VI P 228/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z 2025-04-23

Sygn. akt VI P 228/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2025 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Iwona Krawczyk

Ławnicy: Małgorzata Dyrda, Władysława Kulisz

Protokolantka: protokolantka sądowa Marta Niewęgłowska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2025 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa E. R.

przeciwko Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne

I.  oddala powództwo;

II.  odstępuje od obciążenia powódki kosztami zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI P 228/24

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 lutego 2024 r. powódka E. R. wniosła o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony wręczonego jej w dniu 31 stycznia 2024 r. za bezskuteczne, ewentualnie w przypadku upływu okresu wypowiedzenia w dniu 29 lutego 2024 r. o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy. Strona powodowa wniosła także o zasądzenie od pozwanego wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy oraz zasądzenie od pozwanego kosztów procesu. Powódka zakwestionowała wskazaną przez pracodawcę w wypowiedzeniu przyczynę rozwiązania stosunku pracy w postaci utraty zaufania stwierdzając, iż podjęła szereg działań zmierzających do zawarcia z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy na udzielanie przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital (...) Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w O. (dalej jako: SPZOZ MSWiA w O.) świadczeń z zakresu rehabilitacji, które realizował jako podwykonawca Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA. Z treści pozwu wynika, że powódka podjęła szereg działań zmierzających do samodzielnej realizacji przez SPZOZ MSWiA świadczeń z zakresu rehabilitacji, dążyła także do cesji umowy zawartej przez poprzednika prawnego Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA – (...) Szpital (...) MSWiA z Narodowym Funduszem Zdrowia i przeprowadzała czynności mające na celu spełnienie wskazanych przez NFZ warunków zgody na przeniesienie praw i obowiązków wynikających z powyższej umowy z NFZ na rzecz SPZOZ MSWiA w O.. W pozwie stwierdzono, iż powódka zainicjowała w tym celu inwestycję w zakresie przebudowy i dostosowania parteru budynków SP ZOZ MSWiA w O. na potrzeby oddziału rehabilitacji medycznej i pododdziału rehabilitacji kardiologicznej, dążyła także do doprowadzenia SPZOZ MSWiA w O. do stanu umożliwiającego spełnienie warunków przewidzianych przez ewentualnie ogłoszony w przyszłości przez NFZ konkurs na świadczenia z zakresu rehabilitacji kardiologicznej. W pozwie podniesiono także okoliczność zawarcia przez powódkę umowy o świadczenie usług medycznych (...) z (...) S.A., na podstawie której Zakład jako podwykonawca zobowiązany był do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu rehabilitacji, a także zakupu specjalistycznego sprzętu przez powódkę i przeprowadzonych prac remontowych poprawiających infrastrukturę. Równolegle ze wskazanymi wyżej działaniami, powódka miała brać udział w licznych spotkaniach w siedzibie NFZ dotyczących możliwości samodzielnej realizacji przez SPZOZ MSWiA w O. świadczeń z zakresu rehabilitacji leczniczej, ogólnej oraz kardiologicznej. Powódka wskazała także na poprawę płynności finansowej placówki w trakcie jej pracy oraz organizacji licznych szkoleń dla pracowników i zatrudnienie przez nią dodatkowej specjalistycznej kadry. Powódka przyjęła zatem stanowisko, w myśl którego jej pracę należy ocenić jako skuteczną, efektywną oraz rzetelną, a brak zawarcia umowy z NFZ na świadczenia z zakresu rehabilitacji przez powódkę był spowodowany okolicznościami od niej niezależnymi, przede wszystkim przez brak przeprowadzania przez NFZ postępowań konkursowych w zakresie realizacji tych świadczeń. W związku z powyższym powódka stwierdziła, iż wskazana przez pracodawcę przyczyna uzasadniająca utratę zaufania do powódki jest nieprawdziwa i nieobiektywna.

(pozew: k. 1-7)

Pismem z dnia 1 marca 2024 r. powódka sprecyzowała swe roszczenia wskazując, iż wnosi o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy oraz zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w wysokości 372.845,28 zł brutto.

