Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2025 roku.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący sędzia Przemysław Chrzanowski

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2025 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy J. Ś.

przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.

o ustalenie niepełnosprawności

w związku z odwołaniem A. P. - przedstawiciela ustawowego małoletniego J. Ś.

od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.

z dnia 24 września 2024 roku, Nr WN-I. (...).2.13.2024

zmienia zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 24 września 2024 roku, Nr WN-I. (...).2.13.2024, oraz poprzedzające je orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 14 marca 2024 roku, nr: (...), w ten sposób, że w zakresie wskazań dotyczących punktu 7 uznaje, że występuje konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji J. Ś..

Sygn. akt VI U 501/24

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 14 marca 2024 roku, nr: (...), Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. zaliczył małoletniego J. Ś. do osób niepełnosprawnych, wskazując symbol przyczyny niepełnosprawności 12-C. W zakresie wskazań dotyczących niepełnosprawności podał, że małoletni niepełnosprawny nie wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znaczenie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (punkt 7 wskazań).

Orzeczeniem z dnia 24 września 2024 roku, znak WN-I. (...).2.13.2024, Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. utrzymał w mocy ww. orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 14 marca 2024 roku.

(orzeczenie MZON; orzeczenie WZON – akta WZON)

Od powyższego orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 24 września 2024 roku, znak WN-I. (...).2.13.2024, odwołanie złożyła przedstawicielka ustawowa małoletniego J. Ś.. A. P. wskazała, że nie zgadza się z ustaleniem, że jej syn nie wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znaczenie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (punkt 7 wskazań).

(odwołanie – k. 1-12)

W odpowiedzi na odwołanie WZON wniósł o jego oddalenie wskazując, na zasadność wydanego orzeczenia.

(odpowiedź na odwołanie – k. 40-42)

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni J. Ś. cierpi na autyzm dziecięcy.

Ze względu na poziom funkcjonowania, w tym podejmowanie przez małoletniego zachowań ryzykownych wymagających stałego nadzoru opiekuna oraz znacznie obniżony poziom samodzielności – w porównaniu do rówieśników – J. Ś. wymaga wsparcia ze strony osoby dorosłej w stopniu znacznie przewyższającym dzieci prawidłowo rozwijające się. Konieczny jest dozór i wsparcie osoby dorosłej.

(opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii dzieci i młodzieży, pedagogiki specjalnej, oligofrenopedagogiki, profilaktyki społecznej i resocjalizacji, problematyki autyzmu oraz zaburzeń zachowania u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym – k. 145-148; dokumentacja zgromadzona w aktach sprawy i WZON)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu psychologii dzieci i młodzieży, pedagogiki specjalnej, oligofrenopedagogiki, profilaktyki społecznej i resocjalizacji, problematyki autyzmu oraz zaburzeń zachowania u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Opinia biegłego została sporządzona przez specjalistę z zakresu schorzenia dotyczącego J. Ś.. Wydanie opinii zostało poprzedzone przeprowadzeniem badania małoletniego, wywiadem z matką chłopca oraz analizą złożonej dokumentacji medycznej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił także na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy i aktach WZON oraz przede wszystkim na podstawie dowodu z pisemnej ww. opinii. Dowody te w ocenie Sądu są rzetelne i przedstawiają kompleksowy obraz stanu zdrowia małoletniego J. Ś., wyczerpująco opisując jego schorzenia. Opinia biegłego jest spójna wewnętrznie, tworzy logiczną całość i stanowi podstawę dokonania ustaleń przez Sąd. Do sporządzonej opinii Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. w zakreślonym przez Sąd terminie nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń – k. 155. Sąd nie powoływał innego biegłego, nie można bowiem skutecznie wnioskować o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego jedynie na tej podstawie, że dotychczasowa opinia jest niekorzystna dla strony. Stanowisko to jest uzasadnione utrwalonym już orzecznictwem sądowym. Przykładowo można wskazać w tym miejscu wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 sierpnia 2011r. (I ACa 316/11 LEX nr 1095795) zgodnie z którym, niedopuszczenie dowodu z kolejnej opinii biegłego jest prawidłowe w sytuacji, jeżeli opinia nie odpowiada oczekiwaniom strony i nie zgłasza ona żadnych merytorycznych uwag do opinii. Samo stwierdzenie strony, że się z nią nie zgadza, nie oznacza, że opinia jest wadliwa. Podobnej treści jest również teza 2 wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 czerwca 2009r. (V ACa 139/09 LEX nr 551993) zgodnie z którą, o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii innego biegłego tej samej specjalności nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość. W przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu, co winno skutkować jego pominięciem.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku. Ponadto zgodnie z art. 6b ust. 3 pkt 7 tej ustawy - w orzeczeniu powiatowego zespołu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności oraz wskazania dotyczące w szczególności konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

Przedstawicielka ustawowa małoletniego domagała się uznania, że u małoletniego zachodzi konieczność zapewnienia mu stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji ze względu na całokształt stanu zdrowia dziecka.

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację. Pojęcie samodzielnej egzystencji łączy się zatem z podstawowymi potrzebami życiowymi, które ustawodawca przede wszystkim identyfikuje z czynnościami samoobsługowymi (przez które rozumieć trzeba ubieranie się, dbanie o higienę osobistą, samodzielne spożywanie posiłków), z poruszaniem się (tj. z samodzielnym przemieszczaniem się w przestrzeni) oraz komunikacją (tzn. porozumiewaniem się z otoczeniem, innymi osobami, opiekunami). Czynności te składają się przy tym w sposób kumulatywny na sferę samodzielnej egzystencji co oznacza, że wszystkie okoliczności objęte tym spójnikiem muszą wystąpić łącznie. Znaczne ograniczenie możliwości samodzielnej egzystencji tłumaczyć zatem trzeba jako stan, w którym dana osoba nie ma w pełni zniesionej możliwości samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, jednak jej schorzenia wywołują określone dysfunkcje zakłócające w stopniu poważnym, istotnym samodzielne samoobsługiwanie się, poruszanie i komunikację, a także leczenie się ze względu na posiadane schorzenia.

Należy również wskazać, że małoletni jest osobą poniżej 16 roku życia, tj. osobą co do zasady niesamodzielną, która - jeśli nie miałaby nawet jakichkolwiek schorzeń - wymaga wsparcia właściwego ze względu na stopień ich samodzielności, możliwość pojmowania pewnych zjawisk lub reagowania na określone sytuacje. W przypadku osób małoletnich konieczność zapewnienia opieki lub pomocy w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji trzeba ograniczać jedynie do przypadków, w których ta niesamodzielność dotyczy w sposób oczywisty podstawowej sfery egzystencji tych osób, a więc czynności samoobsługowych, przemieszczania się lub komunikowania się z otoczeniem, tj. tych czynności, które dla osób zdrowych w tym wieku nie powinny nastręczać trudności, wymagających udzielenia im wsparcia ze strony innej osoby.

Konieczność sprawowania opieki i pomocy w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji rozumiana jest jako całkowita zależność osoby od otoczenia, polegająca na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub wykonywania czynności samoobsługowych, niezdolności do samodzielnego poruszania się i przemieszczania oraz werbalizowania potrzeb. Jednakże zdolność do samodzielnej egzystencji oceniania musi być w porównaniu do rówieśników chorego dziecka. Oczywistym jest, że w różnym okresie życia dzieci wymagają w różnym stopniu wsparcia rodzica w zwykłych codziennych czynnościach - w przypadku niemowląt zachodzi całkowita niezdolność do wykonywania czynności samoobsługowych, potem wraz z wiekiem w przypadku dzieci zdrowych udział rodzica w takich czynnościach stopniowo ulega zmniejszeniu, zmienia się w nadzór, a z czasem całkowicie ustaje. W przypadku dzieci chorych na przewlekłe choroby, niezależnie od ich wieku, opieka rodzica musi być szersza niż u dzieci zdrowych, bo obejmuje przynajmniej podawanie leków, czy dbanie o odpowiednią dietę, dokładniejsze monitorowanie stanu zdrowia - przykładowo regularne mierzenie ciśnienia krwi, itp., towarzyszenie dziecku w drodze do, z i podczas wizyt u lekarzy, rehabilitantów. Rodzice lub opiekunowie dziecka, które jest chore, muszą również nadzorować to jak dziecko dba o swoje zdrowie, a także samemu dokładać większej opieki w porównania do zdrowego dziecka w jego wieku. Decydujące znaczenie ma tu bowiem nie występowanie danego schorzenia, a jego wpływ na funkcjonowanie małoletniego - stopień zaburzenia tego funkcjonowania.

Z ustaleń Sądu wynika, że w przypadku małoletniego J. Ś., cierpi on na autyzm dziecięcy. Ze względu na poziom funkcjonowania, w tym podejmowanie przez małoletniego zachowań ryzykownych wymagających stałego nadzoru opiekuna oraz znacznie obniżony poziom samodzielności – w porównaniu do rówieśników – J. Ś. wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Naruszenie sprawności organizmu jest trwałe i datuje się od wczesnego dzieciństwa.

Mając na względzie powyższe Sąd na podstawie wskazanych przepisów zmienia zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 24 września 2024 roku, znak WN-I. (...).2.13.2024 oraz poprzedzające je orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 14 marca 2024 roku, nr: (...) i w zakresie wskazania zawartego w punkcie 7 ww. orzeczenia Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. uznaje, że występuje konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji J. Ś..