Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Południe w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2025 roku.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący sędzia Przemysław Chrzanowski

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2025 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. M.

przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.

o ustalenie niepełnosprawności

w związku z odwołaniem A. Z. - przedstawiciela ustawowego małoletniego M. M.

od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.

z dnia 27 września 2024 roku, Nr WN-I. (...).2.152.2024

zmienia zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 27 września 2024 roku, Nr WN-I. (...).2.152.2024, oraz poprzedzające je orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 19 kwietnia 2024 roku, nr: (...), w ten sposób, że zalicza M. M. do osób niepełnosprawnych na okres do dnia 19 kwietnia 2026 roku oraz w zakresie wskazań dotyczących punktu 7 uznaje, że występuje konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji M. M..

Sygn. akt VI U 502/24

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 19 kwietnia 2024 roku, nr: (...), Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. zaliczył małoletniego M. M. do osób niepełnosprawnych, wskazując symbol przyczyny niepełnosprawności 12-C. W zakresie wskazań dotyczących niepełnosprawności podał, że małoletni niepełnosprawny nie wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znaczenie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (punkt 7 wskazań).

Orzeczeniem z dnia 27 września 2024 roku, znak WN-I. (...).2.152.2024, Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. uchylił ww. orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 19 kwietnia 2024 roku w części dotyczącej ustaleń zawartych w punkcie II, ustalając symbol przyczyny niepełnosprawności: 12-C, 05-R.

(orzeczenie MZON; orzeczenie WZON – akta WZON)

Od powyższego orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 27 września 2024 roku, znak WN-I. (...).2.152.2024, odwołanie złożyła przedstawicielka ustawowa małoletniego M. M.. A. Z. wskazała, że nie zgadza się z ustaleniem, że jej syn nie wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znaczenie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (punkt 7 wskazań).

(odwołanie – k. 1-4)

W odpowiedzi na odwołanie WZON wniósł o jego oddalenie wskazując, na zasadność wydanego orzeczenia.

(odpowiedź na odwołanie – k. 6-8v)

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni M. M. ma prawie 8 lat i cierpi na autyzm atypowy. Z kolei choroby współistniejące to poporodowe uszkodzenie splotu barkowego.

M. M. uczęszcza do szkoły specjalnej. Ma problemy z nawiązywaniem relacji, jest impulsywny, nadwrażliwy na bodźce, ma zaburzenia koncentracji i uwagi, funkcjonuje na pograniczu niepełnosprawności intelektualnej. Wymaga pomocy w samoobsłudze, stałego współudziału opiekuna w procesie leczenia, terapii, edukacji oraz pełnieniu ról społecznych. Małoletni mówi niewyraźnie, posiada deficyt komunikacji społecznej. Dziecko wymaga stałej opieki i pomocy ze strony drugiej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Zdarza się, że nie kontroluje potrzeb fizjologicznych, często wymaga przypominania o konieczności skorzystania z toalety. Nie dostrzega zagrożeń w otoczeniu. Ze względu objęcie małoletniego intensywnymi działaniami terapeutycznymi- zajęcia z logopedą, psychologiem, arteterapia, fizjoterapia, hipoterapia, basen- biegły wskazał, że aktualne orzeczenie powinno zostać wydane na okres do 19 kwietnia 2026r.

(opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii dzieci i młodzieży, pedagogiki specjalnej, oligofrenopedagogiki, profilaktyki społecznej i resocjalizacji, problematyki autyzmu oraz zaburzeń zachowania u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym – k. 363-366; dokumentacja zgromadzona w aktach sprawy i WZON)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu psychologii dzieci i młodzieży, pedagogiki specjalnej, oligofrenopedagogiki, profilaktyki społecznej i resocjalizacji, problematyki autyzmu oraz zaburzeń zachowania u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Opinia biegłego została sporządzona przez specjalistę z zakresu schorzenia dotyczącego M. M.. Wydanie opinii zostało poprzedzone przeprowadzeniem badania małoletniego, wywiadem z matką chłopca oraz analizą złożonej dokumentacji medycznej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił także na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy i aktach WZON oraz przede wszystkim na podstawie dowodu z pisemnej ww. opinii. Dowody te w ocenie Sądu są rzetelne i przedstawiają kompleksowy obraz stanu zdrowia małoletniego, wyczerpująco opisując jego schorzenia. Opinia biegłego jest spójna wewnętrznie, tworzy logiczną całość i stanowi podstawę dokonania ustaleń przez Sąd. Do sporządzonej opinii Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. w zakreślonym przez Sąd terminie nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń – k. 370. Sąd nie powoływał innego biegłego, nie można bowiem skutecznie wnioskować o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego jedynie na tej podstawie, że dotychczasowa opinia jest niekorzystna dla strony. Stanowisko to jest uzasadnione utrwalonym już orzecznictwem sądowym. Przykładowo można wskazać w tym miejscu wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 sierpnia 2011r. (I ACa 316/11 LEX nr 1095795) zgodnie z którym, niedopuszczenie dowodu z kolejnej opinii biegłego jest prawidłowe w sytuacji, jeżeli opinia nie odpowiada oczekiwaniom strony i nie zgłasza ona żadnych merytorycznych uwag do opinii. Samo stwierdzenie strony, że się z nią nie zgadza, nie oznacza, że opinia jest wadliwa. Podobnej treści jest również teza 2 wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 czerwca 2009r. (V ACa 139/09 LEX nr 551993) zgodnie z którą, o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii innego biegłego tej samej specjalności nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość. W przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu, co winno skutkować jego pominięciem.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku. Ponadto zgodnie z art. 6b ust. 3 pkt 7 tej ustawy - w orzeczeniu powiatowego zespołu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności oraz wskazania dotyczące w szczególności konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

Przedstawicielka ustawowa małoletniego domagała się uznania, że u małoletniego zachodzi konieczność zapewnienia mu stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji ze względu na całokształt stanu zdrowia dziecka.

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację. Pojęcie samodzielnej egzystencji łączy się zatem z podstawowymi potrzebami życiowymi, które ustawodawca przede wszystkim identyfikuje z czynnościami samoobsługowymi (przez które rozumieć trzeba ubieranie się, dbanie o higienę osobistą, samodzielne spożywanie posiłków), z poruszaniem się (tj. z samodzielnym przemieszczaniem się w przestrzeni) oraz komunikacją (tzn. porozumiewaniem się z otoczeniem, innymi osobami, opiekunami). Czynności te składają się przy tym w sposób kumulatywny na sferę samodzielnej egzystencji co oznacza, że wszystkie okoliczności objęte tym spójnikiem muszą wystąpić łącznie. Znaczne ograniczenie możliwości samodzielnej egzystencji tłumaczyć zatem trzeba jako stan, w którym dana osoba nie ma w pełni zniesionej możliwości samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, jednak jej schorzenia wywołują określone dysfunkcje zakłócające w stopniu poważnym, istotnym samodzielne samoobsługiwanie się, poruszanie i komunikację, a także leczenie się ze względu na posiadane schorzenia.

Należy również wskazać, że małoletni jest osobą poniżej 16 roku życia, tj. osobą co do zasady niesamodzielną, która - jeśli nie miałaby nawet jakichkolwiek schorzeń - wymaga wsparcia właściwego ze względu na stopień ich samodzielności, możliwość pojmowania pewnych zjawisk lub reagowania na określone sytuacje. W przypadku osób małoletnich konieczność zapewnienia opieki lub pomocy w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji trzeba ograniczać jedynie do przypadków, w których ta niesamodzielność dotyczy w sposób oczywisty podstawowej sfery egzystencji tych osób, a więc czynności samoobsługowych, przemieszczania się lub komunikowania się z otoczeniem, tj. tych czynności, które dla osób zdrowych w tym wieku nie powinny nastręczać trudności, wymagających udzielenia im wsparcia ze strony innej osoby.

Konieczność sprawowania opieki i pomocy w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji rozumiana jest jako całkowita zależność osoby od otoczenia, polegająca na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub wykonywania czynności samoobsługowych, niezdolności do samodzielnego poruszania się i przemieszczania oraz werbalizowania potrzeb. Jednakże zdolność do samodzielnej egzystencji oceniania musi być w porównaniu do rówieśników chorego dziecka. Oczywistym jest, że w różnym okresie życia dzieci wymagają w różnym stopniu wsparcia rodzica w zwykłych codziennych czynnościach - w przypadku niemowląt zachodzi całkowita niezdolność do wykonywania czynności samoobsługowych, potem wraz z wiekiem w przypadku dzieci zdrowych udział rodzica w takich czynnościach stopniowo ulega zmniejszeniu, zmienia się w nadzór, a z czasem całkowicie ustaje. W przypadku dzieci chorych na przewlekłe choroby, niezależnie od ich wieku, opieka rodzica musi być szersza niż u dzieci zdrowych, bo obejmuje przynajmniej podawanie leków, czy dbanie o odpowiednią dietę, dokładniejsze monitorowanie stanu zdrowia - przykładowo regularne mierzenie ciśnienia krwi, itp., towarzyszenie dziecku w drodze do, z i podczas wizyt u lekarzy, rehabilitantów. Rodzice lub opiekunowie dziecka, które jest chorze, muszą również nadzorować to jak dziecko dba o swoje zdrowie, a także samemu dokładać większej opieki w porównania do zdrowego dziecka w jego wieku. Decydujące znaczenie ma tu bowiem nie występowanie danego schorzenia, a jego wpływ na funkcjonowanie małoletniego - stopień zaburzenia tego funkcjonowania.

Z ustaleń Sądu wynika, że małoletni M. M. cierpi na autyzm atypowy. Z kolei choroby współistniejące to poporodowe uszkodzenie splotu barkowego. U M. M. rozpoznano częściowe zaburzenia rozwoju. Małoletni jest osobą niepełnosprawną od urodzenia. Dziecko wymaga stałej opieki i pomocy ze strony drugiej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Chłopiec mówi niewyraźnie, posiada deficyt w komunikacji społecznej, mutyzm wybiórczy. Wymaga pomocy w czynnościach higienicznych oraz przypominania w zakresie konieczności skorzystania z toalety. Zdarza się, że nie kontroluje potrzeb fizjologicznych. Wynika to z ustaleń dokonanych na podstawie zebranego materiału dowodowego, w tym opinii biegłego sądowego z zakresu psychologii dzieci i młodzieży, pedagogiki specjalnej, oligofrenopedagogiki, profilaktyki społecznej i resocjalizacji, problematyki autyzmu oraz zaburzeń zachowania u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Ze względu na poziom funkcjonowania oraz znacznie obniżony poziom samodzielności – w porównaniu do rówieśników – M. M. wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

Mając na względzie powyższe Sąd na podstawie wskazanych przepisów zmienia zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 27 września 2024 roku, znak WN-I.9531.2.152.2024 oraz poprzedzające je orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 19 kwietnia 2024 roku, nr: (...) i zalicza M. M. do osób niepełnosprawnych na okres do dnia 19 kwietnia 2026 roku oraz w zakresie wskazania zawartego w punkcie 7 ww. orzeczenia Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. uznaje, że występuje konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji M. M..