód: pismo pozwanej do powoda – k. 52; wyjaśnienia powoda – k. 53; notatka służbowa – k. 54; zeznania świadka P. J. – k. 128 verte – 129; zeznania świadka A. L. – k. 136 verte – 139; zeznania świadka M. M. – k. 139 – 140 verte; zeznania powoda K. K. – k. 237 – 238; zeznania świadka A. B. – k. 235 – 236 verte)
W pozwanej były dostępne dwa samochody – F. (...) oraz O. (...). Pozwany miał również zawartą umowę z firmą transportową na przewóz rzeczy. Powód wielokrotnie bez korzystania z usług firmy transportowej lub samochodów pozwanej, swoim prywatnym samochodem przewoził rzeczy z miejsca na miejsce. Wielokrotnie powód nie zgłaszał zaopatrzenia na samochód lub skorzystania z usług firmy transportowej. Inni pracownicy, w tym Kierownicy, korzystali również z prywatnych samochodów, aby wykonywać obowiązki związane z pracą w OPS, np. do robienia zakupów dla klientów.
Pozwany OPS unikał przyjmowania darowizn od klientów lub osób obcych, ponieważ powodowało to konieczność spisywania umów.
(dowód: zeznania powoda K. K. – k. 237-238; zeznania świadka B. S. – k. 129 – 130 verte; zeznania świadka P. G. – k. 135 verte – 136 verte; zeznania świadka A. L. – k. 136 verte – 139; zeznania świadka M. M. – k. 139 – 140 verte; zeznania świadka A. B. – k. 235 – 236 verte)
Pracownicy pozwanego OPS, w tym powód sporządzili i podpisali pismo kierowane do Burmistrza Dzielnicy (...) T. K., w którym wskazali na to, że w ramach OPS przeprowadzane są zmiany organizacyjne polegające na przenoszeniu pracowników miedzy działami i rejonami, co uniemożliwia sprawne wykonywanie obowiązków. Poza tym wskazali na niedoetatyzowanie OPS w zakresie pełnego zapewnienia sprawnego świadczenia usług opiekuńczych oraz sporządzania wywiadów. Sporządzenie pisma wynikało z braku etatów, aby móc świadczyć sprawnie i efektywnie usługi socjalne dla wszystkich klientów w danym rejonie. Pracownicy zgłaszali również, że mają za dużo środowisk (czyli klientów, którymi się zajmowali) do opieki i nie byli zadowoleni z częstych zmian rejonów lub środowisk, gdzie świadczyli pomoc jako pracownicy socjalni. Pismo zostało sporządzone w marcu 2023 roku. Powód i inni pracownicy środowiskowi OPS mieli po około 100 środowisk, które obsługiwali.
Po złożeniu pisma przez pracowników w OPS i u Burmistrza w ciągu kilku godzin dyrektor OPS A. B. dokonała przesunięcia kilku pracowników Zespołu usług do Działu Pomocy Środowiskowej.
Pracownicy, w tym powód, z powodu przesuwania pracowników między działami, sporządzili pismo i skierowali je do Burmistrza Dzielnicy. Jednocześnie do Dyrektora OPS oraz do Burmistrza skierowali pismo w dniu 11 maja 2023 roku, że ponownie proszą o uzupełnienie składu osobowego Zespołu Usług o jednego pracownika, wskazując, że bez tego mając na względzie dobro klientów oraz odpowiedzialność nałożoną na pozwaną wyrażają obawę, że przy większej liczbie środowisk nie podołają wykonywaniu pracy.
Na to pismo 30 maja 2023 roku dyrektor pozwanego OPS udzieliła Burmistrzowi odpowiedzi wskazując na to, że zmiany jakie są przeprowadzane pozwalają efektywnie wykorzystywać kadry, zgłaszane przez pracowników obawy pozostają bez podstaw. Dyrektor podkreśliła w piśmie, że pracownicy, którzy wystosowali pismo wykazują postawę roszczeniową co utrudnia wykonywanie codziennych zadań pozostałym pracownikom Działu i Ośrodka. W jej ocenie nie ma zagrożenia zadań powierzonych Ośrodkowi, a uwagi które zostały zgłoszone przez pracowników są niezasadne.
Część z pracowników OPS która podpisała się pod pismem do Burmistrza w marcu 2023 roku została przesunięta na inne stanowiska pracy w ramach pozwanego OPS.