(pismo z dnia 1 marca 2024 r.: k. 63-64)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ze stanowiska strony pozwanej wynika, iż wskazana w wypowiedzeniu umowy przyczyna jest konkretna, rzeczywista i uzasadnia wypowiedzenie. W odpowiedzi na pozew stwierdzono, że brak skutecznych działań mających na celu zawarcie z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy na udzielanie przez SP ZOZ MSWiA w O. świadczeń z zakresu rehabilitacji uzasadnia utratę zaufania do powódki w zakresie jej zdolności do dalszego właściwego i efektywnego zarządzania szpitalem. Strona pozwana wskazała, iż powódka nie dopełniła trybu i nie spełniła wymogów niezbędnych do dokonania cesji umowy, w związku z czym podjęte przez powódkę działania w celu uzyskania kontraktu nie mogły być uznane za zadowalające. Zwrócono również uwagę, iż od osoby zatrudnionej na stanowisku kierowniczym należy oczekiwać osiągania określonych rezultatów, nie zaś jedynie zachowania odpowiadającego podstawowym obowiązkom pracowniczym. W odpowiedzi na pozew podniesiono także kwestię braku legitymacji biernej Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w niniejszej sprawie z uwagi na fakt, iż w sprawach z zakresu prawa pracy z powództwa pracownika legitymację bierną ma pracodawca, a zatem w niniejszym przypadku SPZOZ MSWiA w O., nie zaś Minister jako organ jedynie wykonujący za pracodawcę czynności z zakresu prawa pracy. Strona pozwana podniosła także zarzut nadużycia prawa podmiotowego polegającego na zawarciu przez powódkę w dniu 31 października 2023 r. przy udziale ówczesnego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji porozumienia w sprawie zmiany podstawy nawiązania stosunku pracy jedynie w celu uniemożliwienia lub utrudnienia przyszłemu Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji dokonania zmiany personalnej na stanowisku dyrektora szpitala.

(odpowiedź na pozew: k. 69-77)

W piśmie procesowym z dnia 20 maja 2024 r. powódka wskazała, iż wnosi o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy oraz zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, ewentualnie w przypadku uznania, że przywrócenie do pracy jest niemożliwe lub niecelowe, o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 93.211,32 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za nieuzasadnione i naruszające przepisy prawa pracy rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę na czas określony.

(pismo z dnia 20 maja 2024 r. - k. 177-181)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na przełomie roku 2017 i 2018 SPZOZ MSWiA w O. utracił kontrakt z (...) Szpitalem (...) MSWiA na wykonywanie świadczeń zdrowotnych w zakresie rehabilitacji ogólnoustrojowej w warunkach stacjonarnych. Przyczyną utraty umowy były zaniedbania ówczesnego dyrektora. Dnia 28 marca 2018 r. SPZOZ MSWiA w O. podpisał z (...) Szpitalem (...) MSWiA w W. umowę, której przedmiotem było udzielanie przez SPZOZ MSWiA w O. świadczeń zdrowotnych w zakresie rehabilitacji ogólnoustrojowej, realizowanej w warunkach stacjonarnych dla osób będących świadczeniobiorcami w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w charakterze podwykonawcy (...) Szpitala (...) MSWiA w W..

(umowa: k. 11, aneksy do umowy: k. 18-19, zeznania świadka J. W.: k. 421v-422)

Dnia 1 czerwca 2022 r. E. R. została powołana przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do pełnienia obowiązków Dyrektora Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Szpitala (...) Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w O. w okresie od dnia 1 czerwca 2022 r. do dnia zatrudnienia Dyrektora Zakładu lub do dnia odwołania jej z pełnienia obowiązków Dyrektora Zakładu.

(powołanie: k. 147)

W dniu 25 maja 2023 r. E. R. została powołana przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na stanowisko Dyrektora SPZOZ MSWiA w O. na okres sześciu lat.

