Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2024 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Kryńska-Mozolewska

Protokolant: Emilia Bonk

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2024 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z odwołania M. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o jednorazowe odszkodowanie

na skutek odwołania M. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 17 kwietnia 2019 r. znak (...)

zamienia zaskarżone orzeczenie w ten sposób, iż przyznaje odwołującemu M. C. jednorazowe odszkodowanie odpowiadające 8% (osiem procent) trwałego uszczerbku na zdrowiu będącego skutkiem wypadku przy pracy w dniu 18 października 2018 roku.

Sygn. akt VI U 242/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 kwietnia 2019 roku znak: JO/0/045194935 Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił M. C. prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy. W uzasadnieniu wskazał, że wykonywanie normalnych czynności nie może być uznane za przyczynę zewnętrzną zdarzenia. Kucnięcie jest czynnością samoistną i świadomie zamierzoną, nie było żadnych nadzwyczajnych okoliczności, które stanowiłyby przyczynę zewnętrzną wypadku pracy.

(decyzja z dnia 17.04.2019 r. – a.r.)

Od powyżej decyzji M. C. wniósł odwołanie, jednocześnie wnosząc o zmianę decyzji poprzez przyznanie prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 18 października 2018 roku, wskazując na przyczynę zewnętrzną wypadku pracy z powodu nadmiernego wysiłku przy wykonaniu czynności pracowniczych.

(odwołanie – k. 1-2)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie w całości. W uzasadnieniu argumentował, że przyczyną powstania urazu w dniu 18 października 2019 roku były zmiany zwyrodnieniowego narządu ruchu związane z wiekiem. Tak więc istniała przyczyna wewnętrzna będąca skutkiem wypadku pracy.

(odpowiedź na odwołanie – k. 3-3v)

Sąd ustalił, co następuje:

Odwołujący się był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w W. na stanowisku ślusarza mechanika, w hotelu (...) w W. w D. I.. Jego praca nie wiązała się na co dzień z wielokrotnym kucaniem w ciągu dnia pracy.

W dniu 18 października 2018 roku odwołujący rozpoczął wykonywanie czynności służbowych około godziny 8.15. Odwołujący wraz z W. P. usuwał przy użyciu odkurzacza wodnego wodę z zalanej części garażu pod budynkiem hotelowym. W trakcie wykonywania czynności odsysania wody odwołujący wielokrotnie (30-40 razy) zmuszony był przykucnąć, aby opróżnić zbiornik wodny odkurzacza, odgiąć rurę spustową i wylać tą wodę do kratki spustowej (odpływu). Wykonując te czynności musiał kucać wielokrotnie w krótkich odstępach czasu (3-4 minuty przerwy).

Podczas wykonywania w/w czynności odwołujący poczuł nagły ostry ból w lewym kolanie z zablokowaniem możliwości wyprostowania kończyny. Wielokrotne obciążanie w krótkich odstępach czasu stawu kolanowego przez przykucniecie, pozostawanie przez jakiś czas w wymuszonej pozycji kucania i wstawanie było wysiłkiem nadmiernym, nietypowym dla pracy ślusarza – mechanika. W dniu 18 października 2018 roku doszło do przeciążenia stawu kolanowego lewego. Przed tym dniem u odwołującego występowały zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych, w tym w obrębie kolana lewego. Wielokrotne zmiany pozycji ciała, w krótkich odstępach czasu, pozostawanie w wymuszonej pozycji kucnej stanowiło nadmierny wysiłek fizyczny osoby ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów kolanowych, doprowadzając do uszkodzenia łakotki w lewym stawie kolanowym. Odwołujący doznał stałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 8% w wyniku wypadku przy pracy z dnia 18 października 2018 roku. Wysokość uszczerbku na zdrowiu wynikała z uszkodzenia łąkotki lewego stawu kolanowego.

(protokół nr (...) r. – a.r.; zeznania świadka W. P. – k. 24-24v; zeznania odwołującego M. C. – k. 25-25v; opinia biegłego specjalisty z zakresu bhp M. A. – k. 28-34, k. 50-51, k. 86v; opinia biegłego z zakresu medycyny pracy M. P. – k. 198-210, k. 230-232; opinia biegłego ortopedy R. K. (1) – k. 255--265)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie protokołu powypadkowego, zeznań świadka W. P. oraz odwołującego M. C., którym Sąd dał wiarę w całości. Nie zachodziła konieczność przesłuchania innych osób w sprawie. Sąd jako, że nie ma wiedzy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wiedzy medycznej odnośnie oceny ewentualnego uszczerbku na zdrowiu, zasięgnął opinii biegłego z zakresu bhp M. A., dwóch ortopedów – M. G. (1) oraz R. K. (1) oraz specjalisty z zakresu medycyny pracy M. P..