(dowód: pismo z dnia 11.05.2023r. k. 18 i k. 67 – 68, pismo z dnia 12.05.2023r. – k. 19 i k. 66, pismo z dnia 30.05.2023r. wraz z zestawieniem obciążenia pracą – k. 60-65; zeznania świadka K. G. – k. 125 – 126; zeznania świadka E. P. – k. 126 verte – 127; zeznania świadka M. G. – k. 127 – 127 verte; zeznania świadka E. R. – k. 127 verte – 128; zeznania świadka P. J. – k. 128 verte – 129; zeznania świadka M. P. – k. 190 verte – 191; zeznania świadka J. B. – k. 134 – 135; zeznania świadka A. L. – k. 136 verte – 139; zeznania świadka M. M. – k. 139 – 140 verte; zeznania powoda K. K. – k. 237 – 238; zeznania świadka A. B. – k. 235 – 236 verte)
W dniu 31 maja 2023 roku powód złożył wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Jednocześnie wniósł o wyrażenie zgody na skrócenie okresu wypowiedzenia do 31 lipca 2023 roku, na co pozwana nie wyraziła zgody.
(dowód: wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 31 maja 2023 roku – k. C/2 a.o.)
Pismem z dnia 1 czerwca 2023 roku pozwany rozwiązał z powodem umowę o pracę na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. bez zachowania okresu wypowiedzenia. Przyczyną rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika jest ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, które według pracodawcy polegało na:
1) samowolnym, bez zgody i wiedzy przełożonych służbowych i Dyrektora OPS oraz bez posiadanych pełnomocnictw w tym zakresie, przyjęciu darowizny pralki i odkurzacza od klienta OPS pana L. W. (1),
2) samowolnym, bez zgody i wiedzy przełożonych służbowych i dyrektora OPS odebraniu pralki i odkurzacza z mieszkania klienta OPS pana L. W. (1),
3) samowolnym, bez zgody i wiedzy przełożonych służbowych i dyrektora OPS przewiezieniu pralki własnym samochodem do pomieszczeń OPS z pominięciem usług firmy transportowej, która posiada zawartą umowę z OPS w tym zakresie i tam jej następnym przechowywaniu w piwnicy budynku.
(dowód: oświadczenie o rozwiązaniu umowy o prac bez wypowiedzenia – k. 14)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy oraz aktach osobowych powoda. Autentyczność składanych dokumentów nie była kwestionowana przez strony postępowania.
Zeznaniom świadków K. G., M. G., P. J., E. P., E. R., B. S., L. W. (2), J. B., P. G., M. M., M. P., T. Ż. (na piśmie) oraz powoda K. K. Sąd dał wiarę w całości. Zeznania tych osób wzajemnie się uzupełniały, dawały pełen obraz faktów istotnych dla oceny zasadności powództwa. W żadnym z istotnych faktów nie wykluczały się wzajemnie, stanowiły logiczne uzupełnienie dla siebie nawzajem.
Zeznania świadka A. F. nie wnosiły nic do sprawy, świadek nie miała wiedzy na temat faktów istotnych dla tego postępowania.
