VI P 436/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z 2024-02-19
Sygn. akt VI P 436/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 lutego 2024 roku
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: sędzia Joanna Napiórkowska – Kasa
po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2024 roku
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa M. G.
przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.
o przywrócenie do pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy
1. Oddala powództwo.
2. Zasądza od powódki M. G. na rzecz pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 2.880,00 zł (słownie: dwa tysiące osiemset osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia za okres od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Sygn. akt VI P 436/18
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 31 października 2018 roku M. G. wniosła o przywrócenie do pracy na stanowisku starszego specjalisty handlowa przy zachowaniu dotychczasowych warunków pracy i płacy oraz zasądzenie kwoty 14.400 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. W uzasadnieniu podała, że nie dopuściła się zarzucanych jej czynów, brak było jej zawinienia w ewentualnie powstałych błędach. Wskazała ponadto na brak udowodnienia tych przyczyn. Jako pozwanego wskazała (...) Sp. z o.o. w W..
(pozew – k. 1-7)
W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa wskazując na zasadność przyczyn podanych w rozwiązaniu umowy o pracę oraz rzeczywistą stratę spółki jaka powstała w wyniku działań powódki.
(odpowiedź na pozew – k. 63-70)
Stanowiska stron nie uległy zmianie do zakończenia procesu.
Sąd ustalił, co następuje:
Powódka była zatrudniona w pozwanej spółce na podstawie umowy o pracę od 15 sierpnia 1985 roku . Ostatnie zajmowane stanowisko przez powódkę od 2015 roku to starszy specjalista handlowiec na pełen etat w Dziale Obsługi Sprzedaży, była zatrudniona. Wynagrodzenie powódki wynosiło 7.200 zł brutto.
(umowy o pracę z aneksami i przeszeregowaniami – cz. B. a.o.)
Pozwana miała zawartą z (...) S.A. w W. umowę prowizyjną NB/2019/2016. Z zawartej umowy wynikało, że pozwana zobowiązała się płacić (...) wynagrodzenie w wysokości 5% przychodów netto. Umowa prowizyjna ma zastosowanie do wszystkich umów, w ramach których zostały wystawione faktury po dacie jej zawarcia. Ma zastosowanie do wynegocjowanych umów, jak i zarwanych przed datą podpisania umowy prowizyjnej. Pozwana spółka w terminie 7 dni po zakończonym miesiącu przesyłała (...) na adres mail finanse@pgzsa.pl zestawienia – sprzedaży dokonanie w danym miesiącu w ujęciu narastającym zgodnie z załącznikiem nr 2 do umowy prowizyjnej, umów zawartych w danym miesiącu sprawozdawczym oraz w ujęciu narastającym zgodnie z załącznikiem nr 3 do umowy prowizyjnej. Do umowy był załączony w załączniku nr 3 wzór zestawienia tabeli, jak ma wyglądać zestawienie przesyłane do (...). W tabeli wskazane były kolumny L.p., przedmiot umowy, nr umowy, data zawarcia umowy, kontrahent, wartość netto, wartość brutto oraz czy kontrahent z Grupy (...) lub (...) (liderem konsorcjum).
(umowa prowizyjna z aneksami i załącznikami – k. 251-265v)
Do obowiązków powódki należało m.in. organizowanie spedycji wyrobów, wystawienie dokumentów sprzedażowych. W zakresie swoich obowiązków na piśmie maiła wskazywane, że ma wykonywać zarządzenia i wytyczne prezesa (...) S.A. oraz polecenia bezpośredniego przełożonego (pkt I.3 zakresu obowiązków).
Na podstawie ustnego polecenia dyrektora ekonomiczno-finansowego I. R. polecono powódce wykonywanie raportów ze sprzedaży za mijający miesiąc, raportów z wykonania planu sprzedaży narastająco w podziale na danych odbiorów w porównaniu do planu rzeczowo - finansowego za dany okres, raportów z wykonania planu sprzedaży narastająco z podziałem na asortyment w porównaniu z planem rzeczowo finansowym.
Powódka została poinformowana o treści umowy prowizyjnej na spotkaniu na którym ustnie powierzono jej obowiązek przygotowania zestawień. Na spotkaniu oprócz powódki uczestniczyły m.in. I. R., B. G., S. N., M. P..