(powołanie: k. 149)

Dnia 31 października 2023 r. strony zawarły porozumienie w sprawie zmiany podstawy nawiązania stosunku pracy na stanowisku Dyrektora SPZOZ MSWiA z powołania na umowę o pracę. E. R. na podstawie umowy o pracę zawartej dnia 31 października 2023 r. została zatrudniona przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na stanowisku Dyrektora SPZOZ MSWiA w O. w pełnym wymiarze czasu pracy. Umowa o pracę została zawarta na czas określony do dnia 24 maja 2029 r. na podstawie art. 49 ust. 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 991 z późn. zm.). W październiku 2023 r. kilkunastu dyrektorów szpitali wniosło o zmianę formy umowy z powołania na czas okreslony na umowę o pracę, do których wniosków przychylił się ówczesny Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.

(porozumienie: k. 9, umowa o pracę: k. 8, zeznania świadka M. M.: k. 351-352)

Powódka pełniąc obowiązki dyrektora SPZOZ MSWiA w O. prowadziła działania mające doprowadzić do przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy, w ramach której SPZOZ MSWiA realizował świadczenia zdrowotne w zakresie rehabilitacji ogólnoustrojowej w warunkach stacjonarnych jako podwykonawca kontraktu Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w W.. SPZOZ MSWiA w O. realizował inwestycję polegającą na przebudowie i dostosowaniu parteru budynku A i K na potrzeby oddziału rehabilitacji medycznej i pododdziału rehabilitacji kardiologicznej, co miało zwiększyć szanse SPZOZ MSWiA w O. na cesję umowy. Brak ogłaszania konkursów przez Narodowy Fundusz Zdrowia nie sprawiał, iż niemożliwe było uzyskanie kontraktu na realizowanie świadczeń z zakresu rehabilitacji ogólnoustrojowej w warunkach stacjonarnych, gdyż istniała możliwość cesji kontraktu od Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA. Cesja umowy była możliwa po spełnieniu określonych warunków i uzyskania pozytywnej weryfikacji.

(pismo powódki do NFZ (...) Oddziału Wojewódzkiego w W.: k. 21-22, program inwestycji: k. 22-28, umowy z wykonawcami inwestycji: k. 29-36 oraz k.36v-39v, pisma z NFZ (...) Oddziału Wojewódzkiego w W.: k. 20, 56v-57, zeznania świadka J. W.: k. 421v-422, zeznania świadka W. O.: k. 422v-423)

MSWiA sprawuje nadzór nad 29 podmiotami leczniczymi położonymi na terenie całego kraju. Kompetencje w zakresie zawierania kontraktów przypisane są dyrektorowi danej jednostki. MSWiA nie posiada uprawnień do ingerowania w kwestie zawierania kontraktów z NFZ. Uruchomienie konkursu na dany zakres świadczeń zależy wyłącznie od NFZ.

(zeznania świadka M. M.: k. 351-352)

Aby możliwe było dokonanie cesji umowy i przejęcie przez SPZOZ MSWiA w O. świadczeń z zakresu rehabilitacji ogólnoustrojowej, konieczne było także przejęcie rehabilitacji kardiologicznej. Stanowiło to warunek nastąpienia cesji umowy.

(zeznania świadka A. S. (1) – k. 348-349, zeznania świadka P. L.: k. 350v-351, zeznania świadka W. O.: k. 422v-423)

Personel SPZOZ MSWiA w O. sprzeciwiał się utworzeniu pododdziału rehabilitacji kardiologicznej. Szpital nie był przygotowany do realizacji świadczeń z zakresu rehabilitacji kardiologicznej z uwagi na brak stałej obecności kardiologa oraz pielęgniarek z odpowiednim doświadczeniem oraz niedostateczne warunki sprzętowe oraz lokalowe. Termin otwarcia oddziału był wielokrotnie przesuwany. Personel planowanego oddziału mieli tworzyć pracownicy przenoszeni do niego z innych oddziałów.

(zeznania świadka G. Ż., zeznania świadka A. S. (2), zeznania świadka M. S., zeznania świadka A. K.)

