Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2024 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: sędzia Bartosz Szałas

Protokolant: protokolant sądowy Paulina Świętochowska

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2024 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania R. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 14 lipca 2023 roku, znak: 510000/604/95/2023-ZAS

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o zasiłek chorobowy

- zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 14 lipca 2023 roku, znak: 510000/604/95/2023-ZAS, w ten sposób, że uznaje, że R. W., prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, nie jest zobowiązany do zwrotu nienależnie wypłaconego M. K. zasiłku chorobowego za okres od 1 kwietnia 2023 roku do 14 kwietnia 2023 roku wraz z odsetkami.

Sygn. akt VI U 397/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 lipca 2023 roku, znak: 510000/604/95/2023-ZAS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. w pkt 1 odmówił M. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 1 kwietnia 2023 roku do 14 kwietnia 2023 roku, a w pkt 2 zobowiązał R. W. do zwrotu nienależnie wypłaconego M. K. zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 1.181,04 zł. W uzasadnieniu tej decyzji ZUS wskazał, że płatnik składek w zaświadczeniu będącym podstawą do ustalenia prawa do zasiłku dla M. K. nie wskazał, że na dzień złożenia tego zaświadczenia nie była ona już zleceniobiorcą. ZUS dalej podał, że zgodnie z danymi z zaświadczenia ustalił i wypłacił M. K. zasiłek chorobowy za okres od 1 kwietnia 2023 roku do 14 kwietnia 2023 roku, zaś 16 maja 2023 roku złożony został formularz ZUS ZWUA z informacją, że od 1 kwietnia 2023 roku M. K. została wyrejestrowana przez R. W. z ubezpieczeń społecznych. Wobec tego ZUS uznał, że wypłata nienależnego zasiłku chorobowego została spowodowana podaniem przez R. W. nieprawdziwych danych.

(decyzja ZUS z dnia 14.07.2023r. – akta organu rentowego)

Od powyższej decyzji R. W. wniósł odwołanie. W uzasadnieniu odwołujący się wskazał, że z rozmów z M. K. wynikało, że będzie ona kontynuować umowę zlecenie jeszcze w kwietniu 2023 roku tyle, że w ograniczonym zakresie. Jednak dalszy bieg zdarzeń wykazał, że w rzeczywistości nie kontynuowała ona współpracy, odwołujący się doszedł więc do przekonania, że umowa została zakończona i wyrejestrował ją z ZUS. Do tego przekonania doszedł dopiero 16 maja 2023 roku.

(odwołanie – k. 1 – 1 verte)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie w całości, powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 2 – 3 i k. 48 – 49)

Postanowieniem z dnia 25 października 2023 roku Sąd zawiadomił zainteresowanego M. K. o toczącym się postępowaniu. Pomimo odebrania korespondencji i upływu dwutygodniowego terminu nie złożyła ona oświadczenia o przystąpieniu do sprawy.

(postanowienie z dnia 25.10.2023r. – k. 14)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W zaświadczeniu płatnika składek Z-12 złożonym dnia 1 kwietnia 2023 roku odwołujący się wskazał, że jest płatnikiem składek M. K.. Zaświadczenie to dotyczyło wniosku M. K. o wypłatę jej zasiłku chorobowego za okres od 31 marca 2023 roku do 14 kwietnia 2023 roku. Na podstawie m. in. tego zaświadczenia ZUS wypłacił M. K. zasiłek chorobowy za wskazany w nim okres.

W marcu 2023 roku M. K. poinformowała odwołującego się R. W., że otrzymała propozycję innej pracy, z lepszym wynagrodzeniem, w związku z czym chce ograniczyć dotychczasową współpracę z odwołującym się z wymiaru 4-5 dni w tygodniu, do zaledwie kilku dni w miesiącu. Odwołujący się chciał utrzymać współpracę z M. K., stąd też zgodził się na taki wymiar jej pracy począwszy od kwietnia 2023 roku. Jednak w rzeczywistości w kwietniu 2023 roku i następnie również aż do 16 maja 2023 roku M. K. nie pojawiła się w pracy, nie świadczyła żadnej pracy na rzecz R. W., utracił on z nią również kontakt. Po potwierdzeniu informacji o uzyskaniu przez nią zatrudnienia w innej firmie, oraz wobec braku kontaktu z jej strony i po upływie całego miesiąca, kiedy to ani razu się nie stawiła, mimo, że ustalenia mówiły o jej pracy przez kilka dni w miesiącu, odwołujący się uznał, że jednak ta współpraca nie ma sensu i w rzeczywistości zakończyła się z końcem marca 2023 roku. Wobec tego odwołujący się podjął decyzję o wyrejestrowaniu M. K. z ubezpieczeń społecznych, w tym z ubezpieczenia chorobowego, z datą wsteczną, od 1 kwietnia 2023 roku. Odpowiednia deklaracja ZUS ZWUA została przez niego złożona dnia 16 maja 2023 roku.

Odwołujący się ma zewnętrzną obsługę księgową, za każdą osobę zgłoszoną do ubezpieczeń społecznych ma naliczaną przez tę firmę księgową dodatkową opłatę za obsługę.

Odwołujący się nie wiedział sam do końca, z jaką datą należy wyrejestrować M. K. z ubezpieczeń.

Zaświadczenie Z-12 zostało złożone przez kadrową zewnętrzną. Odwołujący się na moment składania zaświadczenia Z-12 zakładał, że współpraca z M. K. będzie kontynuowana, tyle że w zmniejszonym wymiarze czasu pracy.