Odnośnie zeznań świadka A. L. Sąd nie dał jej wiary w zakresie, w jakim zeznała, że powód dopiero 15 września 2022 roku poszedł do szpitala, więc był czas od 27 kwietnia 2022 roku na dokonanie czynności związanych z przekazaniem pralki odpowiedniej osobie. Żaden dowód poza twierdzeniem świadka nie potwierdza daty, kiedy powód miał być niezdolny do pracy. Nie było również prawdą, że uzyskanie zapotrzebowania na skorzystanie z samochodu służbowego z kierowcą odbywało się w ciągu 10 minut i uzyskiwano zgodę natychmiastowo. Sąd ustalił, że na otrzymanie zlecenia na skorzystanie z samochodu w przypadkach niepilnych czekało się nawet 3 dni. Poza tym, jak zeznał powód do dyrektora, który mógł wydać taką zgodę jak to wskazywała świadek niemalże „od ręki”, ciężko było się umówić. Nie było wiarygodne również to, że bez zgody pracownika żaden z pracowników nie był przesuwany do innego zespołu, aby go wzmocnić. Świadkowie zeznający w tej sprawie będący pracownikami socjalnymi zeznali, że takie przesunięcia były bez ich zgody i dowiadywali się o tym często z niewielkim wyprzedzeniem. Nikt ich nie pytał czy chcą zostać przeniesieni, ale byli stawiani przed faktem dokonanym. Dodatkowo Sąd nie dał wiary świadkowi, że o pralce, która stoi w piwnicy dowiedziała się dopiero w maju 2023 roku. Świadek twierdziła, że dowiedziała się w trakcie rozmowy z kierownikiem Działu Administracyjnego, ale nie była w stanie wskazać czego rozmowa dotyczyła i jak doszło do tego, że nagle kierownik Działu miał rozpocząć lub poruszyć kwestię pralki. Poza tym wiarygodne były dla Sądu zeznania B. S., że poruszała w kwietniu 2022 roku kwestię pralki ze świadkiem A. L. jako jej bezpośrednią przełożoną. Na ten fakt uzgadniania zgody w kwestii przewiezienia pralki do OPS od L. W. (1) wskazywał również powód K. K. w swoich zeznaniach. Świadek A. L. nie przestawiła wiarygodnych twierdzeń dlaczego o tym, że u pozwanej znajduje się pralka, której nie ma na stanie magazynu rzeczy używanych, miała się dowiedzieć dopiero później.
Zeznaniom świadka A. B. Sąd nie dał wiary w części, w jakiej świadek zeznała, że nie było możliwości przyjęcia przekazywanych przedmiotów bez formalnej darowizny. W tym zakresie Sąd ustalił, że takowa możliwość była, bo stosowano ją np. przy przyjmowaniu żywności, pampersów dla dorosłych i wydawaniu potrzebującym. Również przed powołaniem jej na dyrektora w marcu 2022 roku było to praktykowane, ponieważ wtedy żaden z pracowników nie miał formalnie udzielonego pełnomocnictwa do zawierania umowy darowizny z podmiotami, które chciały coś przekazać na rzecz OPS. Przede wszystkim nie było wiarygodne, że powód przejął w imieniu i na rzecz OPS darowiznę w postaci pralki i odkurzacza. Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków L. W. (1), P. J. oraz samego powoda K. K., że przyjął on od klienta, który opuszczał lokal mieszkalny i przenosił się do (...) pralkę i odkurzacz, aby przekazać to innej potrzebującej osobie, która jest klientem OPS. L. W. (2) nie miał zamiaru sporządzać darowizny na rzecz pozwanego, ale chciał po prostu pozbyć się sprzętu i przekazać go innej osobie potrzebującej. Dodatkowo wolą powoda nie było to, aby przyjmować jakąkolwiek darowiznę, ponieważ nie składał nawet w sposób dorozumiany oświadczenia o przyjęciu jej w imieniu OPS.
Strony nie składały dodatkowych wniosków dowodowych i nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego w sprawie.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Podstawę materialnoprawną roszczenia powoda o zasadzenie odszkodowania stanowi unormowanie z art. 56 § 1 k.p., zgodnie z którym pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy. Z kolei jeśli chodzi o samo rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia to zgodnie z art. 52 § 1 pkt 1 k.p., pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.
Na wstępie należy zauważyć, że ocena, czy naruszenie obowiązku [przez pracownika] jest ciężkie, powinna uwzględniać stopień jego winy oraz zagrożenie lub naruszenie interesów pracodawcy. W użytym w powołanym przepisie pojęciu "ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych" mieszczą się trzy elementy. Są to: bezprawność zachowania pracownika (naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego), naruszenie albo zagrożenie interesów pracodawcy, a także zawinienie obejmujące zarówno winę umyślną, jak i rażące niedbalstwo (wyrok SN z dnia 20 grudnia 2013 roku, sygn. akt II PK 81/13; postanowienie SN z dnia 16 lutego 2023 roku, sygn. akt II PSK 153/22).
Przyczynami rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika jest ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych które pozwany określił jako:
1) samowolne, bez zgody i wiedzy przełożonych służbowych i Dyrektora OPS oraz bez posiadanych pełnomocnictw w tym zakresie, przyjęcie darowizny pralki i odkurzacza od klienta OPS pana L. W. (1),
2) samowolne, bez zgody i wiedzy przełożonych służbowych i dyrektora OPS odebranie pralki i odkurzacza z mieszkania klienta OPS pana L. W. (1),
3) samowolne bez zgody i wiedzy przełożonych służbowych i dyrektora OPS przewiezienie pralki własnym samochodem do pomieszczeń OPS z pominięciem usług firmy transportowej, która posiada zawartą umowę z OPS w tym zakresie i tam jej następne przechowywanie w piwnicy budynku.