Odnośnie opinii biegłego z zakresu ortopedii M. G. (1), Sąd nie oparł się na niej ponieważ, biegły w swojej opinii w sposób rozbieżny z opinią specjalisty medycyny pracy M. A. i drugiego biegłego ortopedy R. K. (1), dokonał oceny stanu zdrowia odwołującego, że w mechanizmie opisywanym przez odwołującego nie mógł on doznać takiego urazu stawu kolanowego lewego. Jest to sprzeczne z ustaleniami Sądu poczynionymi na podstawie opinii biegłego ortopedy R. K. (1) i specjalisty medycyny pracy M. P., którzy to zbieżnie dokonali oceny, że ze względu na nadmierny wysiłek polegający na przykucaniu, pozostawaniu w wymuszonej pozycji oraz istniejących zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych odwołujący mógł doznać uszkodzenia łąkotki z zablokowaniem lewego kolana. Biegły ortopeda R. K. (1) podobnie jak biegła M. P. uwzględnili istniejące u odwołującego zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych, czego nie wziął pod uwagę biegły ortopeda M. G. (1), co miało istotne znaczenie w niniejszej sprawie i wpływało na to czy odwołujący mógł doznać uszkodzenia łąkotki. W zakresie opinii biegłego z zakresu medycyny pracy Sąd nie oparł się na niej w części dotyczącej procentowego uszczerbku na zdrowiu określonego jako 3%, ponieważ w tym zakresie decydująca była opinia biegłego ortopedy R. K. (1) który był specjalistą z zakresu schorzeń układu ruchu.

Odnośnie wskazywanej przez ZUS (k. 275-275v) odmiennej oceny stanu zdrowia odwołującego przez biegłych z zakresu tej samej specjalności czyli ortopedii, to argumenty organu rentowego nie mogą się ostać. Biegły M. G. w swojej opinii nie uwzględnił tego, że odwołujący przed dniem 18 października 2018 roku cierpiał na chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych. Ten fakt uwzględnił natomiast biegły R. K. (1) również ortopeda. Poza tym w toku postępowania dowodowego ustalono, że odwołujący z krótkimi przerwami wykonał kilkadziesiąt kucnięć (30-40) z niewielkimi kilkuminutowymi przerwami, a nie jak twierdził ZUS, że odwołujący maksymalnie 10 razy musiał kucnąć. Sąd zwrócił uwagę, że biegły R. K. odmiennie jak M. G. uwzględnił w swojej opinii to, że odwołujący kilkadziesiąt razy w krótkim okresie czasu z przerwami kucał i wstawał, co doprowadziło do urazu w mechanizmie przeciążeniowym.

Sąd pominął wniosek dowodowy organu rentowego o zasięgniecie dowodu z opinii biegłego innego ortopedy niż R. K. (1). Skutkowałoby to przedłużeniem postępowania, a wszelkie fakty dotyczące tego czy zdarzenie z dnia 18 października 2018 roku było wypadkiem przy pracy i wysokości uszczerbku na zdrowiu zostały przez biegłego R. K. (1) wyjaśnione w opinii.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Definicję wypadku przy pracy zawiera art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy wypadkowej. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 13 ww. ustawy "uraz" to uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego.

Zatem aby określone zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy musi spełniać łącznie następujące warunki:

- mieć charakter nagły,

- być wywołane przyczyną zewnętrzną,

- powodować uraz lub śmierć,

- być związane z pracą, wykonywaniem czynności pracowniczych.

Brak jednego z ww. elementów nie pozwala na uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy. Definicja wypadku, zawarta w art. 3 ust. 1 obowiązującej ustawy wypadkowej, opiera się na pojęciu przyczyny zewnętrznej, podobnie jak definicja wypadku obowiązująca do dnia 31 grudnia 2002 r. na gruncie art. 6 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144). W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się już od dawna pogląd polegający na szerokim rozumieniu przyczyny zewnętrznej, zgodnie, z którym zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego, zdolny - w istniejących warunkach - wywołać szkodliwe skutki (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1999 r., II UKN 87/99 - OSNP 2000/20/760). Pogląd ten został zaakceptowany także w późniejszych orzeczeniach Sądu Najwyższego, który przyjął, że w tym znaczeniu przyczyną może być nie tylko narzędzie pracy, maszyna, zwierzę, siły przyrody, lecz także czyn innego osobnika, a nawet praca i czynność samego poszkodowanego (zob. np wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2005 r., I UK 257/04, System Informacji prawnej LEX nr 390131 ale przede wszystkim wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 12 lipca 2007 r., I UK 20/07, OSNP 2008/17-18/265 oraz z dnia 27 kwietnia 2009 r. I UK 336/08, M.P.Pr. 2009/8/43.