(dowód: zeznania odwołującego się R. W. – k. 52 – 52 verte, deklaracja ZUS ZWUA – k. 5 akt organu rentowego, zaświadczenie płatnika składek Z-12 – k. 6 – 7 akt organu rentowego)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane wyżej dowody z dokumentów, w tym zawartych w aktach ZUS, których wiarygodność nie została przez strony skutecznie zakwestionowana w toku postępowania. Sąd oparł się również na zeznaniach odwołującego się uznając je za wiarygodne w całości, mając na uwadze, że znajdują one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, są spójne i logiczne, ZUS zaś nie zaoferował dowodu przeciwnego, który podważałby ich wiarygodność.

W toku postępowania Sąd na rozprawie w dniu 13 marca 2024 roku oddalił wniosek ZUS o odrzucenie odwołania, mając na uwadze, że odwołujący się w toku postępowania uzupełnił braki formalne odwołania, własnoręcznie je podpisując.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest odwołanie R. W. od decyzji ZUS zobowiązującej go do zwrotu nienależnie wypłaconego M. K. zasiłku chorobowego za okres od 1 kwietnia 2023 roku do 14 kwietnia 2023 roku.

Odnośnie prawa do zasiłku dla M. K., żadna ze stron w toku postępowania nie kwestionowała, że nie spełniała ona przesłanek do przyznania jej tego świadczenia. Wobec tego należy przejść do kwestii rozstrzygnięcia w przedmiocie zobowiązania do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego.

Zgodnie z art. 84 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej też jako: ustawa systemowa) jeżeli wypłacenie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot, za cały okres, za który nienależne świadczenia zostały wypłacone. W niniejszej sprawie ZUS powołał się właśnie na tę regulację, jako podstawę żądania zwrotu świadczenia od odwołującego się R. W..

W orzecznictwie jednoznacznie wskazuje się, że odpowiedzialność płatnika składek z art. 84 ust. 6 u.s.u.s. opiera się na winie. Przekazanie nieprawdziwych danych stanowi bowiem czyn niedozwolony, konieczne jest więc stwierdzenie winy według hipotezy: kto przekazuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych nieprawdziwe dane, zobowiązany jest do zwrotu kwot świadczonych na ich postawie. Oznacza to, że podstawą odpowiedzialności płatnika składek jest wina w niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu obowiązku przekazania organowi rentowemu wymaganych informacji, polegająca na niedochowaniu należytej staranności (wyrok SN z dnia 3 marca 2020 roku, sygn. akt II UK 306/18). Warunkiem zastosowania przepisu art. 84 ust. 6 u.s.u.s. jest możliwość przypisania płatnikowi lub innej osobie winy w niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu obowiązku przekazania organowi rentowemu wymaganych informacji, polegającej co najmniej na niedochowaniu należytej staranności (wyrok SA w Katowicach z dnia 2 marca 2022 roku, sygn. akt III AUa 311/20).

Z powyższego wynika, że do zaistnienia odpowiedzialności odwołującego się w niniejszej sprawie należy wykazać jego winę w złożeniu nieprawdziwych dokumentów. Z ustaleń Sądu nie wynika zaś, aby można było odwołującemu się w realiach niniejszej sprawy taką winę przypisać. ZUS w swym stanowisku procesowym argumentował, że odwołujący się składając wniosek o wypłatę zasiłku dla M. K. nie poinformował organu, że rozwiązał z nią umowę. Jednak z ustaleń Sądu wynika, że w momencie składania tego wniosku sam odwołujący się jeszcze żadnej umowy nie rozwiązywał, co więcej, był przekonany, że dalej jego współpraca z M. K. będzie trwać. Co prawda miała ona być ograniczona wobec zakresu trwającej dotąd pomiędzy nimi współpracy, miała bowiem trwać zaledwie parę dni w miesiącu, jednak odwołującemu się zależało na dalszym utrzymaniu tej współpracy ze względu na fachowość i umiejętności M. K., które były przez niego cenione, a także ze względu na specyfikę tej pracy. Dopiero dalszy bieg wydarzeń pokazał, że w rzeczywistości mimo początkowych deklaracji ze strony M. K. o dalszej, ograniczonej, współpracy z odwołującym się, przez cały kolejny miesiąc, czyli kwiecień 2023 roku, ani też w maju 2023 roku nie pojawiła się ona ani razu w pracy, nie skontaktowała się z odwołującym się, on też nie mógł się z nią skontaktować. W efekcie dopiero po upływie pełnego miesiąca odwołujący się doszedł do przekonania, że jednak ta umowa nie będzie przez M. K. kontynuowana, a tym samym, aby uporządkować sprawy formalne polecił swojej księgowej wyrejestrowanie jej z ubezpieczeń z datą wsteczną od dnia 1 kwietnia 2023 roku. Jak się bowiem post factum okazało dzień 31 marca 2023 roku był ostatnim dniem faktycznej współpracy odwołującego się z M. K., pomimo nadziei na dalsze jej kontynuowanie w kolejnych miesiącach.

Reasumując, Sąd nie uznał, aby w niniejszej sprawie można było przypisać odwołującemu się czy to winę umyślną, czy choćby winę w postaci rażącego niedbalstwa w zakresie złożenia wniosku o wypłatę M. K. zasiłku chorobowego. Tym samym nie jest spełniona podstawowa przesłanka z art. 84 ust. 6 ustawy systemowej pozwalająca na żądanie zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia od odwołującego się. To z kolei prowadzi do wniosku, że zaskarżona decyzja w zakresie, w jakim żąda od odwołującego się zwrotu tego świadczenia, jest niezgodna z prawem i podlega zmianie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.