Po przeprowadzeniu postepowania dowodowego Sąd stwierdził, że przyczyny wskazane w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia nie nosiły znamienia ciężkości, nie były zawinione, a pracodawca z powodu określonych działań powoda nie poniósł żadnej szkody, ani jego interesy nie były zagrożone.
Odnosząc się do pierwszej i drugiej przyczyny, które należy oceniać łącznie ze względu na ich pozostawanie w związku, Sąd wskazuje, że nie zostało potwierdzone, że powód dokonał przyjęcia darowizny pralki i odkurzacza na rzecz OPS, a także nie została wykazana przesłanka braku wiedzy i zgody przełożonych służbowych i dyrektora OPS na przyjęcie prali i odkurzacza od klienta OPS L. W. (1).
Sąd ustalił, że powód rzeczywiście, jak wskazano w rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, przyjął od L. W. (1) odkurzacz i pralkę automatyczną, z tym, że z celem dalszego przekazania osobom potrzebujących jako klientom pozwanego OPS. Nie jest prawdą, że zrobił to przyjmując w ten sposób darowiznę na rzecz OPS. Prawdą jest, że powód nie miał żadnych pełnomocnictw, aby przyjmować darowizny na rzecz pozwanego, ale jego zamiarem nie było to, aby takową przyjmować. Gdy L. W. (2) będący klientem pozwanego, którym opiekował się powód opuszczał lokal, który zajmował w rozmowie z powodem, który spytał go czy będą mu potrzebne pralka i odkurzacz, stwierdził, że nie będą mu potrzebne bo przenosi się do (...) Leśny i chce aby zostały przekazane innej osobie potrzebującej. Intencją L. W. (1) i powoda nie było to, aby dokonać przysporzenia OPS poprzez dokonanie na jego rzecz darowizny w sensie prawnym, ale aby za pośrednictwem pozwanego przekazać pralkę i odkurzacz osobom potrzebującym. Powód i sam pozwany, u którego tymczasowo w piwnicy miała zostać przechowana pralka, mieli tylko rolę przy składowaniu jej i finalnym przekazaniu do kolejnej osoby potrzebującej. Taką osobę, której mogła by zostać przekazana pralka, w tym przypadku powód wytypował i w przeciągu niedługiego czasu od 27 kwietnia 2022 roku miał sprzęt przekazać kolejnemu klientowi OPS. Jednak klient ten trafił na OIOM i powód nie mógł mu tego sprzętu przekazać. Całokształt okoliczności ustalonych przez Sąd przemawia za uznaniem, że powód nie miał zamiaru, aby pralka i odkurzacz trafiły do OPS jako darowizna, ale chciał, aby zostały przekazane dalej kolejnym potrzebującym.
Sąd wskazuje ponadto, że taka była częsta praktyka w pozwanym, że mimo istnienia magazynu rzeczy używanych, gdzie wpisywano otrzymane przedmioty, to nie było praktykowane zawieranie osobnych umów darowizny. Częste były sytuacje, że dane przedmioty np. żywność, pieluchomajtki, pampersy, składowano poza tym magazynem, aby przekazać je jak najszybciej osobom potrzebujących. Nie zawierano wtedy osobnych umów darowizn, więc niezrozumiałym dla Sądu jest argumentacja, że w przypadku pralki i odkurzacza miałoby być inaczej. Zawarcie darowizny dla dalszego przekazania sprzętów nie było w ocenie Sądu konieczne. O takiej praktyce przyjmowania sprzętu do ośrodka i dalszego przekazywania miał wiedzę powód i skorzystał ze sposobu, co do którego miał pewność, że tak można uczynić. Powód już wcześniej sam również działał w ten sposób, jak w niniejszej sprawie, wobec czego nie można mu zarzucić winy umyślnej, ani rażącego niedbalstwa, bowiem był przekonany o zgodności swoich działań z jego obowiązkami służbowymi. Takie przekonanie utwierdziło w nim jeszcze uzyskanie zgody od przełożonej, o czym mowa niżej.