W niniejszej sprawie organ rentowy podnosił w argumentacji, że sama praca którą wykonywał odwołujący nie może być przyczyną zewnętrzną w rozumieniu ustawy wypadkowej oraz, że w dniu 18 października 2018 roku nie doszło do nadmiernego wysiłku przy wykonywaniu czynności pracowniczych.

Zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego, zdolny – w istniejących warunkach – wywołać szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan zdrowia pracownika dotkniętego już schorzeniem samoistnym. W orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowisko jest ugruntowane i przyjmuje się, że generalnie wykonywanie zwykłych czynności (normalny wysiłek, normalne przeżycia psychiczne) przez pracownika nie może być uznane za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy (wyrok SN z dnia 21 czerwca 2016 r. w sprawie I UK 236/15, Legalis 1508289; wyrok SA w Poznaniu z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie III AUa 1503/12, Legalis 743318).

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 2008 r. I UK 96/08 - fakt występowania u pracownika schorzenia samoistnego (…) nie wyklucza uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli w środowisku pracy zaistniały czynniki przyspieszające bądź pogłębiające proces chorobowy. Przyczyną zewnętrzną może być nie tylko narzędzie pracy, maszyna, siły przyrody, ale także praca i czynności samego poszkodowanego, Taką przyczyną jest również nadmierny wysiłek pracownika, za który u człowieka dotkniętego schorzeniem samoistnym może być uważana praca wykonywana, jako codzienne zadanie w normalnych warunkach, gdyż nadmierność wysiłku pracownika powinna być oceniana przy uwzględnieniu jego indywidualnych właściwości - aktualnego stanu zdrowia, sprawności ustroju.

Istnieje także orzecznictwo SN dotyczącego tego, co może być uznane za zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną i pozostające w związku z wykonywaniem pracy. Zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego zdolny w istniejących warunkach - wywołać szkodliwe skutki. W świetle utrwalonego w judykaturze poglądu fakt występowania u pracownika schorzenia samoistnego jako głównej siły sprawczej nie wyklucza uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli w środowisku pracy zaistniały czynniki przyspieszające bądź pogłębiające proces chorobowy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1977 r., III PRN 17/77, Lex nr 14393; z dnia 19 maja 1980 r., III PZP 5/80, OSNCP 1980 nr 12, poz. 228; z dnia 13 maja 1982 r., II PRN 8/82, OSP 1983 nr 5, poz. 107; z dnia 25 października 1994 r., II URN 38/94, OSNAPiUS 1995 nr 4, poz. 52; z dnia 2 października 1997 r., II UKN 281/97, OSNAPiUS 1998 nr 15, poz. 456; z dnia 20 listopada 1997 r., II UKN 347/97, PiZS 1998 nr 9 s. 38; z dnia 22 listopada 2000 r., II UKN 63/00, OSNAPiUS z 2002 nr 13, poz. 316; z dnia 15 marca 2004 r., II UK 381/03, Lex nr 399777). Istnieje możliwość zakwalifikowania jako wypadku przy pracy doznanych przez pracownika zmian w narządzie wewnętrznym o charakterze schorzenia samoistnego pod warunkiem, że w stanie faktycznym sprawy zostaną stwierdzone szczególne, nadzwyczajne okoliczności towarzyszące świadczeniu pracy. Wykonywanie zwykłych czynności (normalny wysiłek, normalne przeżycia psychiczne) przez pracownika, który doznał pogorszenia stanu zdrowia w czasie i miejscu wykonywania zatrudnienia, nie może być uznane za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy. Musi więc wystąpić szczególna (nadzwyczajna, nietypowa) okoliczność w przebiegu pracy, aby takie zaostrzenie procesu chorobowego mogło być uznane za skutek przyczyny zewnętrznej zdarzenia wypadkowego (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 6 maja 1976 r., III PZP 2/76, OSNCP 1976, nr 11, poz. 239; Nowe Prawo 1978, nr 1, s. 154 z glosą J. Mazurka oraz wyroki Sądu Najwyższego: z 14 lutego 1996 r., II PRN 2/96, OSNAPiUS 1996, nr 17, poz. 252; z 16 kwietnia 1997 r., II UKN 66/97, OSNAPiUS 1998, nr 2, poz. 53)

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy w ocenie sądu uznać należy, że zdarzenie z dnia 18 października 2018 roku było wypadkiem przy pracy. Niekwestionowane przez ZUS był to, że zdarzenie miało związek z pracą i było zdarzeniem nagłym. Niewątpliwie przyczyną zewnętrza wypadku przy pracy były ruchy odwołującego polegające na wielokrotnym kucaniu w warunkach nadmiernego wysiłku biorąc pod uwagę specyfikę pracy na stanowisku ślusarza mechanika. Zgodzić należy się ze stanowiskiem organu rentowego, że jest to czynność typowa dla pracy odwołującego, który w dniu 18 października 2018 roku musiał zajmować się wypompowywaniem wody za pomocą odkurzacza wodnego i ją wylewać rurą do odpływu. Jednakże w tym dniu odwołujący wykonał pracę kucając kilkadziesiąt razy tj. około 30-40 razy w odstępach kilkuminutowych. Sąd mając na względzie doświadczenie życiowe, ale przede wszystkim zbieżne opinie biegłych z zakresu bhp M. A. oraz specjalisty z zakresu medycyny pracy M. P., stwierdził, że był to wysiłek nadmierny biorąc pod uwagę stanowisko pracy odwołanego – ślusarza mechanika. Bez istnienia nadmiernego wysiłku tj. kilkunastokrotnego kucnięcia z krótkimi (kilkuminutowymi) odstępami czasu nie doszłoby do powstania urazu w postaci uszkodzenia łakotki. Odwołujący przed zdarzeniem z dnia 18 października 2018 roku cierpiał na chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych, w tym lewego stawu kolanowego. Istniało schorzenie samoistne, które bez nadmiernego wysiłku nie spowodowałoby uszkodzenia łąkotki w lewym stawie klanowych. Jednakże czynnikiem który spowodował uraz opisany wyżej była kombinacja – samoistnie istniejącego zwyrodnienia stawów kolanowych oraz przyczyny zewnętrznej w postaci ruchu odwołującego związanego z pracą w sytuacji nadmiernego wysiłku.

Nadmierny wysiłek spowodował, że odwołujący doznał urazu – uszkodzenia łąkotki, ponieważ wcześniej już miał zwyrodnienie stawów kolanowych. Bez przyczyny zewnętrznej będącej nadmiernym wysiłkiem w postaci wielokrotnego kucania i wstawania nie doszłoby do powstania urazu – uszkodzenia łąkotki kolana lewego, co wynika z opinii biegłych.

Reasumując Sąd stwierdził, że zdarzenie z dnia 18 października 2018 roku było wypadkiem przy pracy, ponieważ istniała przyczyna zewnętrzna wypadku przy pracy i spełnione są wszystkie przesłanki z art. 3 ust 1 ustawy wypadkowej. Odwołujący w wyniku wypadku przy pracy doznał urazu – uszkodzenia mechanicznego łąkotki kolana lewego. Ma to charakter trwałego uszczerbku na zdrowiu. Odwołujący do daty wyrokowania odczuwa ból w kolanie, bierze okresowo leki przeciwbólowe. Z powodu uszkodzenia łąkotki które jest trwałe odwołujący doznał uszczerbku na zdrowiu wysokości 8% (pkt 156 tabeli załączniki do Rozporządzenia Ministra Pracy I Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Pkt 156 dotyczy pozycji - inne następstwa uszkodzeń kolana: skrócenie kończyny, zaburzenia osi, stawu (koślawość, szpotawość, ruchomość patologiczna), dolegliwości przewlekłe zapalne, zapalenia ropne, ciała obce, przetoki itp., z zakresem uszczerbku procentowo 1-20%. Sąd podziela w całości wnioski biegłego ortopedy R. K. (1) (k. 264) zgodnie z którymi adekwatne jest ustalenie 8 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Wynika to z faktu, że z powodu braku unaczynienia łakotka nie może się zregenerować, a ograniczenie sprawności kolana lewego u odwołującego jest dość znaczące i utrudnia mu funkcjonowanie.

Reasumując Sąd zmienił zaskarżoną decyzję przyznając odwołującemu prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w dniu 18 października 2018 roku, w wysokości 8% trwałego uszczerbku na zdrowiu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)