Negocjacje pomiędzy SPZOZ MSWiA w O. a Państwowym Instytutem Medycznym MSWiA w przedmiocie przejęcia umowy prowadził z powódką z ramienia Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA zastępca dyrektora naczelnego W. O.. Do cesji umowy nie doszło z uwagi na niezabezpieczenie przez powódkę etatu kardiologa, co było niezbędne do realizacji rehabilitacji kardiologicznej stanowiącej warunek zgody Państwowego Instytutu Medycznego na cesję. Działania powódki mające na celu zapewnienie personelu w postaci lekarzy kardiologów były bezskuteczne. Wydział Nadzoru Departamentu (...) MSWiA nie otrzymał próśb od powódki o prośby o wsparcie jej działań zmierzających do cesji umowy. Rozmowy między powódką a naczelnikiem Wydziału Nadzoru dotyczyły spraw bieżących, nie kwestii cesji i podwykonawstwa.

(zeznania świadka W. W.: k. 349v, zeznania świadka W. O.: k. 422v-423, zeznania świadka P. L.: k. 350v-351, zeznania świadka J. W.: k. 421v-422)

Sporządzonym w dniu 30 stycznia 2024 r. oświadczeniem Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji rozwiązał zawartą z E. R. dnia 31 października 2023 r. umowę o pracę na czas okreśłony za wypowiedzeniem. W uzasadnieniu pracodawca jako przyczynę rozwiązania umowy wskazał utratę zaufania w zakresie możliwości dalszego właściwego, skutecznego i efektywnego zarządzania SPZOZ MSWiA w O., wynikającą z braku skutecznych działań powódki w zakresie zawarcia z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy na udzielanie przez SPZOZ MSWiA w O. świadczeń z zakresu rehabilitacji, które Zakład realizował jako podwykonawca Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA.

(rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem: k. 10)

W trakcie okresu wypowiedzenia umowy E. R. obowiązki dyrektora SPZOZ MSWiA w O. pełniła G. Ż.. Została ona następnie powołana na stanowisko dyrektora do czasu powołania nowego dyrektora.

(zeznania świadka G. Ż.)

W okresie pełnienia przez E. R. obowiązków dyrektora i zatrudnieniu jej na stanowisku dyrektora od 1 czerwca 2022 r. do 29 lutego 2024 r. (...) Oddział Wojewódzki (...) przeprowadził jedno postępowanie konkursowe w zakresie rehabilitacji kardiologicznej lub kardiologicznej telerehabilitacji hybrydowej w ośrodku lub oddziale dziennym na obszarze obejmującym powiat (...). Podmiot leczniczy SPZOZ Szpital (...) MSWiA w O. nie przystąpił do tego postępowania konkursowego. Konkursy w zakresie rehabilitacji ogólnoustrojowej nie były ogłaszane.

(informacja z (...) Oddziału Wojewódzkiego (...) w W. – k. 361, zeznania świadka W. O.: k. 422v-423, zeznania świadka J. W.: k. 421v-422)

Po zakończeniu pełnieniu przez powódkę obowiązków dyrektora SPZOZ MSWiA w O. jego nowa dyrektor w lipcu 2024 r. doprowadziła do cesji umowy po wcześniejszym zwróceniu się o wsparcie w przejęciu umowy do Wydziału Nadzoru Departamentu (...) MSWiA.

(zeznania świadka J. W.: k. 421v-422, zeznania świadka W. O.: k. 422v-423)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy oraz zeznań świadków W. O., A. S. (1), J. W., W. W., P. L., M. M., A. S. (2), M. S., A. K. oraz G. Ż.. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka D. O. w zakresie twierdzeń dotyczących przebiegu negocjacji z Państwowym Instytutem Medycznym MSWiA oraz wyrażenia przez tę jednostkę wstępnej zgody na cesję. Zeznania te nie korelowały z udowodnionymi w postępowaniu dowodowym okolicznościami w postaci braku zgody na cesję w związku z nieprzygotowaniem SPZOZ MSWiA w O. do realizacji świadczeń z zakresu rehabilitacji kardiologicznej. Zakwestionować należało także zeznania świadka D. O. dotyczące pełnego i prawidłowego przygotowania pododdziału rehabilitacji kardiologicznej, gdyż były one sprzeczne ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz zeznaniami pozostałych świadków.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Art. 45 § 1 kodeksu pracy stanowi, że w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Zgodnie zaś z treścią art. 30 § 4 w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