Na marginesie poza tym można wskazać, że skoro dyrektor OPS miała otrzymać pełnomocnictwa do otrzymywania darowizn na rzecz OPS w imieniu miasta stołecznego W. to powinna o tym poinformować m.in. powoda oraz, że zmieniają się zasady przyjmowania przedmiotów celem ich dalszego przekazania. Nie miało to miejsca.
Odnośnie kwestii samowolnego, bez zgody i wiedzy przełożonych służbowych i dyrektora OPS odebrania pralki i odkurzacza z mieszkania L. W. (1), to nie zostało to wykazane. Sąd ustalił, że powód przed przyjęciem od L. W. (1) odkurzacza i pralki zwrócił się z zapytaniem do swojego bezpośredniego przełożonego – kierownika Filii nr 2 B. S. – czy może odebrać te sprzęty od klienta z celem przekazania innym potrzebującym. Przełożona powiedziała powodowi najpierw, że sama musi zapytać się swojej przełożonej, więc zapytała się zastępcy dyrektora OPS A. L. czy powód może przyjąć pralkę i odkurzacz. Zastępca dyrektora OPS wydała zgodę na przyjęcie od L. W. (1) pralki i odkurzacza i taką zgodę przekazała B. S., która to następnie poinformowała powoda, że ten ma zgodę na przyjęcie tych rzeczy. Skoro więc powód otrzymał zgodę na przyjęcie odkurzacza i pralki automatycznej od przełożonej, to brak jest jakiejkolwiek winy w tym, że powód wykonał określone działania (przyjęcie sprzętów od klienta OPS, aby przekazać je komuś potrzebującemu), do których był uprawniony. Jeśli byłoby to niezgodne z zamierzeniami przełożonych powoda, w tym dyrektora pozwanego, to nie powinna zostać udzielona powodowi żadna zgoda. Powodowi nie można więc tu przypisać ani winy myślnej, ani rażącego niedbalstwa, bowiem z jego perspektywy dokonał on wymaganych czynności, aby upewnić się, czy może te sprzęty od podopiecznego odebrać, a następnie taką zgodę dostał, działał więc w przekonaniu o zgodności swojego zachowania z jego obowiązkami pracowniczymi.
Odnośnie trzeciej przyczyny to faktem jest, że powód przywiózł do Filii nr 2 pozwanego pralkę i odkurzacz bez pośrednictwa i korzystania z firmy transportowej. Jednak należy wskazać, że przyjęte było zwyczajowo u pracodawcy, że pracownicy wykorzystywali albo swoje prywatne samochody (jak powód w tej sprawie) albo korzystali z samochodów pozwanego z kierowcą będącym pracownikiem pozwanego. Nikt powodowi nie powiedział o tym, że ma zakaz korzystania ze swojego prywatnego samochodu do przewożenia rzeczy lub wykonywania innych obowiązków pracowniczych. Poza tym pracodawca z powodu nieskorzystania przez powoda z usług firmy transportowej nie poniósł żadnej szkody, wręcz przeciwnie pozwany nie musiał opłacać żadnej faktury za usługę transportową, nie poniósł żadnych kosztów. Powód nie domagał się żadnej zapłaty za wykonany transport, nie otrzymywał żadnego ryczałtu w tym zakresie. Dodatkowo należy wskazać, że powód o tym, że L. W. (2) będzie chciał przekazać pralkę i odkurzacz dowiedział się w dniu, kiedy ten miał opuszczać mieszkanie, więc nie miał czasu na zwrócenie się do pracodawcy o udostepnienie samochodu z kierowcą lub skorzystanie z usług firmy transportowej.
