Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2024 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Kryńska-Mozolewska

po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2024 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym

sprawy D. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o zasiłek chorobowy

na skutek odwołania D. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 30 listopada 2023 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej D. M. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 24 września 2019 r do 5 grudnia 2019 r i nie zobowiązuje do zwrotu zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 7.503,79 złotych.

Sygn. akt VI U 23/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 listopada 2023 r. znak: 450000/603/ZAS/2023 Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił D. M. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 24 września 2019 r. do 5 grudnia 2019 r. i zobowiązał ją do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 7503,79 zł. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że decyzja wynika z faktu, iż w okresie pobierania zasiłku chorobowego z tytułu zatrudnienia u płatnika Przedszkole nr (...) w W. ubezpieczona wykonywała czynności wynikające z zawartej umowy zlecenie z płatnikiem C. Towarzystwo (...). Organ przyjął, iż stanowiło to wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem, czego konsekwencją jest utrata prawa do zasiłku chorobowego oraz obowiązek zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego.

(decyzja ZUS z 30 listopada 2023 r. - a.r.)

Od powyższej decyzji D. M. złożyła odwołanie, zaskarżając decyzję w całości i wnosząc o jej zmianę poprzez przywrócenie prawa do zasiłku chorobowego od 24 września 2019 r. do 5 grudnia 2019 r. W uzasadnieniu odwołania odwołująca stwierdziła, iż wykonywane przez nią czynności stanowiły sporadyczną, incydentalną i wymuszoną okolicznościami aktywność zawodową. Ubezpieczona wskazała, iż w okresie pobierania zasiłku chorobowego wykonała łącznie cztery czynności w związku z zawartą umową zlecenie, których dokonanie nie zajęło jej łącznie więcej niż kilkadziesiąt minut, czynności polegały bowiem jedynie na pobraniu kodu do logowania, wejściu do systemu i wysłaniu raportu do centrali. Odwołująca zwróciła uwagę, iż czynności jako opiekun Polisy na Życie C. na podstawie umowy zlecenia dokonywała w poczuciu odpowiedzialności za ubezpieczonych, którym groziłaby utrata ciągłości ubezpieczenia, gdyby raporty nie zostały wysłane przez odwołującą. Ponadto, z odwołania wynika, iż płatnik C. Towarzystwo (...) otrzymał zwolnienie lekarskie odwołującej, w związku z czym była ona przekonana, iż nie dostanie wynagrodzenia za przeprowadzanie powyższych czynności. Odwołująca podkreśliła również, iż nie mogła poprosić innej osoby o wysłanie za niej raportów, ponieważ nikt inny nie był upoważniony do przetwarzania danych osobowych znajdujących się w systemie.

(odpowiedź na odwołanie: k 1-3)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o oddalenie odwołania, posługując się argumentacją zawartą w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy zwrócił również uwagę, iż ubezpieczona powinna poinformować zleceniodawcę o niezdolności do pracy i przebywaniu na zwolnieniu lekarskim. Ponadto ZUS wskazał, iż odwołująca w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonywała czynność w ramach umowy zlecenie czterokrotnie, zatem należy przyjąć, iż była to czynność cykliczna, nie zaś sporadyczna i incydentalna.

(odpowiedź na odwołanie: k 22-23)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Odwołująca D. M. w okresie od 24 września 2019 r. do 5 grudnia 2019 r. była niezdolna do pracy i pobierała zasiłek chorobowy z tytułu zatrudnienia w Przedszkolu nr (...) w W..

(karta zasiłkowa: a.r.)

D. M. współpracowała z C. Towarzystwo (...) S.A. V. (...) na podstawie umowy zlecenia od 30 maja 2018 r. do 30 listopada 2021 r. Świadczone usługi wynikające z zawartej umowy miały prowizyjny charakter, D. M. otrzymywała za przeprowadzane czynności wynagrodzenie, które za cały rok 2019 wyniosło 1576,24 zł brutto. Odwołująca dokonała czynności w ramach zawartej umowy zlecenia w dniach 3 września 2019 r., 6 września 2019 r., 3 października 2019 r. oraz 4 listopada 2019 r.

(zaświadczenie płatnika C. Towarzystwo (...): a.r., zeznania odwołującej D. M. – protokół rozprawy z dn. 27 czerwca 2024 r. - k. 33-34, kopia PIT-11 odwołującej za rok 2019 – k. 16-20)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentacji zawartej w aktach sprawy i w aktach organu rentowego oraz na podstawie zeznań odwołującej D. M., które Sąd uznał za wiarygodne. Wskazane okoliczności były niekwestionowane przez strony i bezsporne, strony nie składały dodatkowych wniosków dowodowych. Sąd przyjął, iż zgromadzony materiał dowodowy pozwala na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Oś sporu w przedmiotowej sprawie stanowiła kwestia ustalenia, czy wykonywane przez odwołującą czynności w ramach zawartej umowy zlecenia podczas orzeczonej niezdolności do pracy i pobierania z tego tytułu zasiłku chorobowego powinny wywołać skutek w postaci utraty prawa do zasiłku chorobowego oraz obowiązku jego zwrotu jako nienależnie pobranego, czy też z uwagi na ich sporadyczny, incydentalny i wymuszony okolicznościami charakter odwołująca powinna zachować prawo do zasiłku chorobowego za stanowiący przedmiot sporu okres.

Na podstawie art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2023.2780 t.j.) stwierdzić należy, iż ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Nie kwestionując zasadności przyjęcia ogólnej zasady, z której wynika, iż ubezpieczony wykonujący podczas niezdolności do pracy jakąkolwiek pracę zarobkową traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia, Sąd zważył, iż z orzecznictwa wynika, iż proces stosowania powyższego przepisu nie jest jednoznaczny i oczywisty. W zależności bowiem od stanu faktycznego, Sąd, stosując prokonstytucyjną wykładnię, może uznać, iż przewidywana sankcja w postaci utraty prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia jest zbyt dolegliwa zważywszy na okoliczności w postaci incydentalnego, sporadycznego i wymuszonego okolicznościami charakteru i rodzaju innego zajęcia zarobkowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2022 r., sygn. III PUNPP 2/21). Ponadto, na powyższe może wpłynąć wysokość uzyskiwanego z tego tytułu dochodu w postaci niskich kwot, stanowiących minimalną część należnego zasiłku chorobowego i wynoszących od kilkudziesięciu do kilkuset złotych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 19 lutego 2021 r., I USKP 12/21).

W przedmiotowej sprawie nie ulegało wątpliwości, iż czynności podejmowane przez odwołującą miały incydentalny charakter i przynosiły symboliczny dochód. Podkreślić należy, iż były to czynności krótkotrwałe, wykonywane zdalnie i jedynie czterokrotnie. Mając na uwadze fakt, iż łącznie za cały rok 2019 odwołująca osiągnęła z tytułu umowy zlecenia przychód w wysokości 1576,24 zł brutto można przyjąć, iż czterokrotne wykonanie czynności w ramach umowy zlecenia zapewniło jej dochód nie wyższy niż kilkaset złotych. Uwagę zwraca również sam charakter podejmowanych czynności, które polegały na wysyłaniu miesięcznego raportu osób ubezpieczonych w celu utrzymania ciągłości ich ubezpieczenia, co nie zajmowało odwołującej więcej czasu niż od kilku do kilkunastu minut. Czynności te były rodzajowo różne od pracy wykonywanej przez ubezpieczoną w ramach zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, a uzyskiwany z nich dochód nie może być traktowany jako gwarantujący źródło utrzymania i nie daje podstaw do stwierdzenia, iż odwołująca celowo podejmowała działania mogące prowadzić do utraty prawa do zasiłku chorobowego i obowiązku jego zwrotu. Sąd miał również na uwadze umotywowanie działań odwołującej. Czynności nie były wykonywane z chęci zysku, gdyż uzyskane dzięki przeprowadzonym czynnościom kwoty były symboliczne, lecz z poczucia obowiązku, odwołująca nie miała również pełnej świadomości w zakresie swej sytuacji prawnej. Ponadto, organ rentowy jest uprawniony do oczekiwania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wyłącznie w sytuacji braku uprawnienia do świadczenia oraz gdy ubezpieczony niewątpliwie działał w złej wierze i przyjął świadczenie wiedząc, że mu się ono nie należy, przy czym dotyczy to zarówno osoby, która została pouczona na temat tego, kiedy nie powinna pobierać świadczeń, jak i też osoby, która uzyskała świadczenie na podstawie nieprawdziwych zeznań lub dokumentów lub świadomego i celowego wprowadzenia organu w błąd (por. wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2009 r., I UK 174/09).

Z uwagi na powyższe, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującej D. M. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 24 września 2019 r. do 5 grudnia 2019 r. i nie zobowiązał jej do zwrotu zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 7503,79 zł.