Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Kryńska – Mozolewska

Ławnicy: Paweł Dąbrowski

Magdalena Kośmicka – Matras

Protokolant: starszy protokolant sądowy Marzena Szablewska

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2018 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa U. D.

przeciwko (...)w R.

o odszkodowanie z tytułu nierównego traktowania w zatrudnieniu

1. oddala powództwo;

2. zasądza od powódki U. D. na rzecz pozwanego (...)w R. kwotę 675,00 zł (słownie: sześćset siedemdziesiąt pięć złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Magdalena Kośmicka – Matras SSR Małgorzata Kryńska – Mozolewska Paweł Dąbrowski

Sygn. akt VI P 236/17

UZASADNIENIE

Dnia 10 czerwca 2017 roku (data na kopercie) powódka U. D. wniosła o zasądzenie na jej rzecz zadośćuczynienia za naruszenie zasady równego traktowania. Jako pozwanego powódka wskazała (...) w W..

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że była zatrudniona w pozwanym na stanowisku nauczyciela do 31 sierpnia 2016 roku. Pracodawca w dniu 1 stycznia 2016 roku wprowadził nowy regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, w którym uniemożliwił pracownikom pedagogicznym otrzymanie świadczenia tzw. „wczasy pod gruszą”. Powódka twierdziła, że była to dyskryminacja, bowiem „wczasy pod gruszą” są wypłacane jedynie pracownikom niepedagogicznym.

(pozew – k. 1 – 2)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany twierdził, że przewidziane są w regulaminie dwa rodzaje świadczeń urlopowych. Dla pracowników pedagogicznych jest przewidziane świadczenie urlopowe wynikające z ustawy Karta Nauczyciela, a dla pracowników niepedagogicznych tzw. "wczasy pod gruszą”. Pozwany wskazywał, że powódka otrzymała świadczenie urlopowe wynikające z ustawy Karta Nauczyciela. Ponadto pozwany twierdził, że świadczenia z funduszu nie mają charakteru roszczeniowego.

(odpowiedź na pozew – k. 9 – 9 verte)

Na rozprawie w dniu 15 maja 2018 roku powódka sprecyzowała żądanie w ten sposób, że wnosiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kwoty 2.100,00 zł tytułem z tytułu dyskryminacji.

(protokół rozprawy z dnia 15.05.2018r. – k. 149)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka była zatrudniona w pozwanej szkole w okresie od dnia 1 września 1989 roku do dnia 31 sierpnia 2016 roku na stanowisku nauczyciela w pełnym wymiarze czasu pracy. Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wynosiło 5.433,61 zł brutto.

(bezsporne a nadto: zaświadczenie o wynagrodzeniu – k. 11, świadectwo pracy – k. B-170 a/o powódki)

Do końca 2015 r w pozwanej szkole obowiązywał regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej też jako: ZFŚS) na podstawie którego nauczyciele mieli prawo otrzymać z ZFŚS zarówno świadczenie urlopowe przysługujące im, na podstawie art. 53 ust. 12 ustawy Karta Nauczyciela, jak również przysługujące wszystkim pracownikom pozwanego dofinansowanie wypoczynku tzw. "wczasy pod gruszą"

Zgodnie z §10 w/w regulaminu ZFŚS świadczenie urlopowe przysługujące nauczycielom na podstawie ustawy Karta Nauczyciela było wypłacane ze środków ZFŚS. Do korzystania z ZFŚS uprawnieni byli pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, niezależnie od rodzaju umowy oraz wymiaru czasu pracy, członkowie rodzin tych pracowników, pracownicy przebywający na urlopach wychowawczych i zdrowotnych, w tym macierzyńskich, nauczyciele przeniesieni w stan nieczynny, emeryci i renciści i członkowie ich rodzin, a także pracownicy przebywający na emeryturach pomostowych. Świadczenia z ZFŚS były przyznawane na indywidualny wniosek osób uprawnionych, składany do dyrektora (§20 i 25 regulaminu).

Od 1 stycznia 2016 roku w pozwanym Zespole Szkół zaczął obowiązywać nowy regulamin ZFŚS. Zgodnie z brzmieniem §14 pkt 1 dofinansowanie wypoczynku urlopowego polega na wypłacie nauczycielom świadczenia urlopowego na podstawie ustawy Karta Nauczyciela oraz wypłacie dofinansowania wypoczynku pracownikom nie będącym nauczycielami, emerytom i rencistom – byłym pracownikom pozwanego. Z treści § 26 regulaminu wynika, że dofinansowanie wypoczynku urlopowego przysługuje raz do roku, oraz uprawniony może zaś skorzystać z jednej formy dofinansowania. Decyzje w sprawie przyznawania świadczeń z ZFŚS wydaje dyrektor pozwanego po zasięgnięciu opinii Komisji Socjalnej (§10 pkt 2 regulaminu). Zarówno świadczenie urlopowe jak i dofinansowanie wypoczynku urlopowego były wypłacane z ZFŚS.

Zmiana regulaminu ZFŚS była konsultowana z przedstawicielami organizacji związkowych działających w pozwanym, oraz z przedstawicielem (...). Związki zawodowe pozytywnie zaopiniowały tę zmianę.

(dowód: regulamin ZFSŚ z 2009 roku – k. 114 – 132, regulamin ZFŚS z 2016 roku – k. 13 – 29, zeznania świadka A. W. – protokół rozprawy z dnia 12.12.2017r. od 00:10:03 do 00:26:32, zeznania dyrektora pozwanego J. R. – protokół rozprawy z dnia 12.12.2017r. od 00:31:22 do 00:44:41)

Powódka w dniu 23 czerwca 2016 roku złożyła wniosek o dofinansowanie jej wypoczynku urlopowego. Komisja socjalna zaopiniowała ten wniosek negatywnie, a dyrektor pozwanego nie przyznała dofinansowania powódce ze względu na treść §14 regulaminu ZFŚS. W 2016 roku powódce zostało wypłacone świadczenie urlopowe w wysokości 1.087,95 zł.

Przed 2015 rokiem żaden nauczyciel nie zgłaszał wniosku o przyznanie dofinansowania do wypoczynku urlopowego, nauczyciele otrzymywali tylko świadczenie urlopowe z ustawy – Karta Nauczyciela. W 2015 roku powódka i jej mąż złożyli wniosek o przyznanie dofinansowania do wypoczynku urlopowego i otrzymali dofinansowanie w wysokości odpowiednio 656,00 zł i 547,00 zł. W 2015 roku nauczyciele otrzymywali tytułem świadczenia urlopowego średnio kwotę około 938,27 zł. W 2015 roku pracownicy nie będący nauczycielami otrzymali dofinansowanie wypoczynku urlopowego w wysokości średnio 773,14 zł. W 2016 roku wszyscy nauczyciele otrzymali świadczenie urlopowe, jego średnia wysokość wyniosła 951,25 zł. Z kolei dofinansowanie wypoczynku urlopowego wypłacone pracownikami nie będącymi nauczycielami wyniosło średnio w 2016 roku 1.380,25 zł.

(dowód: wniosek powódki z dnia 23.06.2016r. – k. 4 – 4 verte, informacja z dnia 12.07.2017r. – k. 12, dokumentacja księgowa – k. 99 – 108, zeznania dyrektora pozwanego J. R. – protokół rozprawy z dnia 15.05.2018r. od 00:07:41 do 00:36:25, zeznania powódki U. D. – protokół rozprawy z dnia 15.05.2018r. od 00:36:25 do 00:59:40)

Pozwany (...)w W. uchwałą rady powiatu (...) nr XXIX – 302/2017 z dnia 8 lutego 2017 roku zmienił swą siedzibę i przeniósł się z W. do R.. Z kolei uchwałą rady powiatu (...) nr XLII – 464/2017 z dnia 23 listopada 2017 roku pozwany zmienił nazwę na (...) z siedzibą w R..

(dowód: uchwała z dnia 08.02.2017r. – k. 53, uchwała z dnia 23.11.2017r. – k. 109)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z: zaświadczenia o wynagrodzeniu z k. 11, świadectwa pracy z k. B-170 a/o powódki, regulaminu ZFSŚ z 2009 roku z k. 114 – 132, regulaminu ZFŚS z 2016 roku z k. 13 – 29, wniosku powódki z dnia 23.06.2016r. z k. 4 – 4 verte, dokumentacji księgowej z k. 99 – 108, uchwały z dnia 08.02.2017r. z k. 53 oraz uchwały z dnia 23.11.2017r. z k. 109. Wiarygodność powyższych dowodów nie została skutecznie zakwestionowana przez strony w toku postępowania.

Sąd oparł się również na zeznaniach świadków i stron, nie uznając jednak ich za wiarygodne w całości.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki U. D. w zakresie, w jakim twierdziła ona, że nie było mile widziane składanie przez nauczycieli wniosków o dofinansowanie wypoczynku urlopowego jeszcze przed zmianą regulaminu ZFŚS, nie zostało to bowiem wykazane żadnym innym środkiem dowodowym, w szczególności nie potwierdziła tego świadek A. W., która również jest nauczycielem. Nie znajdują też potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zeznania powódki, jakoby zmiana regulaminu miała nastąpić wyłącznie z tego powodu, że dyrektor nie chciała wypłacać powódce dofinansowania do wypoczynku urlopowego. Jak wynika z zeznań dyrektora pozwanego, zmiana regulaminu była zainicjowana przez organizację związkową. W pozostałym zakresie zeznania powódki zostały uznane za wiarygodne, poza twierdzeniami, że była ona dyskryminowana przez pracodawcę.

Odnośnie zeznań dyrektora pozwanego J. R. Sąd odmówił jej wiarygodności jedynie w zakresie, w jakim twierdzi ona, że przed 2016 rokiem żaden nauczyciel nie składał wniosków o dofinansowanie wypoczynku urlopowego, bowiem wskazała ona później, co znajduje potwierdzenie w dokumentach księgowych, że w 2015 roku powódka i jej mąż, będący nauczycielami, złożyli takie wnioski i zostały one pozytywnie rozpoznane. W pozostałym zakresie Sąd uznał zeznania dyrektora pozwanego za wiarygodne, bowiem znajdują one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym w szczególności zeznaniach A. W., które są zgodne i spójne z zeznaniami dyrektora pozwanego.

Na rozprawie w dniu 15 maja 2018 roku Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powódki o dopuszczenie dowodu w postaci odpowiedzi PIP na okoliczność interpretacji przepisów prawa odnośnie dyskryminacji, Sąd miał bowiem na uwadze, że wniosek ten zmierzał do ustalenia stanu prawnego, a nie faktycznego.. Sąd bowiem samodzielnie dokonuje interpretacji przepisów i ich wykładni w każdej konkretnej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest roszczenie powódki o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania, a jej podstawą materialnoprawną jest regulacja z art. 18 ^3d KP, zgodnie z którą osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z art. 11 ³ KP jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bez pośrednia lub pośrednia, jest niedopuszczalna. Dyskryminacja bezpośrednia ma miejsce wówczas, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn określonych w art. 18 ^3a § 1 KP był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy (art. 18 ^3a § 3 KP). Z kolei z dyskryminacja pośrednia istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują lub mogłyby wystąpić niekorzystne dysproporcje albo szczególnie niekorzystna sytuacja w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych wobec wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych w § 1, chyba że postanowienie, kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne.

Stanowisko procesowe powódki wskazuje, że była ona dyskryminowana w sposób pośredni. Powódka podnosiła bowiem, że dyskryminowana jest cała grupa zawodowa nauczycieli, którym odmówiono prawa do dofinansowania wypoczynku urlopowego. Bezsporne jest, że po zmianie regulaminu ZFŚS od dnia 1 stycznia 2016 roku, pracodawca wypłaca dofinansowanie wypoczynku urlopowego tzw. "wczasy pod gruszą" tylko pracownikom nie będącym nauczycielami. Jednocześnie z funduszu świadczeń socjalnych wypłacane jest dla pracowników będących nauczycielami świadczenie urlopowe określone w art. 53 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku - Karta Nauczyciela (t.j. - Dz. U. z 2017r., poz. 1189, ze zm.). Zgodnie z art. 53 ust. 1a tej ustawy z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, o którym mowa w ust. 1, wypłacane jest nauczycielowi do końca sierpnia każdego roku świadczenie urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym. Świadczenie to przysługuje więc nauczycielom z mocy ustawy.

Przed zmianą ZFŚS z dnia 1 stycznia 2016 roku nauczyciele poza świadczeniem urlopowym mającym oparcie w z art. 53 ustawy - Karta Nauczyciela mogli ubiegać się o dofinansowanie wypoczynku urlopowego (tzw. "wczasy pod gruszą"). Zmiana regulaminu ZFŚS pozbawiła nauczycieli, w tym powódki, prawa do tego świadczenia. W tym właśnie powódka upatrywała naruszenia zasady równego traktowania pracowników dydaktycznych i nie dydaktycznych w zatrudnieniu.

Jak wynika z zeznań dyrektora szkoły przyczyną wprowadzenia zmiany regulaminu ZFŚS poprzez wyłączenie nauczycieli spod możliwości otrzymania dofinansowania wypoczynku urlopowego była chęć wyrównania możliwości otrzymania świadczeń związanych z urlopem przez wszystkich pracowników pozwanego. Przed zmianą regulaminu ZFŚS nauczyciele mieli bowiem prawo do dwóch świadczeń (świadczenie urlopowe z Karty Nauczyciela i dofinansowanie wypoczynku urlopowego), zaś pracownicy niebędący nauczycielami – tylko do jednego (dofinansowanie wypoczynku urlopowego).

Powódka podnosiła, że kryterium różnicującym sytuację powódki i pracowników niebędących nauczycielami jest przynależność do określonej grupy zawodowej pracowników zatrudnionych w pozwanej. Sąd badał, czy w rzeczywistości kryterium to nie doprowadziło do niekorzystnych dysproporcji albo szczególnie niekorzystnej sytuacji w zakresie warunków zatrudnienia powódki. Zważyć też należy, czy kryterium przynależności do grupy zawodowej nauczycieli nie jest kryterium obiektywnie uzasadnionym ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty.

W ocenie Sądu nie doszło w niniejszej sprawie do powstania niekorzystnych dysproporcji, czy też szczególnie niekorzystnej sytuacji jeśli chodzi o świadczenia związane z urlopem w przypadku powódki. Sąd miał bowiem na uwadze, że powódka nie została pozbawiona jakiegokolwiek świadczenia związanego z urlopem – otrzymuje ona bowiem należne jej z mocy ustawy świadczenie urlopowe. W tej sytuacji wyłączenie jej z grupy pracowników otrzymujących dofinansowanie wypoczynku urlopowego jest działaniem zrównującym traktowanie w zatrudnieniu. Warto bowiem zauważyć, że regulacje kształtujące możliwość otrzymywania przez nauczycieli dwóch świadczeń związanych z urlopem w istocie prowadziły do znacznej nierówności względem sytuacji pracowników niebędących nauczycielami, którzy otrzymywali tylko jedno świadczenie. Wobec tego treść § 14 Regulaminu ZFŚS obowiązującego od 1 stycznia 2016 roku należy traktować jako swoistą kompensację sytuacji pracowników niebędących nauczycielami. Cel, który przyświecał zróżnicowaniu sytuacji pracowników pozwanego nie jest sprzeczny z prawem, bowiem chciał on zrównać szanse pracowników dydaktycznych i administracyjnych w zakresie otrzymania świadczeń związanych z urlopem.

W ocenie sądu powódka nie wykazała, aby pozwany w rzeczywistości dyskryminował nauczycieli w zakresie dostępności do świadczeń związanych z urlopem. W rzeczywistości bowiem pracodawca wyrównał szanse swych pracowników w zakresie dostępności owych świadczeń.

W tym miejscu warto również przywołać pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2012 roku, sygn. akt I PK 173/11, gdzie SN dopuścił możliwość zróżnicowania sytuacji poszczególnych grup pracowników uzasadniając takie zróżnicowanie ich odmienną sytuacją kształtowaną również przez przepisy ustawowe.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy zważyć należy, że zróżnicowanie w regulaminie ZFŚS uprawnień do świadczeń związanych z urlopem ze względu na przynależność do grupy zawodowej nauczycieli również uzasadnione jest odmienną sytuacją tych osób. Jak już o tym była mowa wyżej nauczyciele mają zagwarantowane z mocy ustawy prawo do świadczenia urlopowego, podczas gdy pracownicy niebędący nauczycielami mogą jedynie ubiegać się o dofinansowania wypoczynku urlopowego w ramach ZFŚS. Możliwość uzyskania dofinansowania wypoczynku urlopowego jedynie dla pracowników niebędących nauczycielami, nie narusza w ocenie Sądu zasady równego traktowania pracowników w zatrudnieniu, ani też zakazu dyskryminacji.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

W kwestii kosztów postępowania Sąd orzekł na podst. art. 98 i 99 KPC oraz § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz. 1800, ze zm.) w jego brzmieniu z dnia wniesienia pozwu, zasądzając na rzecz pozwanego od powódki kwotę 675,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

(...)