Na marginesie Sąd wskazuje, że nawet gdyby wszystkie opisane przez pracodawcę zarzuty potwierdziły się to, niespełniona jest przesłanka zagrożenia lub naruszenia interesów pracodawcy. Nawet jeśli powód przyjąłby na rzecz ośrodka jako darowiznę bez wymaganych uprawnień pralkę i odkurzacz, to zrobił to z zamiarem przekazania innym potrzebującym osobom. Pozwany jest jednostką, która jest nastawiona na pomaganie osobom potrzebującym, a powód przyjął rzeczy od L. W. (1) właśnie z nastawieniem na pomoc innym potrzebującym. Ostatecznie pralka automatyczna, która przez jakiś czas stała w piwnicy filii nr 2 OPS i oczekiwała na użycie dla osób potrzebujących, ponieważ klient któremu miała być przekazana trafił na OIOM, w końcu trafiła do mieszkania treningowego przy ul. (...), w którym tymczasowo mieszkali pogorzelcy. Nie może być w przypadku zachowania powoda mowy o winie umyślnej, tj. tym, że swoim zachowaniem wyrządził pozwanemu jakąś szkodę oraz rażącym niedbalstwie, tj. że przy zajmowaniu danego stanowiska nie dołożył należytej staranności, aby nie doszło do szkody. Zachowanie powoda wręcz przeciwnie, w ocenie Sądu w realiach ustalonych faktów było poprawne ponieważ powód przyjmując od L. W. (1) odkurzacz i pralkę chciał je przekazać dalej innej osobie, podopiecznemu OPS. Jak pokazują zresztą dalsze wydarzenia, pralka faktycznie była używana do celów pomocy osobom potrzebującym, nie doszło do jakiegokolwiek przywłaszczenia tej pralki, czy odkurzacza, przez powoda, powód w żaden sposób z nich sam nie korzystał, nie czerpał żadnych korzyści z ich przetransportowania do Filii nr 2 OPS.
Dodatkowo należy również wskazać, że w ocenie Sądu pracodawca naruszył art. 52 § 2 k.p. przy składaniu powodowi oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Przepis ten stanowi, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. W judykaturze dominuje stanowisko, zgodnie z którym chodzi tu o osobę wymienioną w art. 3 ( 1) K.P., czyli w przypadku pracodawcy będącego jednostką organizacyjną – osobę zarządzającą, która dokonuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy. Może to być również organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. W wyroku z 27 stycznia 2022 r. (II PSK.P. 66/21, Legalis) Sąd Najwyższy wyjaśnił (z czym Sąd rozpoznający sprawę się w pełni zgadza): „Jako moment powzięcia przez pracodawcę informacji o okolicznościach uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika należy uznać moment, w którym o zachowaniu pracownika dowiaduje się osoba uprawniona w świetle art. 3 ( 1) K.P. do dokonania takiego rozwiązania, przy czym powinna to być wiadomość na tyle sprawdzona, aby pracodawca mógł nabrać uzasadnionego przekonania o naganności określonego zachowania. Oznacza to, że w przypadku jednostek organizacyjnych czy osób prawnych wiadomość musi dotrzeć do osoby albo organu zarządzającego lub do innej osoby wyznaczonej do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy – art. 3 ( 1) § 1 K.P. Termin ten nie rozpoczyna się, gdy świadomość okoliczności uzasadniających zastosowanie sankcji występuje jedynie po stronie osób będących wprawdzie w hierarchii zawodowej przełożonymi pracownika, ale do których zadań i kompetencji nie należy dokonywanie w imieniu pracodawcy czynności prawnych z zakresu prawa pracy”. Sąd ustalił, że w pozwanym OPS w dacie, kiedy powód miał dopuścić się naruszeń, które zarzucił mu pracodawca, tj. w kwietniu 2022 roku, funkcjonował oprócz dyrektora OPS, również jego zastępca. W tym czasie była nią A. L.. Należy więc przyjąć, że obok dyrektora, jego zastępca jako osoba upoważniona była również osobą zarządzającą pozwanym podmiotem. Wobec tego dotarcie do jej wiadomości informacji o zachowaniu powoda uruchamiało 1-miesięczny termin na złożenia oświadczenia w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Sąd ustalił, że A. L. (zastępca dyrektora) dowiedziała się o tym, że powód chce odebrać pralkę od klienta OPS L. W. (1) celem jej przekazania innej osobie potrzebującej i ma zamiar złożyć ją tymczasowo w Filii nr 2 pozwanego – w czasie rozmowy z kierowniczką Filii nr 2 czyli B. S.. Ta zapytała ją, czy powód może przyjąć sprzęt z celem przekazania go innej osobie potrzebującej, a zastępca dyrektora zgodziła się. Miało to miejsce nie później niż 27 kwietnia 2022 roku. Oznacz to, że miała ona wiedzę o tym, że powód przyjął pralkę od L. W. (1) i złożył ją w piwnicy Filii OPS. Miała więc ona już wtedy możliwość przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, np. zwrócenia się z pismem jakie do powoda wystosowano 12 maja 2024 roku. Nie zostało wykazane dlaczego tego nie zrobiła, albo dlaczego nie poinformowała dyrektora OPS, jeśli jako osoba zarządzająca nie była władna do wysłuchania powoda. Tak więc pracodawca, aby dochować terminu z art. 52 § 2 k.p. powinien powodowi złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia w terminie 1 miesiąca licząc od 27 kwietnia 2022 roku. Termin ten nie został dochowany, co oznacza, że oświadczenia pracodawcy jest w tym zakresie niezgodne z prawem.
Reasumując Sąd stwierdził, że powództwo jest zasadne w całości, co uzasadnia zasądzenie odszkodowania w wysokości żądnej przez powoda. W ocenie Sądu brak jest ciężkiego naruszenia przez powoda jego podstawowych obowiązków. Nie zostało wykazane po pierwsze, aby powód działał samowolnie, bez wiedzy przełożonych, brak jest więc bezprawności jego działań. Po drugie nie została wykazana wina powoda, skoro wcześniej działał w taki sam sposób i nigdy nie było do niego zastrzeżeń, to nie miał powodu, aby sądzić, że tym razem robi coś wbrew swojemu pracodawcy. Wreszcie brak jest wykazania także zagrożenia, czy naruszenia interesów pracodawcy. Brak więc spełnienia jakiejkolwiek z przesłanek uznania zachowania powoda za ciężkie naruszenie jego podstawowych obowiązków pracowniczych. Wobec tego rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodem jest niezgodne z prawem i nieuzasadnione. Wynagrodzenie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 8.268,67 zł brutto. Powód był zatrudniony ponad 3 lata, więc mógł żądać na podstawie art. 58 k.p. kwoty równej trzymiesięcznemu wynagrodzeniu za pracę, która wynosi 24.806,01 zł. Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę odszkodowania równą trzymiesięcznemu wynagrodzeniu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu doręczeniu odpisu pozwu pozwanemu, ponieważ pozew doręczony 22 czerwca 2023 roku był pierwszym momentem, kiedy pozwany dowiedział się o wywodzonym przez powoda roszczeniu.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. biorąc pod uwagę, że powód wygrał w całości. Sąd zasądził na jego rzecz kwotę 2.700,00 zł wraz ze stosownie liczony odsetkami ustawowymi, a kwotę kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie §9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Orzekając o kosztach procesu Sąd miał na względzie, że odszkodowanie jest roszczeniem majątkowym, a powód nie wnosił o przywrócenie go do pracy.
W tym miejscu należy wskazać, że Sąd miał na uwadze, że zgodnie z poglądem wyrażonym na tle uchwały SN z dnia 24 lutego 2011 roku, sygn. akt I PZP 6/10, stawka kosztów zastępstwa procesowego w sprawie o odszkodowanie za niegodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być obliczana według §9 ust. 1 pkt 1 aktualnego rozporządzenia, jednak Sąd nie zgadza się z argumentacją podaną w uzasadnieniu tej uchwały, jest ona sprzeczna chociażby z literalnym brzmieniem §9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, który wprost odnosi się właśnie do odszkodowania innego niż to wymienione w pkt 4. Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że polskie prawo nie jest prawem precedensowym. Warto również dodać, że uchwały mające moc zasady prawnej wiążą jedynie składy orzekające Sądu Najwyższego, a nie mają takiej mocy wiążącej wobec składu orzekającego w niniejszej sprawie w I instancji. Nie bez znaczenia jest także niejednomyślność składu orzekającego SN w sprawie I PZP 6/10, a także słuszne głosy krytyki pojawiające się w doktrynie (patrz: M. Dąbrowski, Glosa do uchwały SN z dnia 24 lutego 2011 r., I PZP 6/10, Prz.Sejm. 2012, nr 3, s. 233-244). Wobec powyższego Sąd przyznał koszty w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 2 wymienionego wyżej rozporządzenia.
Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa równowartości 5% opłaty stosunkowej od pozwu liczonej od należności zasądzonej w punkcie 1.
O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 477 2 § 1 k.p.c., uwzględniając wynagrodzenie liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy zgodnie z zaświadczeniem o wynagrodzeniu dołączonym do odpowiedzi na pozew.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Bartosz Szałas
Data wytworzenia informacji: