Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 września 2018 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Napiórkowska- Kasa

Protokolant: protokolant sądowy Aleksandra Łaszuk

po rozpoznaniu w dniu 06 września 2018 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy B. B.

przeciwko (...) w W.

o zasiłek chorobowy

na skutek odwołania B. B.

od decyzji (...) w W. z dnia (...). znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VI U 109/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...), znak: (...), (...) w W. przyznał ubezpieczonej B. B. zasiłek chorobowy od podstawy wymiaru wynoszącej 1.107,39 zł. W uzasadnieniu tej decyzji ZUS wskazał, że ubezpieczona podlegała ubezpieczeniu chorobowemu nieprzerwanie od dnia 9 listopada 2015 roku, wobec czego podstawa wymiaru przysługującego jej zasiłku chorobowego za okres od 15 lutego 2016 roku do 21 marca 2016 roku została ustalona z uwzględnieniem jej przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za okres od grudnia 2015 roku do stycznia 2016 roku.

(decyzja z dnia 11.05.2016r. – k. 2 akt organu rentowego)

Od powyższej decyzji B. B. (d. B.) wniosła odwołanie. Odwołująca wskazała, że dnia 9 listopada 2015 roku złożyła oświadczenie woli o przejściu z tzw. preferencyjnego ZUS-u na pełny. Jednocześnie zgłosiła się do ubezpieczenia chorobowego. Dodała, że zadeklarowała jako podstawę wymiaru składek kwotę 5.000,00 zł i od tej podstawy uiściła składki na ubezpieczenie chorobowe za miesiące listopad i grudzień 2015 roku oraz styczeń 2016 roku. Odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez wyliczenie jej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości 2.628,35 zł z uwzględnieniem składek z 3 miesięcy (listopad i grudzień 2015 roku i styczeń 2016 roku) oraz podstawy pełnego wymiaru składek ZUS stanowiącej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, która wynosiła 2.375,40 zł w 2015 roku i 2.433,00 zł w 2016 roku.

(odwołanie – k. 1 – 4)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie w całości. W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy wskazał, że odwołująca podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 9 listopada 2015 roku, wobec czego nieprzerwany okres podlegania przez nią temu ubezpieczeniu był krótszy niż 12 miesięcy. W dalszej części organ rentowy powtórzył argumentację zawartą w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 18 – 19)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca B. B. (d. B.) złożyła dnia 9 listopada 2015 roku zgłoszenie do objęcia jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe zadeklarowała kwotę 5.000,00 zł i od takiej podstawy opłacała składkę za miesiące listopad i grudzień 2015 roku, styczeń 2016 roku. Za luty 2016 roku opłaciła składkę od postawy wymiaru w kwocie 2.413,79 zł. Niezdolność do pracy odwołującej powstała dnia 15 lutego 2016 roku.

(dowód: zgłoszenie do ubezpieczenia – k. 16 – 17, deklaracje ZUS P DRA oraz potwierdzenia przelewów – k. 5 – 15, zeznania odwołującej się B. B. – protokół rozprawy z dnia 19.01.2017r. od 00:01:32 do 00:06:49)

Przy przyjęciu, że odwołująca się opłaciła składkę za 3 pełne miesiące ubezpieczenia chorobowego jej podstawa wymiaru zasiłku powinna wynosić 2.522,88 zł.

(dowód: opinia biegłego z zakresu księgowości – k. 49 – 54 i k. 74 – 76)

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o wskazane wyżej dokumenty, których prawdziwość nie była kwestionowana przez strony. Sąd oparł się również na zeznaniach odwołującej, które zostały uznane za wiarygodne w całości.

Odnośnie opinii biegłego z zakresu księgowości Sąd miał na uwadze, że obie opinie biegłego zakładają inne warianty. Należy wskazać, że to do Sądu należy analiza prawna i ocena, który z wariantów opinii biegłego będzie przydatny. Odnośnie sposobu wyliczenia rachunkowego obu wariantów brak było zastrzeżeń ze strony tak odwołującej się jak i organu rentowego. Zastrzeżenia stron postępowania dotyczą jedynie przyjęcia danego wariantu przez biegłego. Jednak jak to już wyżej wskazano przyjęcie wariantu prawidłowego w niniejszej sprawie, zależy od analizy prawnej i decyzji Sądu, nie jest to zależne od decyzji biegłego, czy stron. Stąd też Sad oparł się na wnioskach opinii biegłego w zakresie jedynie rachunkowego sposobu wyliczenia, a więc w zakresie, w jakim biegły prezentuje wysokość podstawy wymiaru zasiłku przy przyjęciu dwóch różnych wariantów.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest odwołanie od decyzji ustalającej podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przyznanego odwołującej.

Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. – Dz. U. z 2017r., poz. 1368, ze zm.; dalej jako: ustawa zasiłkowa) podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. W niniejszej sprawie odwołująca podlegała ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 9 listopada 2015 roku, a jej niezdolność do pracy powstała dnia 15 lutego 2016 roku. Oznacza to, że przed miesiącem, w którym powstała jej niezdolność do pracy (luty 2016 roku) podlegała ona ubezpieczeniu chorobowemu jedynie przez dwa pełne miesiące kalendarzowe (grudzień 2015 roku i styczeń 2016 roku). Nie podlegała ona bowiem temu ubezpieczeniu przez cały listopad 2015 roku. Tym samym nie można jej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego ustalić zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy zasiłkowej, a należy sięgnąć do art. 48a tej ustawy.

Zgodnie z art. 48a ust. 1 ustawy zasiłkowej w przypadku ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu przez okres krótszy niż okres, o którym mowa w art. 48 ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi suma:

1) przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz

2) kwoty stanowiącej iloczyn jednej dwunastej przeciętnej kwoty zadeklarowanej, jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy.

Należy zauważyć, że ustawodawca posługuje się pojęciem pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia. Oznacza to, że w niniejszej sprawie istotne są miesiące grudzień 2015 roku i styczeń 2016 roku. Niezdolność odwołującej się do pracy powstała w lutym 2016 roku, więc ten miesiąc nie jest pełnym miesiącem podlegania przez nią ubezpieczeniu chorobowemu przed powstaniem tej niezdolności. Odnośnie listopada 2015 roku to, jak już wyżej wskazano i jak wynika z ustaleń faktycznych, odwołująca nie była objęta ubezpieczeniem chorobowym przez ten cały kalendarzowy miesiąc. Reasumując, na potrzeby obliczenia podstawy wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonej należy uznać, że pełnymi miesiącami kalendarzowymi w rozumieniu art. 48a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy zasiłkowej są jedynie grudzień 2015 roku i styczeń 2016 roku.

Wobec powyższego należy przejść do obliczeń. Kwestią sporną między stronami jest ustalenie, jaka jest przeciętna miesięczna najniższa podstawa wymiaru składek za miesiące grudzień 2015 roku i styczeń 2016 roku. Celem ustalenia należy odnieść się do przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. – Dz. U. z 2017r., poz. 1778, ze zm.). Zgodnie z art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe. Wobec tego należy przejść do analizy przepisów dotyczących podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Istotne są tu przepisy zawarte w art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Z kolei art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Przytoczone regulacje dotyczą tzw. preferencyjnej wysokości składek (art. 18a ust. 1) i zwykłej, pełnej wysokości składek (art. 18 ust. 8). Z ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego wynika, że odwołująca składając deklarację z dnia 9 listopada 2015 roku zadeklarowała, jako podstawę wymiaru składek kwotę 5.000,00 zł. Należy jednak zauważyć, że przepis z art. 18a ust. 1 ustawy systemowej nie zabrania ubezpieczonemu zadeklarowania wyższej podstawy wymiaru składek niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Zadeklarowanie więc przez odwołującą kwoty 5.000,00 zł, jako podstawy wymiaru składek nie oznacza automatycznie, że jako najniższą podstawę wymiaru składek należy przyjąć dla niej tę wynikającą z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Sądu brzmienie art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest jasne i kategoryczne. Z przepisu tego wynika, że najniższą podstawą wymiaru składek dla ubezpieczonych prowadzących własną działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej jest kwota stanowiąca 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ubezpieczony, który spełnia przesłankę pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie może więc wybrać najniższej podstawy wymiaru składki określonej w art. 18 ust. 8 tej ustawy. Powyższy pogląd znajduje też potwierdzenie w orzecznictwie. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2016 roku, sygn. akt I UK 247/15, gdzie SN wyjaśnił, że błędne jest założenie „dopuszczalności wyboru przez ubezpieczonego w okresie pierwszych 24 miesięcy od rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, a więc znajdującego się w sytuacji określonej w hipotezie normy wynikającej z art. 18a ustawy systemowej, między minimalnymi podstawami wymiaru składek określanymi na podstawie art. 18 ust. 8 i art. 18a tej ustawy”. Powyższy pogląd znajduje też potwierdzenie w nowszym orzecznictwie (wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 13 lutego 2017 roku, sygn. akt VIII Ua 107/16).

Powyższe rozważania należy teraz przełożyć na grunt przepisów ustawy zasiłkowej dotyczących obliczania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyznanego odwołującej. Art. 48a ust. 1 pkt 1 tej ustawy mówi o przeciętnej miesięcznej najniższej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. Organ rentowy, jako tę podstawę przyjął najniższą wynikającą z art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W ocenie Sądu jest to trafne założenie. Wobec powyższego najniższą podstawą wymiaru składek za grudzień 2015 roku jest kwota 525,00 zł, stanowiąca 30% minimalnego wynagrodzenia za 2015 rok. Z kolei najniższą podstawą wymiaru składek za styczeń 2016 roku jest kwota 555,00 zł, stanowiąca 30% minimalnego wynagrodzenia za 2016 rok.

W tym miejscu należy wskazać, że podstawę wymiaru zasiłku w przypadku odwołującej stanowić będzie suma dwóch kwot.

Kwota pierwsza to przeciętna miesięczna najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku. Chodzi tutaj o dwa miesiące grudzień 2015 roku i styczeń 2016 roku. Kwoty 525,00 zł za grudzień 2015 roku i 555,00 zł za styczeń 2016 roku, po odliczeniach od każdej z nich stawki 13,71% zgodnie z art. 3 pkt 4 ustawy zasiłkowej, wynoszą odpowiednio 453,02 zł i 478,91 zł. Średnia, czyli przeciętna kwota wyniesie więc 465,97 zł (453,02 zł + 478,91 zł = 931,93 zł; 931,93 zł : 2 = 465,97 zł).

Druga kwota to iloczyn jednej dwunastej przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy. Odwołująca zadeklarowała za grudzień 2015 roku i styczeń 2016 roku kwotę 5.000,00 zł jako podstawę wymiaru składek. Nadwyżka za grudzień 2015 roku wyniesie więc 4.475,00 zł (5.000,00 zł – 525,00 zł = 4.475,00 zł), po odliczeniu kwoty 13,71% wyniesie zaś 3.861,48 zł. Nadwyżka za styczeń 2016 roku wyniesie 4.445,00 zł (5.000,00 zł – 555,000 zł = 4.445,00 zł), po odliczeniu kwoty 13,71% wyniesie zaś 3.835,59 zł. Średnia z tych dwóch kwot wyniesie 3.848,54 zł. Tak uzyskaną kwotę należy teraz przemnożyć przez 1/12, następnie przez 2 (liczba pełnych miesięcy ubezpieczenia chorobowego). Otrzymana kwota, stanowiącą drugą składową podstawy wymiaru zasiłku wynosi 641,42 zł (1/12 x 3.848,54 zł x 2 = 641,42 zł).

Na koniec należy, zgodnie z art. 48a ust. 1 ustawy zasiłkowej, dodać kwotę pierwszą (465,97 zł) i kwotę drugą (641,42 zł). Takie działanie daje jako wynik kwotę 1.107,39 zł (465,97 zł + 641,42 zł = 1.107,39 zł). Tak otrzymana kwota stanowi w niniejszej sprawie podstawę wymiaru zasiłku odwołującej się. Jest to kwota zgodna z wyliczeniami ZUS-u, a także potwierdzona wyliczeniami zawartymi w opinii biegłej z k. 74 – 76 akt sprawy. Sąd uznał więc, że zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja jest zgodna z prawem, a odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i z tego względu podlega oddaleniu.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.