Zacząć należy od podkreślenia, iż wypowiedzenie umowy jest typową, dopuszczalną przepisami prawa pracy metodą rozwiązania umowy o pracę, pracodawca zaś ma możność kształtowania polityki kadrowej w sposób mający zapewnić efektywne działanie zakładu pracy oraz realizację postawionych przed pracownikami zadań i celów. Jednocześnie z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę musi być sformułowane w sposób, który nie budzi wątpliwości w zakresie tego, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi, który uzasadnia rozwiązanie stosunku pracy, a pracownik musi mieć świadomość przyczyny jego zwolnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2006 r., I PK 112/06). Nie należy natomiast do obowiązków pracodawcy szczegółowe, drobiazgowe formułowanie przyczyn wypowiedzenia wraz ze szczegółowym opisem wszelkich faktów i okoliczności określonych działań czy zaniechań pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2008 r., II PK 82/08). Z przywołanego orzecznictwa wynika jedynie, iż przyczyna wypowiedzenia powinna być prawdziwa i konkretna, a okoliczności uzasadniające wypowiedzenie powinny istnieć przed zawiadomieniem właściwego organu związku zawodowego o zamiarze wypowiedzenia (art. 38 § 1 k.p.), a gdy współdziałanie ze związkiem zawodowym nie jest wymagane lub możliwe – najpóźniej w dacie złożenia pracownikowi oświadczenia woli o wypowiedzeniu. Należy zwrócić uwagę, iż wypowiedzenie stanowi zwykły sposób rozwiązania umowy o pracę, nie wymaga stwierdzenia winy pracownika, musi być jedynie uzasadnione, choć przyczyna wypowiedzenia nie musi mieć szczególnej wagi, czy nadzwyczajnej doniosłości (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97). Ponieważ wypowiedzenie umowy o pracę jest zwykłym sposobem rozwiązania stosunku pracy, stąd nie jest wymagane, by przyczyna wypowiedzenia miała szczególną wagę, była nadzwyczaj doniosła czy powodowała szkody po stronie pracodawcy . Nie jest też konieczne udowodnienie zawinionego działania pracownika (por. wyrok SN z dnia 3 sierpnia 2007 roku, I PK 79/07, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1997 r. I PKN 419/97, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 1996 r., I PRN 69/96). Zawinione naruszenie obowiązków pracowniczych jest podstawą do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, a zatem zastosowania przez pracodawcę środka znacznie bardziej rygorystycznego. W przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem uzasadnienie mogą stanowić nie tylko poważne błędy lub uchybienia pracownika, ale także brak oczekiwanych przez pracodawcę efektów pracy oraz staranności pracownika w trakcie wykonywania swych obowiązków. Utrata zaufania do pracownika uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli w konkretnych okolicznościach nie można wymagać od pracodawcy, by nadal darzył pracownika zaufaniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 19 lutego 2009 r., II PK 156/08).

Należy mieć na uwadze, iż z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że dokonanie oceny zasadności przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę pracownika na stanowisku kierowniczym w postaci utraty zaufania powinno nastąpić z uwzględnieniem charakteru pracy oraz zakresu odpowiedzialności, a co za tym idzie również z zastosowaniem ostrzejszych kryteriów stawianych pracownikowi wymagań (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2020 r., I PK 123/19). Utrata zaufania do pracownika może być przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę w szczególności gdy świadczy on pracę na stanowisku kierowniczym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2023 r., III PSKP 53/22). Wypowiedzenie umowy o pracę jest szczególnie uzasadnione w przypadku pracownika zatrudnionego na stanowisku kierowniczym, wykonującego swoje obowiązki w sposób niezadowalający, narażający pracodawcę na straty, szkody, niezapewniający osiągania wymaganych przez pracodawcę rezultatów, które byłyby możliwe przy prawidłowym kierownictwie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1976 r., I PRN 125/76).