Powódka miała również w obowiązku na podstawie polecenia wprowadzać faktury wystawione przez siebie do miesięcznych i rocznych zestawień sprzedaży przygotowanych na potrzeby umowy prowizyjnej pozwanego z (...) S.A. Powierzenie tego powódce, a nie innemu pracownikowi wynikało z tego, że dysponowała ona danymi wejściowymi w postaci sporządzanych przez siebie faktur, do sporządzania zestawień. Zestawienia były w formie tabel gdzie wpisywało się wystawcę faktury, numer, datę realizacji oraz kwotę.
Powódka mówiła współpracownikom, ale nie kierownictwu, że robienie zestawień na podstawie polecenia ustanego w godzinach pracy jest dla niej dodatkowym obciążeniem. Nie zgłaszała przełożonym konieczności szkolenia jej z zakresu sporządzania zestawień lub potrzeby pomocy innych pracowników.
W sporządzaniu zestawień nie potrzebowała pomocy innych pracowników, żądnych zestawień, czy agregowania od innych pracowników danych. Powinna korzystać z danych rzeczywistych z systemu księgowego lub sporządzanych przez siebie faktur.
Prawidłowe wpisanie numeru faktury, wraz z kwotą i wystawcą nie wymagało od powódki specjalistycznej wiedzy rachunkowej, nie powinno nastręczać trudności długoletniemu pracownikowi. Wprowadzenie faktur do zestawienia wymagało skrupulatności i korzystania albo z systemu informatycznego albo samych faktur. W trakcie okresu od stycznia 2017 roku powódka m.in. w wiadomościach mailowych pytała jakie umowy ma wpisywać np. faktury dotyczące eksportu kamer do czołgów Leopard do Niemiec.
Zestawienia powódka przesyłała do Dyrektora Biura Zarządu i (...) co miesiąc regularnie od stycznia 2017 roku do września 2018 roku. M. P. następnie przesyłał je do (...) S.A.
(maile – k. 78-80; zeznania świadka J. A., zeznania świadka B. G., zeznania świadka W. R., zeznania świadka M. S., zeznania świadka A. R.; zeznania świadka M. K. (1), zeznania świadka A. M., zeznania świadka M. K. (2), zeznania świadka M. P.; zeznania świadka P. G.; zeznania powódki M. G.)
Pozwana zatrudnia ponad 600 pracowników, nie ma możliwości bieżącego weryfikowania poprawności pracy każdego z nich. Powódka zajmowała wysokie stanowisko, a w jej dziale stanowiskiem nadrzędnym był kierownik. Przez cały okres zatrudnienia nie było uwag do pracy powódki, do sposobu wywiązywania się z obowiązków pracowniczych. Powódka nie zgłaszała, że ma problemy z wykonywaniem obowiązków pracowniczych. Nie kontrolowano zestawień, które dyrektor zarządzający otrzymywał, gdyż powódka była długoletnim pracownikiem, a czynności jakie miała wykonywać były proste i sprowadzały się do przepisywania.
Zestawienia które sporządzała powódka tj. miesięczne i roczne trafiały później do (...) S.A., z którą pozwana miała zwartą umowę prowizyjną. W oparciu o zastawienie (...) obliczała należną od pozwanego prowizję, którą ten musiał odprowadzić i na taką kwotę wystawiała stosowną fakturę.
Powódka sporządzała zestawienia na koniec każdego miesiąca ze spisu faktur jaki istniał w dziale, który był sporządzany przez innego pracownika. Do powódki trafiało zestawienie faktur w tabeli E. od B. G., a ostatecznie po wyeliminowaniu niektórych faktur przez M. K. (2) powódka na podstawie jej zestawienia faktur sporządzała zestawienie. Wpisywała dane do tabeli. Powódka mogła mieć bezpośredni dostęp do faktur, które były przedmiotem wpisania, a odnośnie tych, których nie była autorem - mogła wystąpić o nie do innych pracowników.
Ponadto powódka miała dostęp przez system do wszystkich faktur wystawionych przez pozwaną oraz do umów pierwotnych, z których wynikało z jakiego tytułu wystawiono faktury. W przypadku wątpliwości, czy daną fakturę zakwalifikować do wpisania do zestawiania dla (...), miała możliwość zapytania kierownika, czy dyrektorów – przełożonych.
Przy sporządzaniu zestawienia powódka nie weryfikowała rzetelności zestawienia od M. K. (3) i nie sprawdzała w systemie informatycznym tych faktur ani bezpośrednio na dokumentach. Nie weryfikowała swojego zestawienia z fakturami, które w nim umieściła.
Opieranie się na zestawianiu sporządzonym przez M. K. (2) było prostsze dla powódki, jednak miała możliwość opierania się również na danych wejściowych z systemu informatycznego, które mogła wygenerować, lub sięgnąć do segregatorów z fakturami.
(zeznania świadka B. G., zeznania świadka W. R., zeznania świadka M. S., zeznania świadka A. R.; zeznania świadka M. K. (1), zeznania świadka A. M., zeznania świadka M. K. (2), zeznania świadka M. P.; zeznania świadka P. G.; zeznania świadka J. A.; zeznania powódki M. G.)
Powzięcie wiadomości w październiku 2018 roku o tym, że mogą być błędy w zestawieniach wynikało z wykryciem nieprawidłowości na projekcie koronografu o małej rentowności. Zainteresowanie tym projektem nastąpiło w momencie, gdy dyrektor pozwanego poprosił M. K. (1) o przygotowanie danych na spotkanie odnośnie projektu koronografu. M. K. (1) (wtedy D.) wykryła, że w zestawieniu źle zostały wpisane faktury co powodowało wskazanie nieprawidłowej rentowności projektu. Po wykryciu błędów niewprowadzenia poprawie dwóch faktur (wskazano błędne kwoty) podjęto decyzję o sprawdzeniu zestawienia za cały 2017 rok. Zestawienie oprócz D. K. i Ryzyka (...) sprawdził też doradca zarządu zatrudniony na umowie cywilnoprawnej.
W dniu 5 października 2018 roku D. K. i Ryzyka (...) skierował pismo do zarządu pozwanej w której w skazał, że w ramach realizacji budżetu projektu „Próba 3 – koronograf” zaobserwowano koszty prowizji dla (...) nieadekwatne do wielkości uzyskanych przychodów. Na skutek kontroli ustalono, że wynika to z błędnie przyjętych wartości dwóch faktur o numerach (...) i 7 (...) - w zestawieniu przyjętym na potrzeby obliczenia prowizji dla (...). Pogłębiona kontrola wykazała też inne błędy w zestawianiu dotyczące kwot oraz numerów faktur, ponadto ustalono, że zestawienie nie zawiera kilkudziesięciu faktur, za które powinna być naliczona prowizja . Nieprawidłowo określono obroty na sumę około 14 milionów złotych z błędem netto 2,2 miliona złotych.
Główna księgowa B. G. próbowała wyjaśnić z powódką błędy jakie powstały w trakcie sporządzania zestawień, ale powódka nie potrafiła udzielić odpowiedzi dlaczego zrobiła błędy.
(pismo – k. 83; zeznania świadka B. G., zeznania świadka W. R., zeznania świadka M. S., zeznania świadka A. R.; zeznania świadka M. K. (1), zeznania świadka M. K. (2), zeznania świadka M. P.; zeznania świadka P. G.)
W okresie od stycznia do końca grudnia 2017 roku w sporządzanych przez powódkę zestawieniach nie umieściła ona 20 faktur dla różnych odbiorców, a w przypadku 8 faktur wpisała błędne kwoty. Niepisanie faktur i wpisanie błędnych kwot skutkowało powstaniem różnicy w wartości obrotu, które miało wpływ na należną dla (...) prowizję. Wartość różnicy na niekorzyść pozwanej spółki wyniosła za ten okres 2.274.059,33 zł.
Błąd spowodował, że wskazano zaniżoną wartość sprzedaży netto. Po sprawdzeniu i poprawieniu zestawień na zgodne z danymi z faktur pozwana musiała dopłacić spółce matce (...) S.A. wynagrodzenie prowizyjne. Przed wystawieniem faktury przez (...) pozwana napisała pismo wyjaśniając całą sytuację, deklarując chęć pokrycia różnicy.
W skutek działań powódki związanych z przedstawieniem zestawień sporządzanych błędnie i z niewłaściwymi kwotami faktur pozwana została zobowiązania przez (...) S.A. na podstawie umowy prowizyjnej do zapłaty kwoty 128.245,27 zł netto na podstawie wystawionej faktury. Fakturę tą zapłacono, co skutkowało zamianą podstawy opodatkowania podatku od osób prawnych i koniecznością korekt deklaracji dodatkowych w Urzędzie Skarbowym.
(zestawienie – k. 84; zeznania świadka B. G., zeznania świadka W. R., zeznania świadka M. S., zeznania świadka A. R.; zeznania świadka M. K. (1), zeznania świadka A. M., zeznania świadka M. K. (2), zeznania świadka M. P.; zeznania świadka P. G.)
Pismem z dnia 15 października 2018 roku pozwana rozwiązała z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Wskazała jako przyczynę rozwiązania umowę o pracę ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegające na sporządzeniu w okresie od stycznia 2017 roku do września 2018 roku miesięcznych oraz rocznych zestawień sprzedaży na potrzeby umowy prowizyjnej zawartej przez spółkę z (...) S.A., zawierających liczne rażące i nie znajdujące usprawiedliwienia błędy, polegające na:
a) wskazywaniu błędnych wartości faktury – różnice pomiędzy poszczególnymi fakturami rzeczywiście wystawionymi przez spółkę, a pozycjami wpisanymi przez powódkę do zestawień sprzedaży, o których mowa powyżej sięgały 5.000.000 zł podczas gdy do obowiązków powódki należało jedynie przepisanie z wystawionej faktury wartości pełnej kwoty do zestawienia;
b) wybiórczym nieuwzględnieniu faktur wystawionych przez spółkę podczas, gdy do obowiązków powódki należało wpisanie do zestawienia wystawionych przez dział w którym była zatrudniona, faktur zgodnie z zakresem określonym w umowie prowizyjnej;
c) popełnianiu błędów w numerach faktur wpisanych do zestawienia.
Powyższe stanowi o rażącym niedbalstwie w wykonywaniu obowiązków pracowniczych, skutkujących wielomilionowymi rozbieżnościami w zestawieniach sprzedaży za 2017 i 3 kwartały 2018 roku, a rzeczywistą sprzedażą objętą umową prowizyjną.
W wyniku takiego działania, nieprawidłowości w sumie obrotu za wskazany powyżej okres osiągnęły kwotę kilkunastu milionów złotych (zaś błąd netto około 2 mln zł), co z kolei skutkowało nienależytym wykonaniem przez spółkę umowy prowizyjnej, poprzez podanie jako podstawy naliczenia opłaty z tytułu umowy niewłaściwej, zaniżonej kwoty o około dwa miliony złotych, w wyniku czego znacznie zaniżone zostało wynagrodzenie prowizyjne dla (...) S.A., które obecnie musi być dopłacone przez spółkę. Kwota jaką pozwana musi dopłacić obecnie tytułem opłaty prowizyjnej przekracza kwotę 100.000,00 zł.
(rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia – k. 14-15)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, aktach osobowych powódki oraz przede wszystkim zeznań świadków i stron. Co do zasady wszystkim świadkom tj. B. G., W. R., M. S., J. A., A. R., M. K. (1), A. M., M. K. (4), M. P. i P. G. Sąd dał wiarę w całości, jako zeznaniom wiarygodnym i wzajemnie się uzupełniającym. Zeznania te nie wykluczały się w zakresie istotnym dla tej sprawie odnośnie kwestii spornych i stanowiły podstawę do dokonania ustaleń przez Sąd.
Zeznania powódki M. G. były w zdecydowanej większości wiarygodne. Sąd nie dał jej jednak wiary w tym zakresie, że powódka tylko dokonała jednej lub dwóch omyłek na przestrzeni kilkunastu miesięcy w zestawieniach w 2017 roku. Sąd ustalił, że tych pomyłek było kilkanaście, co zostało potwierdzone zestawieniem załączonym do odpowiedzi na pozew, a przyczynkiem do sprawdzenia wszystkich zestawień było przypadkowe odkrycie dwóch pomyłek w kwotach w zestawianiu sporządzonym przez powódkę. W pozostałym zakresie m.in. na czym powódka opierała się robiąc zestawienia, do czego miała dostęp zeznania powódki były w całości wiarygodne.
Strony nie składały dodatkowych wniosków dowodowych, nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego w sprawie.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo podlegało oddaleniu z następujących przyczyn.
Materialnoprawną podstawą dochodzonego roszczenia jest art. 56 § 1 k.p. zgodnie z którym pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy. W tej sprawie pozwany pracodawca rozwiązał z powódką umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Zastosował więc art. 52 § 1 pkt 1 k.p. który stanowi, że Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. To właśnie na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych pracodawca się powołał.
Wskazał, że powódka dopuściła się zachowań mających polegać na sporządzeniu w okresie od stycznia 2017 roku do września 2018 roku miesięcznych oraz rocznych zestawień sprzedaży na potrzeby umowy prowizyjnej zawartej przez spółkę z (...) S.A., zawierających liczne rażące i nie znajdujące usprawiedliwienia błędy, polegające na:
a) wskazywaniu błędnych wartości faktury – różnice pomiędzy poszczególnymi fakturami rzeczywiście wystawionymi przez spółkę a pozycjami wpisanymi przez powódkę do zestawień sprzedaży, o których mowa powyżej sięgały 5.000.000 zł podczas gdy do obowiązków powódki należało jedynie przepisanie z wystawionej faktury wartości pełnej kwoty do zestawienia;
b) wybiórczym nieuwzględnieniu faktur wystawionych przez spółkę podczas, gdy do powódki należało wpisanie do zestawienia wystawionych przez dział obowiązków w którym była zatrudniona, faktur zgodnie z zakresem określonym w umowie prowizyjnej;
c) popełnianiu błędów w numerach faktur wpisanych do zestawienia.
Poniżej wymienionych przyczyn rozwiązania umowy i opisania tego na czym polegały działania powódki pracodawca podał, że skutkiem działań powódki było nieprawidłowe naliczenie prowizji, konieczność jej ponownego naliczenia w wysokości wyższej i odprowadzenia wyliczonej na ponad 100.000 zł prowizji do (...) S.A., z którą zawarto umowę prowizyjną.
W myśl art. 52 § 1 pkt 1 k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Przepis ten nie zawiera katalogu określającego, choćby przykładowo, na czym polega ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych przez pracownika. Z jego treści oraz z wieloletniego doświadczenia orzeczniczego wynika jednak, że nie każde naruszenie przez pracownika obowiązków może stanowić podstawę rozwiązania z nim umowy w tym trybie – musi to być naruszenie podstawowego obowiązku, zaś powaga tego naruszenia rozumiana musi być jako znaczny stopień winy pracownika. Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 k.p., jako nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy, powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością. Musi być uzasadnione szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie (por. wyrok SN z 2 czerwca 1997 r., I PKN 193/97).
Wedle utrwalonego już stanowiska judykatury, przy dokonywaniu kwalifikacji zachowania pracownika jako ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych wymaga się, aby zachowanie to było bezprawne, czyli naruszające objęte treścią stosunku pracy obowiązki o charakterze podstawowym, po drugie – by znamionowała je ciężka wina (tzw. subiektywna), przez którą rozumie się umyślność lub rażące niedbalstwo, po trzecie – aby spowodowało poważne naruszenie interesów pracodawcy bądź naraziło go na szkodę, przy czym wystarcza samo zagrożenie powstania takich skutków (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1997 r., I PKN 274/97; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1998 r., I PKN 570/97; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 sierpnia 1999 r., I PKN 188/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2001 r., I PKN 634/00; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2005 r., I PK 142/04).
Ocena, czy dane naruszenie obowiązku jest ciężkie, zależy od okoliczności indywidualnego przypadku i musi uwzględniać zakres winy pracownika, polegającej na jego złej woli, wyrażającej się w umyślności lub rażącym niedbalstwie. Warunkiem zastosowania przepisu art. 52 § 1 pkt 1 k.p. jest więc stosunek psychiczny pracownika do skutków swojego postępowania, określony wolą i możliwością przewidywania, czyli świadomością w zakresie naruszenia obowiązku (obowiązków) o podstawowym charakterze oraz negatywnych skutków, jakie zachowanie to może spowodować dla pracodawcy, zwłaszcza gdy dotyczy to osoby lub członka organu zarządzającego jednostką organizacyjną będącą pracodawcą (por. także wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1976 r., I PRN 62/76; z dnia 2 czerwca 1997 r., I PKN 193/97; z dnia 25 maja 1999 r., I PKN 655/99; z dnia 21 lipca 1999 r., I PKN 169/99; z dnia 26 stycznia 2000 r., I PKN 482/99; z dnia 16 listopada 2006 r., II PK 76/06).
W niniejszej sprawie Sąd ustalił, że doszło do opisanych w rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia zachowań pracownikaw wyniku rażącego niedbalstwa, a skutki tego spowodowały realną stratę i narażenie interesów majątkowych pozwanej.
Sąd ustalił, że powódka jako pracownik pozwanej spółki otrzymała ustne polecenie I. R. odnośnie wykonywania raportów ze sprzedaży za mijający miesiąc, raportów z wykonania planu sprzedaży narastająco w podziale na danych odbiorów w porównaniu do planu rzeczowo - finansowego za dany okres, raportów z wykonania planu sprzedaży narastająco w podziałem na asortyment w porównaniu z planem rzeczowo finansowym. Powódka została poinformowana to tym jakie faktury ma ujmować w zestawieniu, o treści umowy prowizyjnej, miała wzór tabeli. Czynności jakie miała wykonywać sprawozdały się do przepisania z zestawienia z komputera danych z określonych faktur narastająco do zestawienia tabelarycznego. Powódka nie podnosiła nigdy, że ma jakiekolwiek problemy z tą pracą, poza tym dysponowała wszelkimi potrzebnymi danymi czyli miała dostęp do faktur w segregatorach z których mogła korzystać, a także z wygenerowanego z systemu samodzielnie zestawienia faktur. Były to czynności proste, które nie powinny nastręczać powódce trudności.
Powódka jednak popełniła błędy przy sporządzaniu zestawień albowiem mimo, że miała dostęp do danych wejściowych tj. zestawienia z systemu wygenerowanego samodzielnie oraz faktur w segregatorach swoje zestawienie sporządzała na podstawie innego zestawienia sporządzanego przez innego pracownika M. K. (2), ponieważ tak było jej prościej. Jednakże nikt powódce nie mówił, że może sporządzać zestawienie które finalnie miało trafiać do (...) na podstawie innego zestawienia sporządzonego przez innego pracownika. Miałą wiedzę jak sporządzać takie zestawienie do (...) miesięczne i roczne na podstawie prawidłowych danych. Nigdy nie podnosiła, że potrzebuje szkolenia ze sporządzania zestawienia, poza tym było to zbędne ponieważ czynności przepisywania jakkolwiek mogły być pracochłonne to nie były trudne dla powódki. Sama powódka ponadto wskazała, że samodzielnie wprowadzała dane do zestawienia, także wiedziała jak to robić, skoro nie żądała pomocy ze strony przełożonych. Powódka była uważana za osobę sumienną o wysokich kompetencjach dlatego pracodawca polecił to jej wykonywanie zestawień, a nie innym osobom.
Poza tym powódka mając wiedzę o treści umowy prowizyjnej miała też informację, jakie faktury należy wpisywać w zestawienie, jak je wpisywać i w jakiej kolejności. Obowiązkiem powódki było wskazywanie poprawnych wartości wpisywanych faktur, uwzględnienia wszystkich faktur niezbędnych do wyliczenia prowizji dla (...) oraz wprowadzania prawidłowych numerów faktur. Sąd ustalił, że powódka za okres od stycznia do grudnia 2017 dopuściła się nieprawidłowego wypełniania zestawienia ponieważ nie zawarła tam kilkunastu faktur które powinny się znaleźć, a przy kilku pomyliła kwoty. Skutkowało to błędem netto obrotu należnego do wyliczania prowizji na około ponad 2 miliony złotych, a to ostatecznie skutkowało zaniżeniem wypłacenia prowizji do (...) w kwocie ponad 100.000 zł.
Także naruszenia dokonane przez powódkę za rok 2017 zostały potwierdzone w całości co do nieprawidłowego wypełniania zestawień do skierowania do (...). W ocenie Sądu rozpoznającego sprawę uchybienia powódki były wynikiem niestarannego działania rozumianego jako wina nieumyślna (rażące niedbalstwo). Liczba błędów, która została ujawniona za 2017 rok była duża co skutkowało zaniżeniem podstawy do wyliczenia prowizji.
Odnośnie roku 2018 roku, czyli okresu od stycznia 2018 roku do września 2018 roku Sąd stwierdził, że nie zostało wykazane przez pozwaną, na której spoczywał ciężar dowodu, że również za ten okres powódka sporządzała błędne zestawienia miesięczne, które miały być przekazywane do (...). Jak wynika z pisma z 5 października 2017 roku skierowanego do zarządu pozwanej, analizie poddano tylko rok 2017. Poza tym w toku postępowania nie zostało wykazane, że w 2018 roku powódka sporządziła jakiekolwiek zestawienie błędnie, a poza tym na etapie wręczania powódce rozwiązania umowy ustalono tylko konsekwencje nie złożenia prawidłowych zestawień do (...) za 2017 rok w zakresie należnej tej spółce prowizji. Jednakże niewykazanie tego, że za 2018 rok powódka nie sporządziła poprawnie zestawień z błędami wskazanymi w wypowiedzeniu, nie powoduje, że rozwiązanie umowy o pracę jest nieuzasadnione. Samo zarzucone powódce i udowodnione naruszenie ciężkie podstawowych obowiązków pracowniczych przez nieprawidłowe sporządzanie zestawień w zakresie niewskazania części faktur lub nieprawidłowych kwot za 2017 roku wystarczy do wręczenia powódce oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p.
Odnośnie skutków nieprawidłowego uzupełnienia zestawienia Sąd stwierdził, że nieprawidłowe ich przestawienie przez powódkę M. P., który następnie przesyłał jej do (...), skutkowało nieprawidłowym naliczeniem wartości obrotu od którego miała być wypłacona prowizja do (...) S.A. na podstawie umowy. Spowodowało to, że po ustalaniu błędu zarząd pozwanej musiał wystosować pismo z przeprosinami i propozycją rozwiązania kwestii niedopłaty i ostatecznie dopłacić prowizję w kwocie ponad 100.000 zł. Nierzetelne przedstawienie zestawień, które następnie zostało ujawnione wobec (...) jako strony umowy prowizyjnej mogło narazić wydatnie pozwaną na rozwiązanie / wypowiedzenie umowy przez (...) i potraktowanie pozwanej jako nierzetelnego partnera, który nie wywiązuje się z umów i nie odprowadza wymaganej prowizji. Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków, że pozwana była stawiana dla (...) jako spółka wzorowo wywiązująca się z obowiązków z umowy prowizyjnej. Błędne określenie wolumenu sprzedaży w zestawieniach, które zostało ujawnione oprócz konieczności dopłaty prowizji, skutkowało postawieniem pozwanej w złym świetle wobec (...) i straty wizerunkowe w zakresie dalszej współpracy handlowej.
Odnośnie części rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia czyli zarzucenia powódce jako ciężkiego naruszenia podstawnych obowiązków pracowniczych - popełnianiu błędów w numerach faktur wpisanych do zestawienia, Sąd stwierdził, że nie może to stanowić podstawy do zastosowania trybu art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Co prawda zostało wykazane, że powódka źle wpisywała numery faktur, ale nie zostało wykazane, że miało to jakikolwiek negatywny skutek dla pozwanej spółki. Z powodu nieprawidłowego wpisywania numerów faktur pozwana nie poniosła żadnej szkody, nie były zagrożone jej interesy majątkowe i niemajątkowe. Jednocześnie nawet błędne wpisywanie numerów faktur nie przekładało się na nieprawidłowe wyliczenia wolumenu sprzedaży i prowizji, co pozwana zarzucała powódce.
Reasumując Sąd ustalił, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia było uzasadnione, zawierało szczegółowe uzasadnienie, przyczyny wskazane w nim się potwierdziły, a naruszenie było na tyle ciężkie, że spowodowało realne narażenie na szkodę strony pozwanej. Podstawę do zasadnego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia stanowiły działania polegające na sporządzeniu w okresie od stycznia 2017 roku do grudnia 2017 roku miesięcznych oraz rocznych zestawień sprzedaży na potrzeby umowy prowizyjnej zawartej przez spółkę z (...) S.A., zawierających liczne rażące i nie znajdujące usprawiedliwienia błędy, polegające na: a) wskazywaniu błędnych wartości faktury – różnice pomiędzy poszczególnymi fakturami rzeczywiście wystawionymi przez spółkę a pozycjami wpisanymi przez powódkę do zestawień sprzedaży, o których mowa powyżej sięgały 5.000.000 zł podczas gdy do obowiązków powódki należało jedynie przepisanie z wystawionej faktury wartości pełnej kwoty do zestawienia oraz b) wybiórczym nieuwzględnieniu faktur wystawionych przez spółkę podczas, gdy do obowiązków powódki należało wpisanie do zestawienia wystawionych przez dział w którym była zatrudniona faktur zgodnie z zakresem określonym w umowie prowizyjnej.
Odnośnie terminu do złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenie z przyczyn dotyczących ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych Sąd wskazuje, że pracodawca dokonał prawidłowego złożenia oświadczenia w terminie miesięcznym od powzięcia wiadomości. Zgodnie z art. 52 § 2 k.p. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Miesięczny termin rozwiązania umowy z § 2 rozpoczyna bieg od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej dokonanie tej czynności. W orzecznictwie SN jest ustalony pogląd, że do rozpoczęcia biegu terminu konieczne jest uzyskanie tej wiadomości przez osobę lub organ upoważnione do składania oświadczeń woli pracownikom w imieniu pracodawcy – art. 31 k.p. (zob. np. wyroki: z 17.12.1997 r., I PKN 432/97, OSNAPiUS 1998/21, poz. 625; z 21.10.1999 r., I PKN 329/99, OSNAPiUS 2001/5, poz. 159; z 20.06.2017 r., I PK 198/16, LEX nr 2342186, i z 10.05.2018 r., II PK 76/17, LEX nr 2488654). W tym samym kierunku wypowiedział się SN w wyroku z 14.04.2015 r., II PK 146/14, LEX nr 1712813. Przyjął, że uzyskanie przez pracodawcę przedmiotowej wiadomości może wymagać nie tylko informacji o zachowaniu pracownika, ale także czasu niezbędnego na ocenę skutków tego zachowania, jeżeli przemawiają za tym ustalone w sprawie okoliczności faktyczne. Analogicznie przyjął SN w wyroku z 7.06.2017 r., I PK 183/16, LEX nr 2320362, stwierdzając, że podjęcie przez pracodawcę czynności sprawdzających, uzasadnionych stanem faktycznym sprawy, może odsunąć w czasie bieg terminu z art. 52 § 2.
Sąd ustalił, że o naruszeniach polegających na sporządzeniu w okresie od stycznia 2017 roku do września 2018 roku miesięcznych oraz rocznych zestawień sprzedaży na potrzeby umowy prowizyjnej zawartej przez spółkę z (...) S.A., zawierających liczne rażące i nie znajdujące usprawiedliwienia błędy dowiedział się dopiero na początku października 2018 roku – 5 października 2017 roku D. K. i Ryzyka (...) poinformował zarząd o tym, że zaobserwowano koszty prowizji dla (...) nieadekwatne do wielkości uzyskanych przychodów i ustalono, że powódka w zestawieniach na których ujmowane były faktury nie dokonywała poprawnego wpisywania kwot wartości faktury, nieprawidłowych numerów faktur czy nie ujmowania w ogóle niektórych faktur.
Czynności jakie powódka wykonywała polegające na wpisywaniu do zestawienia tabelarycznego określonych faktur, numerów, wartości sprzedaży były czynnościami na tyle prostymi, a powódka pracownikiem z długim stażem, że nie musiała być kontrolowana na bieżąco w zakresie poprawności sporządzanych zestawień. O tym, że powódka popełniła błędy M. K. (1) jako pracownik szeregowy przygotowując zestawienie odnośnie projektu koronografu dowiedziała się sprawdzając wartości tych kontraktów. Wcześniej nikt nie kontrolował tego jak powódka wykonuje zestawienia albowiem brak było przesłanek do powzięcia wątpliwości co do prawidłowości sporządzanych zestawień. Czynności były na tyle proste, że powódka powinna sobie z pewnością z nimi poradzić biorąc pod uwagę jej doświadczenie.
Po powzięciu wiadomości przez M. K. (1) uruchomione postępowanie przez D. K. wykazało w dniu 5 października 2017 roku, że powódka dopuściła się określonych w rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia czynów i pismem z tego dnia poinformowano o tym zarząd pozwanego. W dniu 15 października 2017 roku pozwana rozwiązała z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia po 10 dniach od powzięcia wiadomości czyli w terminie miesięcznym z zachowaniem terminu z art. 52 § 2 k.p.
Sąd ponadto wskazuje, że pracodawca w sposób prawidłowy dokonał poinformowania działających u niego związków zawodowych o zamiarze rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z powódką – pismami z dnia 9 października 2018 roku. Związek Zawodowy (...) działający u pozwanego pracodawcy wskazał, że nie istnieją powody dla których pracodawca może rozwiązać z powódką umowę o pracę, wnosząc o nierozwiązywanie z nią umowy o pracę bez wypowiedzenia (vide pismo z dnia 12 października 2018 roku). Wobec prawidłowego zawiadomienia organizacji Związek Zawodowy (...) - pozwany pracodawca nie naruszył przepisu art. 38 § 1 k.p.
Mając na względzie powyższe Sąd oddalił powództwo albowiem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia było zgodne z prawem, nie doszło do naruszenia żadnego z przepisów Kodeksu Pracy. Oddaleniu podległo również roszczenie o wynagrodzenie za pracę za czas pozostawania bez pracy, ponieważ powódka nie została przywrócona do pracy, a to jest warunkiem zasądzenia tego wynagrodzenia.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłaty za czynności adwokackie, biorąc pod uwagę treść uchwały SN z dnia 7 marca 2018 roku wydanej w sprawie o sygn. akt III PZP 5/17 zasądzając na rzecz pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.880 zł tytułem kosztów procesu.
Mając na względzie powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Joanna Napiórkowska-Kasa
Data wytworzenia informacji: