Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2023 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: sędzia Bartosz Szałas

Protokolant: protokolant sądowy Paulina Świętochowska

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2023 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania A. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o świadczenie rehabilitacyjne

- zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 2 listopada 2022 roku, znak: 450000/602/RW/00080797/2022/ZAS, w ten sposób, że przyznaje odwołującej się A. O. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 30 września 2022 roku do 28 grudnia 2022 roku.

Sygn. akt VI U 84/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 listopada 2022 roku, znak: 450000/602/RW/00080797/2022/ZAS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił ubezpieczonej A. O. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 30 września 2022 roku do 28 grudnia 2022 roku. W uzasadnieniu tej decyzji ZUS podał, że ubezpieczona nie wykorzystała pełnego okresu zasiłkowego wynoszącego 91 dni, jej okres zasiłkowy powinien się zakończyć z dniem 29 września 2022 roku, jednak nie otrzymała ona zwolnienia lekarskiego na dni od 28 do 29 września 2022 roku.

(decyzja ZUS z dnia 02.11.2022r. – akta organu rentowego)

Od powyższej decyzji A. O. wniosła odwołanie, wnosząc o przyznanie jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres wskazany w zaskarżonej decyzji. Odwołująca się podała, że doszło do pomyłki lekarza prowadzącego, a po ujawnieniu tej pomyłki lekarz powiedział jej, że nie może jej wydać zwolnienia lekarskiego wstecznie na brakujące jej dwa dni.

(odwołanie – k. 4)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie w całości, powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 30 – 31)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca się A. O. była niezdolna do pracy z powodu choroby w okresie od 3 czerwca 2022 roku do 29 września 2022 roku. Ostatnie zwolnienie lekarskie zostało jej wystawione na okres od 13 września 2022 roku do 27 września 2022 roku. Odwołująca się stawiła się u lekarza orzecznika ZUS dnia 26 października 2022 roku, lekarz orzecznik po jej zbadaniu uznał, że jest ona nadal niezdolna do pracy, a w związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy istnieją okoliczności uzasadniające ustalenie jej uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 3 miesięcy licząc od daty wyczerpania zasiłku chorobowego.

(dowód: zestawienie zwolnień lekarskich – akta organu rentowego, zwolnienia lekarskie – k. 7 – 10, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 26.10.2022r. – akta organu rentowego)

Na ostatniej wizycie u psychiatry odwołująca się otrzymała zwolnienie lekarskie do dnia 27 września 2022 roku, jednocześnie została skierowana przez tego lekarza do ZUS celem uzyskania świadczenia rehabilitacyjnego. Lekarz nie pouczał odwołującej się, że nie ma wyczerpanego okresu zasiłkowego, tylko skierował ją do ZUS celem uzyskania świadczenia rehabilitacyjnego, jednocześnie wypełniając dla odwołującej się odpowiednie zaświadczenie potrzebne celem uzyskania tego świadczenia. Również ze strony ZUS nikt nie pouczał odwołującej się, że nie ma wyczerpanego okresu zasiłkowego, pierwszym sygnałem co do tego faktu było dopiero wydanie zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji. Lekarz orzecznik ZUS również nie mówił przy badaniu odwołującej się pod kątem jej uprawnienia do świadczenia rehabilitacyjnego, aby coś się nie zgadzało w jej dokumentach.

(dowód: zeznania odwołującej się A. O. – protokół rozprawy z dnia 06.10.2023r. od 00:02:02 do 00:06:12)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane dowody z dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego i w aktach sprawy, których wiarygodność nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania. Sąd oparł się również na zeznaniach odwołującej się A. O. złożonych na rozprawie, które są dla Sądu wiarygodne w całości, znajdują bowiem potwierdzenie w pozostałym zebranym materiale dowodowym, a jednocześnie ZUS nie zaproponował żadnego dowodu mającego podważać ich wiarygodność. Sąd w stanie faktycznym ustalił również, że odwołująca się pomimo faktu, że zwolnienia lekarskie miała wystawione na okres od 3 czerwca 2022 roku do 27 września 2022 roku, to w rzeczywistości była niezdolna do pracy od 3 czerwca 2022 roku do 29 września 2022 roku, a więc również przez te dwa dni brakujące jej do wyczerpania okresu zasiłkowego, na które nie miała wystawionego zwolnienia lekarskiego. Taki wniosek płynie wprost z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, który na badaniu odwołującej się w dniu 26 października 2022 roku stwierdził, że jest ona nadal niezdolna do pracy i orzekł o spełnieniu przez nią medycznych przesłanek do przyznania jej świadczenia rehabilitacyjnego. Oznacza to więc, że odwołująca się nadal, po otrzymaniu ostatniego zwolnienia lekarskiego aż do momentu badania przez lekarza orzecznika ZUS, cały czas była niezdolna do pracy z powodu tej samej jednostki chorobowej. To prowadzi więc do wniosku, że mimo braku zwolnienia lekarskiego na dni 28-29 września 2022 roku w rzeczywistości była ona w tych dniach tak samo niezdolna do pracy jak w dniach bezpośrednio poprzedzających te dni, na które ma wystawione zwolnienie lekarskie, jak i w dniach bezpośrednio następujących po nich, co z kolei potwierdził lekarz orzecznik ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest odwołanie A. O. od decyzji odmawiającej jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022r., poz. 1732; dalej też jako: ustawa zasiłkowa) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy; świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

W niniejszej sprawie kluczową była kwestia spełnienia przesłanki w postaci wyczerpania zasiłku chorobowego. Z ustaleń faktycznych wynika bowiem, że odwołująca się miała wystawione zwolnienia lekarskie jedynie na 89 dni i za te dni otrzymała zasiłek chorobowy. Zasiłek był więc wypłacany za okres do 27 września 2022 roku włącznie. Tymczasem okres zasiłkowy w przypadku odwołującej się wynosił 91 dni, wobec czego brak jest przyznania jej prawa do zasiłku chorobowego za dni 28-29 września 2022 roku, za te dni nie otrzymała też od swojego lekarza prowadzącego zwolnienia lekarskiego.

Sąd miał jednak na uwadze, że przepisy ustawy zasiłkowej należy zawsze interpretować przez pryzmat celu, jaki przyświecał ustawodawcy przy ich wprowadzaniu. Niewątpliwie celem przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego dopiero po wyczerpaniu okresu zasiłkowego jest przyznanie świadczenia osobie, która pomimo długotrwałej choroby rokuje jednak na odzyskanie zdolności do pracy, innymi słowy jest szansa na jej rehabilitację. Zasiłek chorobowy służy więc wypłaceniu świadczenia dla osób krótkotrwale chorych (maksymalnie w przypadku odwołującej się przez okres 91 dni), natomiast jeśli stan choroby przedłuża się wówczas w grę może wchodzić albo świadczenie rehabilitacyjne, które też jest czasowe i ma służyć odzyskaniu zdolności do pracy (rehabilitacji), albo renta w przypadku, gdy odzyskanie zdolności do pracy nie jest możliwe w przewidywalnym, maksymalnie rocznym, terminie. Istotne jest tu więc dokładne przeanalizowanie medycznych przesłanek przemawiających za przyznaniem określonego świadczenia.

W niniejszej sprawie ZUS skupił się zaś na skrajnie formalistycznym potraktowaniu odwołującej się, co nie może znaleźć uznania w oczach Sądu. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na orzecznictwo, w którym wskazuje się, że „uprawnienie do świadczenia rehabilitacyjnego nie jest uzależnione od istnienia tej samej choroby po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, ale jest zależne od dalszego, nieprzerwanego występowania niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą lub inną chorobą, albo też kilkoma współistniejącymi chorobami” (wyrok SN z dnia 14 listopada 2013 roku, sygn. akt II UK 135/13, wyrok SN z dnia 5 lipca 2023 roku, sygn. akt I USKP 7/23); „zasadniczym warunkiem nabycia prawa do zasiłku chorobowego (oraz art. 7 ustawy zasiłkowej), jak i świadczenia rehabilitacyjnego (art. 18 ust. 1 ustawy zasiłkowej) jest niezdolność do pracy z powodu choroby. Niezdolność do pracy to będący skutkiem choroby stan organizmu odbiegający od stanu zapewniającego mu normalne funkcjonowanie, powodujący czasową niemożność wykonywania dotychczasowej pracy, to znaczy pracy wykonywanej przed zachorowaniem” (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2020 roku, sygn. akt II UK 248/18).

Z powyższego widać, że podstawową przesłanką, warunkiem koniecznym, jest nieprzerwana niezdolność do pracy, która istnieje też po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, a która to przesłanka jest oceniana pod kątem medycznym. W niniejszej sprawie Sąd uznał, że ten warunek istnienia nieprzerwanej niezdolności do pracy jest spełniony. Jednocześnie Sąd uznał, że prawo do świadczenia rehabilitacyjnego może być przyznane faktycznie dopiero od dnia, w którym doszłoby do wyczerpania okresu zasiłkowego, czyli od dnia 30 września 2022 roku. W tej sytuacji brak zwolnienia lekarskiego za dni 28-29 września 2022 roku nie może przemawiać przeciwko przyznaniu odwołującej się świadczenia rehabilitacyjnego, ale skutkuje jedynie brakiem świadczenia zasiłkowego dla niej za te dwa dni. Z całego zebranego materiału dowodowego wynika bowiem wyraźnie, że odwołująca się zarówno w okresie od 3 czerwca 2022 roku do 27 września 2022 roku (okres objęty zwolnieniami lekarskimi, za który został wypłacony zasiłek chorobowy), jak i w dniach 28-29 września 2022 roku (ostatnie dwa dni okresu zasiłkowego, na które odwołująca się nie otrzymała zwolnienia lekarskiego), jak i wreszcie przez kolejne 3 miesiące od dnia 30 września 2022 roku była nadal niezdolna do pracy z powodu tej samej przyczyny medycznej. Niezdolność ta z punktu widzenia medycznego była nieprzerwana. Taki wniosek wynika wprost z analizy orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 26 października 2022 roku. W tej sytuacji sam formalny brak zwolnienia lekarskiego za dni 28-29 września 2022 roku może skutkować jedynie pozbawieniem odwołującej się prawa do zasiłku chorobowego za te dwa dni, ale nie może skutkować brakiem prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres rozpoczynający się od dnia 30 września 2022 roku. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że odwołująca się nie ze swojej winy pozostała w „klinczu”, bowiem ZUS odmówił jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego trzymając się formalistycznie przepisów, a jednocześnie trzymając się również przepisów lekarz odmówił jej wystawienia zwolnienia lekarskiego za dwa brakujące według ZUS dni 28-29 września 2022 roku, bowiem byłoby to zwolnienie wystawione na zbyt długi czas wstecz. Sąd nie może więc zaaprobować sytuacji, w której odwołująca się bez swojej winy zostałaby pozbawiona prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, do nabycia którego spełniła wszelkie przesłanki medyczne. Nie wolno zaś zapominać, że to właśnie przesłanki medyczne są kluczowe dla przesądzenia co do istnienia prawa do świadczeń zasiłkowych. Jednocześnie lekarz orzecznik ZUS poza uznaniem dalszej nieprzerwanej niezdolności do pracy odwołującej się, orzekł też, że jej stan zdrowia i rehabilitacja rokują odzyskanie przez nią zdolności do pracy w okresie 3 miesięcy. Tym samym są spełnione wszelkie medyczne przesłanki dla przyznania odwołującej się prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, a jednocześnie czyniąc zadość wymogowi przyznania tego świadczenia dopiero po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, Sąd uznał, że prawo do świadczenia rehabilitacyjnego należy przyznać dopiero od dnia 30 września 2022 roku, czyli po upływie jej 91 dni nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Reasumując, Sąd uznał, że odwołująca się zachowuje prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 30 września 2022 roku na okres trzech miesięcy, czyli do dnia 28 grudnia 2022 roku, zgodnie z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 26 października 2022 roku.

Na marginesie jedynie Sąd pragnie wskazać, że odwołująca się nie posiada wiedzy prawniczej i nie miała świadomości co do konieczności wyczerpania okresu zasiłkowego przed złożeniem wniosku o świadczenie rehabilitacyjne. Odwołująca się działała w tej sprawie w zaufaniu do jej lekarza prowadzącego, który skierował ją do ZUS, a także w zaufaniu do samego ZUS, który na żadnym etapie, czy to przy przyjmowaniu jej wniosku o świadczenie rehabilitacyjne, czy też przy badaniu przez lekarza orzecznika ZUS, nie pouczył jej o jakichkolwiek nieprawidłowościach w jej wniosku. Odwołująca się dowiedziała się o tym dopiero z wydanej decyzji, kiedy to już było za późno na jakąkolwiek reakcję z jej strony, nie mogła już bowiem postarać się o zwolnienie lekarskie na brakujące jej dwa dni , ze względu na zakaz wystawiania zwolnień na tak długi okres wstecz. Wobec tego również analizując sprawę przez pryzmat zasad postępowania, którymi powinien się kierować ZUS względem odwołującej się, a które wynikają z art. 8 i 9 KPA, należałoby uznać, że spełnia ona przesłanki do przyznania jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za wskazany w zaskarżonej decyzji okres. Nie można bowiem zaaprobować przerzucania na odwołującą się skutków zaniedbań czy to jej lekarza prowadzącego, czy też samego ZUS.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku, zmieniając zaskarżoną decyzję i przyznając odwołującej się prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 30 września 2022 roku do 28 grudnia 2022 roku.