W niniejszej sprawie dokonując oceny zgodności z prawem złożonego przez stronę pozwaną oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia należało uwzględnić okoliczność zajmowania przez powódkę stanowisko kierowniczego. Zasadne było uznanie, iż powódka, pełniąca obowiązki dyrektora Szpitala, musiała wykonywać powierzone jej zadania w sposób szczególnie staranny i dbać o dobro zakładu pracy w stopniu jeszcze wyższym niż szeregowy pracownik. Należy mieć na uwadze, iż osoby zatrudnione na stanowisku kierowniczym pobierają co do zasady wyższe wynagrodzenie od pozostałych pracowników, co wiąże się również z szerszym zakresem obowiązków, decyzyjnością i zwiększoną odpowiedzialnością. Następstwem powyższego jest zaś prawo pracodawcy do oczekiwania wyższego niż przeciętny stopnia kompetencji, zaangażowania oraz realizacji zadań.

Postępowanie przed sądem pracy toczy się w granicach zakreślonych przyczyną podaną w wypowiedzeniu. Sąd dokonuje oceny zasadności przyczyny wypowiedzenia w granicach przyczyn podanych pracownikowi przez pracodawcę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98). Konkretność przyczyny wypowiedzenia polega nie tyle na jej opisaniu w sposób szczegółowy, co na precyzyjnym wskazaniu tych okoliczności, które są przyczyną wypowiedzenia, ponieważ w przypadku ewentualnej kontroli sądowej ta właśnie skonkretyzowana przyczyna będzie podstawą oceny, czy wypowiedzenie było uzasadnione (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2015 r., I PK 140/14). W związku z powyższym dla rozstrzygnięcia sprawy nie były istotne przytaczane w toku postępowania przez powódkę okoliczności mające świadczyć o efektywności jej metod zarządzania szpitalem oraz skuteczności działań zmierzających do poprawy sytuacji finansowej szpitala. Sąd nie kwestionuje starań powódki oraz podejmowanych przez nią i udokumentowanych w toku postępowania czynności jako dyrektor szpitala, takich jak inwestycja przebudowy parteru budynku na potrzeby oddziału rehabilitacji medycznej, zakupu specjalistycznego oraz prowadzonych prac remontowych. W niniejszym postępowaniu zbadał prawdziwość oraz konkretność wskazanej przez pracodawcę w oświadczeniu przyczyny wypowiedzenia w postaci utraty zaufania spowodowanej brakiem skutecznych działań mających na celu zawarcie umowy na udzielanie przez SPZOZ SS MSWiA w O. świadczeń z zakresu rehabilitacji, które Zakład realizował jako podwykonawca Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż powództwo podlegało oddaleniu z uwagi na brak legitymacji biernej po stronie pozwanego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. W niniejszej sprawie należało uznać, że legitymację procesową bierną posiada samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, jako podmiot zatrudniający powódkę. Zgodnie z art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2023 r. poz. 991, z późn. zm.) to Minister – jako podmiot tworzący – dokonuje czynności w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy z kierownikiem SP ZOZ, jednak nie oznacza to, iż nabywa on status pracodawcy w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy.

Sama delegacja ustawowa, uprawniająca Ministra do dokonywania wybranych czynności z zakresu prawa pracy, nie kreuje po jego stronie pełni kompetencji pracodawcy, ponieważ podmiotem zatrudniającym i organizującym środowisko pracy pozostaje nadal Szpital jako jednostka organizacyjna. Organem uprawnionym do reprezentowania tego zakładu pracy, także w toku postępowania sądowego, jest obecny Dyrektor Szpitala – jako osoba zarządzająca zakładem w rozumieniu art. 3 1 § 1 Kodeksu pracy. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego. W postanowieniu z dnia 10 grudnia 2014 r., sygn. akt II PZ 24/14, Sąd Najwyższy wyraźnie stwierdził, że w sporze z odwołanym dyrektorem samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej organem właściwym do reprezentowania pracodawcy jest nowy kierownik zakładu. Podobnie, w wyroku z dnia 19 kwietnia 2006 r., sygn. akt II PK 135/05 (OSNP 2007 nr 7–8, poz. 100), wskazano, że nawet jeżeli odwołania dyrektora dokonuje organ zewnętrzny – w tamtej sprawie był to zarząd województwa – to nie ten organ, lecz zakład opieki zdrowotnej pozostaje pracodawcą i jest legitymowany biernie w sporze dotyczącym stosunku pracy. Ponadto w uchwale z dnia 23 lipca 1993 r., sygn. akt I PZP 30/93 (OSNC 1994/6/123), Sąd Najwyższy jednoznacznie uznał, że zakładem pracy pozostaje jednostka organizacyjna zatrudniająca daną osobę, nawet jeśli czynności w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy podejmuje organ zewnętrzny, usytuowany poza strukturą tej jednostki. Analogicznie orzeczono w wyroku z dnia 6 września 2005 r., sygn. akt I PK 52/05 (M.P.Pr. 2006/2/91), gdzie uznano, że Minister Finansów nie jest pracodawcą naczelnika urzędu skarbowego, pomimo że wykonuje wobec niego określone czynności pracownicze (np. powołanie, odwołanie). Mając na uwadze powyższe orzeczenia oraz obowiązujące przepisy prawa, uznać należy, że Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, choć uprawniony do nawiązania i rozwiązania stosunku pracy z dyrektorem SP ZOZ, nie jest stroną w sprawach pracowniczych dotyczących tego stosunku. Tym samym, to Szpital – jako faktyczny pracodawca – posiada legitymację procesową bierną w niniejszym postępowaniu, a powództwo wniesione przeciwko Ministrowi podlega oddaleniu z uwagi na brak jego legitymacji biernej.

Jednocześnie wskazać należy, że nawet przyjąwszy istnienie legitymacji biernej Ministra, czego sąd w niniejszej sprawie nie czyni - powództwo podlegało oddaleniu z uwagi na brak naruszenia przez stronę pozwaną przepisów dotyczących wypowiedzenia umowy o pracę. Spór w niniejszej sprawie dotyczył przede wszystkim tego, czy niedoprowadzenie do realizacji świadczeń z zakresu rehabilitacji przez SPZOZ MSWiA w O. wynikał z niewystarczającej skuteczności działań podejmowanych przez powódkę, czy też wynikał z czynników niezależnych od jej sprawczości. Z ustaleń Sądu wynika, że choć faktem jest, iż Narodowy Fundusz Zdrowia podczas pełnienia przez powódkę funkcji dyrektora szpitala nie ogłaszał konkursu, to istniała możliwość cesji umowy. Nieogłaszanie przez NFZ konkursów nie czyniło zatem niemożliwym uzyskania kontraktu. Postępowanie dowodowe wykazało, że warunkiem przeprowadzenia cesji umowy było przejęcie przez Szpital również rehabilitacji kardiologicznej, co wynika w sposób jednoznaczny z zeznań świadka J. W., W. O., A. S. (1) oraz P. L.. Bezpośrednią zaś przyczyną braku cesji brak zabezpieczenia przez dyrektor Szpitala etatu kardiologa.

Postępowanie dowodowe wykazało co prawda dążenia powódki do doprowadzenia do cesji kontraktu, jednocześnie jednak na jego podstawie należy stwierdzić, że cesja umowy nie nastąpiła z przyczyn leżących po stronie szpitala, który nie zabezpieczył etatu kardiologa, co było niezbędne do realizacji przez szpital rehabilitacji kardiologicznej, co stanowiło warunek zgody Państwowego Instytutu Medycznego na cesję. W tym zakresie kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy były zeznania świadka W. O., zastępcy dyrektora do spraw finansowych w Państwowym Instytucie Medycznym. Wynika z nich w sposób jednoznaczny, że cesja kontraktu była realna i po stronie Państwowego Instytutu Medycznego nie istniała wola jej uniemożliwienia lub utrudnienia, czego powódka miała pełną świadomość, gdyż odbyła na ten temat szereg rozmów z przedstawicielami Instytutu. Warunkiem przeprowadzenia cesji było odpowiednie przygotowanie szpitala do realizacji świadczeń w zakresie rehabilitacji kardiologicznej, przede wszystkim poprzez zapewnienie odpowiedniego personelu, w szczególności zabezpieczenie etatu kardiologa. W związku z tym, iż szpital, pomimo niekwestionowanych przez Sąd wysiłków powódki zmierzających do przeprowadzenia cesji, nie spełnił wyżej wskazanych warunków i nie zapewnił wystarczającej dostępności lekarzy, rzeczoną umowę dalej realizowano na podstawie podwykonawstwa. Stwierdzić należy zatem, iż do cesji nie doszło z przyczyn leżących po stronie szpitala w O., przy czym należy mieć na uwadze, iż ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że kierownictwo szpitala miało wsparcie Departamentu Zdrowia Państwowego Instytutu Medycznego i przynajmniej kilka miesięcy na zabezpieczenie etatu kardiologa i tym samym zgodne z oczekiwaniami Państwowego Instytutu Medycznego przygotowanie do realizacji świadczeń. Co istotne dla sprawy i wynikające z zeznań świadka W. O. oraz świadka J. W., pracownika Departamentu Zdrowia MSWiA, nowa dyrektor szpitala względnie szybko doprowadziła swymi działaniami do cesji umowy. Wartość dowodową zeznań świadka W. O. wzmacnia fakt, iż świadek W. W., będący w spornym okresie jego przełożonym potwierdził, iż negocjacje z powódką w zakresie cesji umowy prowadził W. O. jako jego zastępca. Przebieg postępowania dowodowego wykazał także, iż szpital nie tylko nie miał zapewnionego etatu kardiologa, ale brakowało mu również wykwalifikowanych pielęgniarek, odpowiedniego sprzętu, pomimo starań powódki niedostateczne były także warunki lokalowe.

Przyczyna określona przez pracodawcę w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyna została zatem przez Sąd za rzeczywistą, konkretną i uzasadniającą wypowiedzenie powódce umowy o pracę.

Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. stanowiącego, iż w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami, nie obciążył powódki kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego. Pomimo niekwestionowanego faktu, iż powódka była w sprawie stroną przegrywającą, Sąd przyjął, iż zaistniałe okoliczności wpływają na zasadność przyjęcia, iż niniejszą sprawę należy uznać za wypadek szczególnie uzasadniony. Jak wynika z orzecznictwa, art. 102 k.p.c. może być stosowany w sytuacji, gdy okoliczności danej sprawy dają ku temu podstawy i celem tego jest uniknięcie wydania niesprawiedliwego orzeczenia o kosztach procesu, ocena okoliczności zaś przeprowadzana jest według zasad słuszności i uznania sędziowskiego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2013 r., V CZ 89/12, por. postanowienie Sadu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2013 r., V CZ 130/12). Z orzecznictwa wynika także, iż rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu na podstawie art. 102 k.p.c. ma charakter dyskrecjonalny, mogące być podważone jedynie w sytuacji rażącego naruszenia przepisu lub braku uzasadnienia jego zastosowania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2013 r., III CZ 75/12). Sąd miał także na uwadze, iż o zakwalifikowaniu danych okoliczności w sprawie jako szczególnie uzasadnionego wypadku może decydować także sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73). Powódka jest matką samotnie wychowującą dziecko, stąd sąd uznał, że należy w niniejszej sprawie odstąpić od obciążania powódki obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – 360 zł.

Z uwagi na powyższe sąd orzekł, jak w sentencji.

z/ (...)

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Romanek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Iwona Krawczyk
Data wytworzenia informacji: